سفر به استان خوزستان در خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی / روز اول
پس از یک روز کاری پر مشغله، اخبار ساعت ۱۲ شب را گرفت و خوابید.
چهارشنبه ۱۶ فروردین ۱۳۷۴ //۴ ذیقعده ۱۴۱۵ // ۵ آوریل ۱۹۹۵
چمدانم را بستم و عازم سفر خوزستان شدم. یاسر هم با من آمد. آقایان محسن رضایی، [فرمانده کل سپاه پاسداران]، [حمید] میرزاده، [معاون اجرایی رئیس‌جمهور]، [هادی] منافی، [رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست]، [محمدرضا] نعمت زاده، [وزیر صنایع]، [غلامرضا] فروزش، [وزیر جهاد سازندگی]، [عیسی] کلانتری، [وزیر کشاورزی]، [غلامرضا] آقازاده، [وزیر نفت] و [محمد فروزنده، وزیر دفاع و پشتیبانی، بیژن نامدار زنگنه، وزیر نیرو، مرتضی محمدخان، وزیر امور اقتصادی و دارایی، مسعود روغنی زنجانی، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه، محسن نوربخش، رئیس‌کل بانک مرکزی و تنی چند از نمایندگان مجلس شورای اسلامی]، همراه بودند. بعد از استقبال در فرودگاه اهواز و مصاحبه کوتاه[1] و استقبال گرم مردم در خیابان‌های مسیر در شهر اهواز - اما نه به گرمی [استقبال مردم] کرمانشاه- به ورزشگاه شهر رفتیم.
در سالن ورزشگاه با خانواده‌های شهدا ملاقات داشتیم. مسئول بنیاد شهید استان گزارش داد و من با استقبال پُرشور حضار، سخنرانی تسلیت‌آمیز کردم.[2] سپس در اجتماع مردم در میدان چمن ورزشگاه شرکت داشتیم. اینجا هم مثل کرمانشاه نبود، ولی خوب بود. [آقای محمدعلی موسوی جزایری]، امام‌جمعه [اهواز] و [آقای محمدحسین مقیمی]، استاندار [خوزستان]، خیرمقدم و من در تکریم مردم استان و سوابق جهاد و... صحبت کردم.[3]
به مرکز مخابرات رفتیم. در مراسم افتتاح بهره‌برداری از بیش ۱۰۰ هزار شماره تلفن شرکت کردیم. مدیران گزارش دادند و من صحبت تشویق‌آمیز نمودم.[4] در مسیر، روی پل نظامی موقت روی رود کارون پیاده شدیم. وضع کارون را دیدم؛ تماشایی است. از ساحل سازی کارون بازدید کردیم که با زمین‌های استحصالی، هزینه طرح را درمی‌آورند؛ کار خوبی است.
سپس به استانداری رفتیم. در مسیر همه‌جا مردم اجتماع دارند و منتظر عبور هستند. دوساعتی صرف ناهار و نماز و مطالعه و استراحت کردم. محیط مقر بسیار باصفاست؛ با نخل و مرکبات و گل‌های زیبا و هوای مطبوع.
عصر به کارخانه نورد و لوله اهواز رفتیم که در حال توسعه و بازسازی است. آقای مقیمی، استاندار، در راه گزارش‌ها و اطلاعات خوبی داد. توضیح مهندس [علی‌اصغر] ذاکری، مدیرعامل کارخانه از برنامه ساخت در حال اجرا که با ۲۳۰ میلیون دلار و ۳ میلیارد تومان ساخته می‌شود، با ششصدهزار تُن ظرفیت نورد گرم را شنیدم. از خط تولید لوله درز جوش برای گاز بازدید کردیم.
