بسم‎الله الرحمن الرحیم
الحمدالله والسلام علی رسول‎الله و آله
میلاد حضرت زهرا(س)، میلاد امام راحل(ره) و توفیق تشکیل اولین اجلاس مجمع ملی جوانان را به شما تبریک عرض می‎کنیم و دعا می‎کنیم که این حرکت مهم بتواند به اهداف مقدسی که برای خودش تنظیم کرده، برسد.
فکر می‎کنم در زمان مناسبی به این تصمیم و توفیق رسیدید و کسانی که پیشتاز این تفکر بودند و یا پیشتاز حضور در هسته‎ها و فدراسیون‎ها و مجمع بوده‎اند، افتخاری برای خودشان در تاریخ تحولات ایران خواهند داشت.
گفتم زمان مناسبی است، از این جهت که دنیا عموماً و ایران به خصوص در یک مقطع گذر و تحول مهمی قرار دارد و شاید مهم‎ترین عامل این تحول سریع انفجار اطلاعات باشد که از ویژگی‎های عصر ماست. در تاریخ سابقه ندارد. تا آنجایی که برای ما شناخته شده، ابزار توزیع اطلاعات با این وسعت در اختیار ابناء بشر، انسان‎ها و به خصوص نسل جوان نبود. نمی‎دانیم در آینده چه خواهد شد و چگونه این انفجار با هم منفجر خواهد شد، اما فعلاً می‌توان آن را ‌در حدّ انفجار نور ارزیابی کرد که به سرعت دارد به زوایای زندگی بشر وارد می‎شود.
محصول این انفجار اطلاعات، انسان‎های آگاه و مطلع است، انسان‎هایی که می‎توانند براساس معلومات و آگاهی‎هایشان تصمیم بگیرند که تبعاً تصمیمات آگاهانه بسیار ارزشمندتر از تصمیمات کورکورانه و مقلدانه است.
در همین شرایط خوب از لحاظ دانایی و آگاهی ظرفیت‎های مناسبی در کشور به وجود آمده که این ظرفیت‎ها فرصت کار اساسی و بنیانی را به شما می‎دهد. رکن اول آگاهی است و ازدیدگاه جامعه‎شناسی و معارف اسلامی شرط اول توسعه انسانی و توسعه عمومی جوامع بشری است که الآن در حال تحقق است.
شما می‎دانید اسلام و قرآن که مهم‎ترین سند زندگی ماست و محور زندگی ما تا قیامت خواهد بود، انسان آگاه را محور قرار داده و دائماً انسان آگاه و جامعه آگاه را با انسان‎های ناآگاه مقایسه کرد و همیشه تفوّق و حقّ پیشرفت و حق موفقیّت را به طور طبیعی به انسان‎های عالم و آگاه داده است (هَلْ یستوی الذّین یعلمون و الذینَ لایعلمون). بزرگ‎ترین نعمت خود را تعلیم برای انسان قرار داده که هم فهمیدن و هم بیان عنوان و انتقال معلومات است.
در زمان ما خوشبختانه مسؤولان نظام شما به فکر برنامه‎های درازمدت برای جامعه افتادند و کار بزرگی را به نام سند چشم‎انداز بیست‎ساله خلق کردند که این سند می‎تواند محور درستی برای حرکت آینده باشد. روی این سند خیلی کار شده و در حقیقت هدف این سند شما جوانان هستید. ممکن است مسؤولیت اجرایی سند خیلی به عهده‎ی شما نیفتد و دیگران مسؤولیت داشته باشند،‌ آنهایی که از شما جلوتر در مسؤولیت‎ها آمده‎اند، اما آنهایی هم که کار می‎کنند، برای شما خواهد بود و شما الآن وارد همین میدان عمل برای اجرای سند می‎شوید.
از نکات جالب این سند این است که دانایی‎محور تنظیم شده است. اگر دقت کنید، بند بند این سند و کلمه به کلمه آن، کاملاً به هم مرتبط است و مجموعه پیوسته‎ای را تشکیل می‎دهد که محور آن انسان عالم و آگاه است. همانی که عرض کردم می‌تواند امروز مایه اصلی حرکت، تکامل، ترقی و سعادت جوامع باشد و هست.
