اصرار مسئولان ایران برای تحویل و محاکمه شاه مخلوع و عدم ‌همراهی آمریکایی‌ها، موجب بی‌اثر شدن اقدامات سیاسی و پیام‌های کتبی و شفاهی رئیس‌جمهور آمریکا شد. به طوری که وقتی بعد از مدتها بحث تحویل گروگان‌ها به شورای انقلاب، از طرف امام منتفی اعلام و قرار شد «چون گذشته گروگان‌ها و سفارت تا تشکیل مجلس شورای اسلامی و تعیین سرنوشت آنان به دست وکلای ملت»، در اختیار دانشجویان مسلمان پیرو خط امام باقی بماند، واضح بود که آمریکایی‌ها به سمت اعمال فشار بیشتر بر روی ایران می‌روند؛ کاری که با اعلام قطع رابطه سیاسی آمریکا با ایران، از روز 19 فروردین 1359، رسماً آغاز شد.

این قطع رابطه، گسترش تحریم‌های اقتصادی، بلوکه کردن دارایی‌های ایران در آمریکا، اخراج دانشجویان و دیپلمات‌های ایرانی، تهدید به مین‌گذاری در خلیج‌فارس برای جلوگیری از صادرات نفت و نیز فشار به کشورهای اروپایی برای شرکت در تحریم اقتصادی ایران را در پی‌داشت.

این در حالی بود که ایران تقریباً با آمریکا از همان روزهای اول گروگان‌گیری، در قطع رابطه بود و آنها هرکاری را که احتمال می‌دادند از طریق آن می‌توانند فشاری برکشور وارد کنند، انجام داده بودند؛ مثلاً از تحویل قطعات فنی مورد نیاز صنعت کشور، خودداری کردند و جلوی صادرات برخی از محصولاتشان را به ایران گرفته بودند و حتی از کشورهای دوست خود که پیرو سیاست آن کشور بودند خواسته بودند که به انقلاب ایران به هر نحو که می‌توانند ضربه بزنند، آنها هم این کار را می‌کردند و اگر برای انجام کاری با ایران وارد مذاکره شده بودند، اجرای آن را به عقب می‌انداختند و بهانه می‌آوردند.

البته احتمال پیش آمدن این مسائل، از همان روزهای اول گروگان‌گیری مطرح بود و در شورای انقلاب صحبت‌هایی در این زمینه‌ها داشتیم و بحث‌هایی هم می‌شد. هر چند که این اعتقاد وجود داشت که محاصره اقتصادی نمی‌تواند حربه خیلی مؤثری علیه کشور ما باشد، ضمن آنکه شورای انقلاب و دولت هم در حد توانایی‌های کشور، پیش‌بینی کرده بودند که مسأله حادی پیش نیاید.

با اعلام خبر قطع رابطه آمریکا با ایران و گسترش تهدیدها، وضعیت سیاسی و اجتماعی در داخل کشور به نحو محسوسی تغییر کرد. مردم یکپارچه‌تر شدند و میلیونها نفر یک‌ صدا و همراه هم در راهپیمایی‌های سراسری که در نقاط مختلف کشور به منظور محکومیت اقدام دولت آمریکا برگزار شده بود، شرکت کردند و تقریباً تمامی احزاب و جمعیت‌های سیاسی با استقبال از این واقعه، اعلامیه‌هایی حاکی از ضرورت وحدت و مبارزه با آمریکا صادر کردند.

منبع عباس بشیری روزهای ...