به کارخانه تولید دوده صنعتی[5] [شرکت کربن بلاک ایران] رفتیم. آقایان آقازاده، [وزیر نفت] و رهگذر، [مدیرعامل صنایع پتروشیمی] گزارش دادند. با ۲۱ میلیون دلار، کارخانه‌ای به ظرفیت ۳۰هزار تُن ساخته‌اند. مشابه کارخانه موجود در جوار آن با مواد ارزان قیمت، محصول گران‌قیمتی می‌دهد؛ ۳۵ تومان، ارزش هر کیلو مواد- با همه هزینه‌های تولید- و ۱۴۰ تومان، قیمت فروش آن است. بعضی‌ها از آلودگی محیط‌زیست، به خاطر پخش دوده شکایت دارند، ولی در واحد جدید، مراعات مقررات حفاظت محیط‌زیست شده است. از بخش‌های عمده بازدید و با ماشین از کارخانه مهم لوله‌سازی نفت بازدید کردیم و توضیح شنیدیم.
به مرکز تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی رفتیم. بازدید و توضیحات آقایان دکتر جاسبی و [جعفر] حجازی، [معاون عمرانی استانداری خوزستان] را داشتیم. [مرکز تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، با زیربنای دو هزار مترمربع، در زمینی به مساحت ۵ هزار مترمربع احداث گردیده و هزینه‌ای بالغ‌بر یک ونیم میلیارد ریال در برداشته است.] در خوزستان، ۹ واحد دانشگاهی با ۲۲ هزار دانشجو دارند. از اقدامات دانشگاه آزاد اسلامی تمجید و افتتاح کردیم.[6] مردم مقابل ساختمان جمع شده بودند که در ورود و مراجعت، به مقابل آن‌ها رفتم و به احساساتشان پاسخ دادم.
به استانداری رفتیم. بعد از نماز و مطالعه گزارش‌ها و قدم زدن در باغ استانداری، در جلسه بانوان کانون‌های اجتماعی و کاروان‌های کربلا شرکت کردیم؛ بعد از استماع گزارش و خیرمقدم یک خانم دکتر جراح متخصص، [= مشاور استاندار خوزستان در امور بانوان]، من در خصوص ضرورت شرکت بیشتر زنان در امور اجتماعی با رعایت اخلاق اسلامی صحبت کردم.[7]
در جلسه شورای عالی اداری شرکت کردم. استاندار و رئیس مجمع نمایندگان استان با گزارش وضع استان و پیشرفت‌ها و طرح نیازها صحبت کردند. من با تحلیل وضع کشور و طرح‌های استان راهنمایی‌هایی نمودم و وعده کمک دادم.[8] به مقر برگشتیم؛ در راه مدیرکل [فرهنگ و] ارشاد[اسلامی خوزستان]، گزارش خدمات داد. خاطرات امروز را نوشتم. اخبار ساعت ۱۲ شب را گرفتم و خوابیدم.
[1] - - آقای هاشمی در پاسخ به این سؤال که هدفتان از سفر به استان خوزستان چیست؟ گفت: «قسمت اعظم اهداف ما در اداره کشور در خوزستان است، به‌خصوص در دوران بازسازی، یکی از مراکز عمده بازسازی خوزستان است. احوال‌پرسی از مردم خوزستان که انصافاً حق عظیمی به گردن انقلاب دارند و سهم بزرگی در دوران دفاع داشتند و هنوز هم دارند، باعث شادمانی ما خواهد شد. طرح‌های مهمی در این استان هست که احتیاج به سرکشی دارد؛ البته من در این فاصله به خاطر طرح‌ها، زیاد آمدم، ولی این بار وقت وسیعی گذاشتم که به قسمت‌های زیادی از استان برسم. به اکثر شهرها خواهم رفت و بعضی جاها هم ممکن است، نرسم بروم که ان‌شاءالله باز در سفر دیگری، بازدید خود را تکمیل خواهم کرد.» رجوع کنید←کتاب «هاشمی رفسنجانی، مصاحبه‌های سال ۱۳۷۴»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۶..