یکی از خوشبختی‎های دیگر شما این است که الآن ظرفیت توسعه انسانی از لحاظ آموزش در کشور ما در حدّ بسیار خوبی است. ما دیروز جلسه‎ای برای مسایل کنکور و مسایل آموزش عالی داشتیم. محاسبه ساده‎ای که انجام دادیم، این بود که تقریباً تعادلی بین فار‎غ‎التحصیلان دبیرستان‎ها و ظرفیت جذب دانشگاهها در حال شکل‎گیری است. هر دوی آنها حدود هشتصدهزار نفر ظرفیت دارند، یعنی اگر عقب‎ماندگی گذشته را نداشتیم، همه کسانی که طالب ادامه تحصیل هستند، در همان سال اول شاید بدون کنکور بتوانند وارد دانشگاهها شوند. طبعاً رشته‎های خاص و دانشگاه‎های خاص چون خیلی طالب دارند، همیشه با گزینش و کنکور و رقابت همراه خواهند بود که در همه دنیا این‌گونه است. ولی میدان تحصیل برای همه باز می‎شود.
یعنی شرایط زیربنایی کشور از لحاظ توسعه انسانی که محور سخنان امروز من با شماست، به گونه‎ای است که نسل نو، نوجوانان و جوانان ما نباید دغدغه تحصیل از لحاظ ظرفیت داشته باشند. البته شرایط امکان تحصیل هم جزو وظایف نظام است که باید برای نسل نو تأمین کند. اگر کسانی به ادّله خاص خودشان نمی‎توانند تحصیل کنند و مشکلات زندگی مانع تحصیل آنها می‎شود، باید برای آنها فکری کرد که این کار شده است.
نتیجه این مقدار صحبت من این است که در چشم‎انداز بیست‎ساله که هدف عمده‎اش در افق 20 سال آینده به دست می‎آید، چیزی است که آن موقع شما در متن فعالیت، تلاش، مدیریت و انجام خدمت خواهید بود که باید این کار را از همین الان شروع کنید. در این مسیر آمادگی نسل جوان بسیار مهم است. این به عهده خود شما و سازمان‎هایی است که مسؤولیت پذیرفته‎اند. انسان، سازمان و محتوا که محتوا همان ساختن و تربیت کردن با شیوه‎های درست و با معارف صحیح است، مسایلی هستند که الآن مجمع ملّی باید به عهده بگیرد تا در این مسیر گام بزرگی بردارد.
من می‎خواهم تأکید کنم که مبادا به گونه‎ای باشید که تحولات سیاسی و مدیریتی کشور زحماتی را که تاکنون کشیده شده و به اینجا رسیدید و امروز اولین اجلاستان را برگزار می‎کنید، تحت تأثیر قرار بدهد و دچار رخوت کند. شما بناست یک حرکت مردمی و تشکل غیردولتی باشید. باید به گونه‎ای سازماندهی شود که با تحولات مدیریتی کشور دچار آسیب نشوید و بتوانید تأثیرگذار و تصمیم‎ساز باشید. اگر الآن سن شما ایجاب نمی‎کند که در تصمیم‎گیری‎های بالا باشید، ولی شرایط و سن شما ایجاب می‎کند که در کانون تصمیم‎سازی باشید. باید برای تأثیرگذاری روی تصمیمات تصمیم‎گیران کشور تلاش زیادی کنید.
این مجموعه کوچکی نیست. شجره طیبه‎ای است که در همه بخش‎های کشور ریشه، شاخه، سایه و بار دارد و می‎تواند حضور داشته باشد. می‎توانید از اقیانوس مردم ارتزاق کنید و می‎توانید نتایج زحمات خودتان را با مردم خودتان و با پُلی که می‎خواهید بین مسؤولان و مردم بزنید، به بار بنشانید. این کاری است که از شما ساخته است.
جناب آقای دکتر عبادی گفتند که اکثر شما از دانشجویان هستید. دانشجو الآن شاداب‎تر و دارای امید بیشتر از بقیه اقشار جامعه و با انرژی و آگاهی بیشتر و از لحاظ نفسانی و روحی پاک‎تر و مبراتر از آلودگیها در جامعه حضور دارد و مرجعی برای دیگران است. این پل مهمی که بین ملت و مسؤولان از طریق همین گروه‎های شکل‎گرفته آگاه و مردمی به وجود می‎آید، اگر بتواند به خوبی وظیفه خود را انجام بدهد، جزو ارکان مهم توسعه پایدار در آینده است.