[2] - - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «برای من بسیار ارزشمند است که در لحظه ورود خود، در محضر عزیزترین و شریف‌ترین قشر مردم کشور خود به سر می‌برم؛ بخصوص در منطقه‌ای که جای‌جای آن، خبر از جهاد و شهادت دارد. خانواده‌های شهدا و جانبازان، برای من مفهوم و معنای دیگری دارند. در دوران جنگ، من در همین شهر اهواز، شاهد حوادث و اتفاقات عجیبی در رابطه با شهادت و ایثار بوده‌ام. کشور ما وجودش، با حضور انسان‌هایی مانند شما خانواده‌های عزیز شهدا، ایثارگران و آزادگان، قرین رحمت است و انقلاب هرلحظه و در هر جا دوستان نیرومندی مانند شما دارد. در دنیا هیچ کار و مقامی در زندگی انسان، عالی‌تر و ارزشمندتر ازآنچه شما به دست آوردید، نیست. خوشبختانه شما ارزش مقام و موقعیت خود را می‌دانید و درک کرده‌اید. ما هرچه که در دنیا داریم، فنا شدنی است و هیچ‌کس نمی‌ماند؛ فقط یک‌چیز ابدی است و آن ارتباط با خداست که پایدار است و شهیدان و ایثارگران شما، درست آن چیزی را پیداکرده‌اند که پایدار و ماندنی است و آن افتخار و کرامت و شرافت انسان است و ارزش مردم ما در آینده، در تاریخ ثابت خواهد شد که چقدر حق دارند.» رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال ۱۳۷۴»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۶.
[3] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «آن‌طور که مایل بودم، مردم اهواز شاداب، زنده و حاضر در صحنه بودند و بارها و بارها در زمان جنگ، زمانی که غرش هواپیماهای دشمن و شلیک گلوله‌های توپ و خمپاره به گوش می‌رسید، مردم شهر را مقاوم می‌دیدیم. من در آن روزها آرزو می‌کردم، روزی برسد که وارد اهواز شوم و چهره‌های شاداب مردم را ببینم که امروز چنین شد. لحظاتی که از خیابان‌های شهر گذر می‌کردم، شما مردم خونگرم و مهمان‌نواز را با چهره‌های بشاش می‌دیدم و خدا را شکر می‌کردم که به ما این‌قدر عمر داد که بمانیم و بیاییم اهوازی را که آن‌قدر خاموش بود، شاداب و پرشور ببینیم. این لطف خدا را باید شکر کرد. این اجتماع باشکوه و پُرشور شما و آن محبت‌های شما از فرودگاه تا شهر برای بنده نبود؛ من فردی کوچک‌تر از شما با مسئولیت سنگین هستم و لیاقت این‌همه ابراز محبت را در خود نمی‌بینم، بلکه شما برای امام و انقلاب و استان و کشورتان این عمل را انجام داده‌اید و ورود ریاست‌جمهوری و همراهانش را به این بهانه پاس داشته‌اید و به دنیا نشان داده‌اید که ۸ سال رنج و محنت جنگ که سختی‌های بسیاری را با خود داشت، به‌جای اینکه مردم را تضعیف کند، آنان را برای ساختن کشورشان پایدارتر و مصمم‌تر کرده است.» رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال ۱۳۷۴، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۶.