تنها مسایل اشتغال، تحصیل، معاش و زندگی در محدوده‎ی وظایف شما نیست. از روابط خارجی تا مسایل انسانی و مقررات ، قوانین، قضاوت، مدیریت و ... می‎تواند در مجموعه کارهای شما جایگاه خود را داشته باشد و مطرح شود.
در گزارشها نشنیدم که نشریه‎ و یا رسانه داشته باشید. اگر چنین تشکلی بخواهد موفق باشد، قطعاً باید یک رسانه عمومی داشته باشد. رسانه‎ای که هر روز در اختیار مردم قرار بگیرد و کسانی که می‎خواهند در جریان واقعیت‎های افکار جوانان، خواسته‎ها، افکار، طرح‎ها و ایده‎های آنها قرار بگیرند، آن نشریه برایشان یک مرجع باشد. البته نشریه سبک و کم‎محتوا به شما آسیب می‎زند و زود همه را مأیوس می‎کند. اگر نشریه‎ای دارید و از کم هم شروع می‎کنید، باید محکم و دارای مطالب با پشتوانه، صریح و شجاعانه باشد. محافظه‎کاری با این سطح مسؤولیت شما سازگار نیست.
اصولاً جوامع محافظه‎کار زیاد نداریم، ولی وقتی یک تشکّل در جامعه مطرح می‎شود و مسؤولیت پیدا می‎کند، ممکن است شرایطی تحمیل  شود که آنها حرف خودشان را نگویند. شما نباید اینگونه باشید و باید آنچه را که می‎فهمید، مطرح کنید، البته در محدوده‎مقررات، قوانین و ضوابط  که خود ضابطه‎مند بودن و قانونی عمل کردن باید یک اصل حاکم بر همه زندگی و در همه فعالیت‎هایتان باشد. حتی اگر قانونی را قبول ندارید، آن موقع باید تلاش کنید قانون اصلاح شود. نمی‎شود قانون را ندیده گرفت و دور زد، وقتی که نشریه، تریبون و رسانه داشته باشید، می‌توانید اشکالات هر قانونی را مطرح کنید، استدلال کنید و پشت آن، خواسته به وجود می‎آید و خواسته‎ها به مراکز قانونگذاری و قانون‎سازی می‎رسد.
کارشناسی‎ها در مراکز تصمیم‎گیری عالمانه با تجربه توأم است. کارشناسی‎های شما ممکن است آن تجربه را نداشته باشد. اما سلامت، روانی و سادگی دارد که به متن واقعیت زندگی انسان‎ها مربوط می‎شود. از حقایق موجود در جامعه سرچشمه می‎گیرد و بدون واسطه است. لذا همیشه نقطه قوتی در آن هست که با تجربه تکمیل می‎شود.
نکته دیگری که در مذاکرات آقایان مطرح بود، این است که اگر شما با این ظرفیت مناسب، پُل را به وجود آوردید، آن موقع باید از فدراسیون‎ها و مجامع شما مشاورانی در بین مسؤولان هر استان در بخش‎های مختلف باشند. چون از این مشاورت کسی ضرر نمی‎بیند. هم شما می‎توانید اقتضائات مدیریت کشور را درک کنید و هم آنها می‎توانند نیازهای جامعه و اقتضائات حرکت در جامعه را از زبان نماینده امینی از تشکل‎های مردمی بشنوند. حضور یک مشاور در یک دستگاه مسؤول در بخش‎های مختلف چیز سنگینی نیست و حتی می‎تواند هزینه‎ای برای بیت‎المال و مردم نداشته باشد. این، کار دو طرفه‎ای است که قابل انجام است و می‎توان استفاده‎هایی از آن کرد.