[4] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: « با واگذاری ۵ میلیون شماره تلفن در برنامه دوم و رساندن ظرفیت مخابراتی کشور به ۱۰ میلیون شماره، ایران در ردیف کشورهای با استاندارد خوب مخابراتی جهان قرار خواهد گرفت و این افتخارآمیز است که در استان خوزستان حدود سیصدم میلیارد ریال در امر مخابرات سرمایه‌گذاری شده و واگذاری بیش از هشتاد هزار شماره جدید به مردم و جایگزینی بیش از ۳۰ هزار شماره دیگر، رقم بسیار خوبی است. امروز به همت متخصصین ایرانی از طراحی تا ساخت، در کشور انجام می‌شود و هزینه‌های ارزی به‌شدت کاهش‌یافته و هزینه‌های ریالی جایگزین آن شده است. سازندگان داخلی اکنون با سازندگان خارجی رقابت می‌کنند و با تلاش خود مانع از ورود تجهیزات دیگر از خارج شده‌اند. فیبرنوری، از مدرن‌ترین و مؤثرترین تکنولوژی‌های روز دنیا است و ما کارخانه‌های متعددی در این زمینه در تهران و شهرهای دیگر داریم و در فکر آن هستیم که زنجیره این تکنولوژی را کامل کنیم و ایران با داشتن این تکنولوژی نقطه ارتباط میان اروپا و آسیا به شمار می‌رود.» رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال ۱۳۷۴، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۶.
[5] - شرکت کربن ایران در سال ۱۳۵۱ با مشارکت شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت کابوت آمریکا و بانک توسعه صنعتی، جهت تولید دوده صنعتی تأسیس شد و در سال ۱۳۵۴ به بهره برداری رسید. بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، کلیه سهام شرکت کابوت، توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی خریداری و به علت نیاز روزافزون صنایع لاستیک‌سازی به این ماده اولیه، عملیات طراحی و مهندسی طرح توسعه در سال ۱۳۶۸ و عملیات اجرایی طرح، از سال ۱۳۷۰ آغاز شد و در سال ۱۳۷۳ به بهره‌برداری رسید. تولید این دو واحد صنعتی، به‌عنوان خوراک اولیه بیش از ۱۵۰ کارخانه داخلی لاستیک‌سازی، رنگ‌سازی، چاپ و غیره به مصرف می‌رسد.
[6] - آقای هاشمی، پذیرش بیش از ۲۲ هزار دانشجو در دانشگاه آزاد اسلامی منطقه خوزستان را یک حرکت مثبت و مهم فرهنگی خواند و اظهار امیدواری کرد که در بالا بردن سطح فرهنگی کشور، گام‌های مؤثر و بلندی برداشته شود. رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین خاطرنشان ساخت که در این ارتباط، در هیئت دولت، تصمیمات مفیدی در مورد اعطای وام دانشجویی اتخاذ شده، زیرا لازمه ادامه تحصیل علاقه‌مندان به کسب علم می‌باشد. رجوع کنید ← کتاب«هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال ۱۳۷۴، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۶.
[7] - آقای هاشمی، حضور بانوان در صحنه‌های مختلف انقلاب و سازندگی کشور را ستود و یادآور شد: «زنان ما در دانشگاه‌ها و مدارس حضور بسیار خوبی دارند و همین امر موجب می‌شود تا در آینده، جامعه ما صاحب فرزندان باارزشی شود.» رجوع کنید ← کتاب«هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال ۱۳۷۴، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۶.
[8] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «طرح‌های عظیمی مانند احداث سدها، طرح نیشکر، کانال‌کشی و بازسازی که در این استان در دست اجراست، چهره استان را عوض می‌کند و هیچ‌یک از این طرح‌های بزرگ، مشکلی ازنظر اعتبار ندارد. من مشکلی برای کشور که قابل‌حل نباشد، نمی‌بینم و در برنامه دوم، اگر حرکت سازندگی کشور را ادامه دهیم، ایران مشکلات فعلی را پشت سر خواهد گذاشت. انرژی، حمل‌ونقل، ماشین‌آلات اولیه، نیروی انسانی و مصالح ساختمانی در کشور هست و کمبودهای برنامه اول در برنامه دوم کاملاً رفع شده است. اینکه انسان می‌بیند، این مردم باوجود ۸ سال جنگ تحمیلی، این‌گونه با مسئولان صمیمی هستند، نسبت به آینده امیدوار می‌شود و برای مردم هرقدر کارکنیم، کم است.» رجوع کنید ← کتاب«هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال ۱۳۷۴، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۶.