نکته‎ای که من به عنوان کسی که تجربه میدانی دارم، باید به شما بگویم این است که اگر بخواهید روزی در همه صحنه‎هایی که در پیش دارید، تصمیم بگیرید که انسان‎های فعالی در همه عرصه‎های زندگی جامعه باشید، نیاز به این تجربه‎ها دارید. من از دوره‎های نوجوانی در روستا بوم. جوانی‎ام را در حساس‎ترین نقطه تحول ایران که مبارزات برای ملّی شدن نفت بود، از قم آغاز کردم. در میدان سیاست، مطبوعات و نهایتاً در میدان تبلیغ که وظیفه وعظ، خطابه و نویسندگی بود و سرانجام در میدان مبارزه در مبارزات سخت هفده ساله، این دوره‎ها را گذراندم و بعد دوران مسؤولیت‎پذیری‎ها در شرایط مختلف بود. شرایط آشوب‎های اول انقلاب، شرایط دفاع مقدس و شرایط توسعه و سازندگی و ترمیم خرابی‎ها. همه تجربه‎ها را در زندگی خودم دیدم.
به شما عرض می‎کنم، سرمایه‎ی مهمی که برای ما لازم است و می‎تواند توشه راه ما باشد و همه جا به درد می‎خورد، ارزش‎های بسیار مهمی است که ما در جامعه ایرانی داریم. ارزش‎های دینی و ملی، البته همه کشورها و ملت‎ها برای خودشان چنین پایگاهی دارند. ولی ما نوع خوب آن را داریم. ارزش‎های اسلام و مکتب اهل بیت که بسیار بسیار عالی است و مترقی‎ترین هدایای آسمانی است که در دوران حیات بشری تکامل یافته تا به زمان ما رسیده است و مهم‎ترین سرمایه درست حرکت کردن، درست اندیشیدن، درست کار کردن، صبر، تحمل، بردباری، مقاومت و هرچه که در این حرکت لازم است، از اینها برای ما وجود دارد. ارزش‎های ملی بسیار والاست. ایران یکی از مهم‎ترین تمدن‎های گذشته را پشت سر دارد. اصولاً شرق این‌گونه است. ما جزو شرق هستیم و خودمان هم ایرانی هستیم. ارزش‎های ملی و ارزش‎های اسلامی را در حرکاتتان محور قرار بدهید و تکیه‎گاه شما باشد.
البته به این نمی‎شود ختم کرد. همین ارزش ما را مأمور به اقتباس کرد. یعنی قرآن از ما خواسته، ‌ایران هم از ما خواسته که هرجا تفکر خوب، راه خوب، اندیشه جدید و خوب و تحول مبارکی می‎بینیم، در مقابل آن گارد نگیریم، بلکه آن را اقتباس کنیم و بگیریم. (فبَشِّر عباد الذین یَستَمِعُونَ القول و یَتّبَعُون اَحْسَنَه) بندگان خاص خدا اینجوری‎اند که گوششان باز هست که هرجا حرف خوبی پیدا شد، آن را بشنوند و بگیرند و عمل کنند. اقتباس یک اصل انسانی و اسلامی است و منطق هم همین‎ را حکم می‎کند.
شما در یک فضای بسیار نیرومند تربیتی و دارای منابع مهم زندگی می‎کنید و شرایط کشورتان هم بحمدلله شرایط مناسبی است و اوضاع طبیعی کشورتان خیلی خوب است. جزو معدود کشورهای دنیاست که همه چیز را در خود دارد. مهم‎ترین آن استعدادهای بشری است که شما دارید. اگر مدیریت‎ها با افراط و تفریط خودشان این سرمایه‎ها را ضایع نکنند، شما نسل جوان ما آینده‎ی بسیار تابناکی خواهید داشت. زیربناها نسبتاً ساخته شده که نمونه آن زیربناهای آموزشی است.
نیاز به تعامل جهانی داریم. امروز دنیا دارد به هم نزدیک می‎شود و شما جوانان محصول یک حرکت طولانی تاریخ را در ارتباطات دارید که آن دهکده‎ی کوچک جهانی است و همه چیز در همه جا در دسترس شماست. از لحاظ آگاهی، علم، آموزش و امکانات همه دنیا به گونه‎ای است که اگر ما تعامل درستی داشته باشیم، هم می‎توانیم از امکانات دنیا استفاده کنیم و هم به آنها استفاده برسانیم.
چیز مبارکی که در زمان خودمان می‎بینم و مرا امیدوارم می‎کند، روحیه اعتدال است که در جوان‎ها دیده می‎شود. آن روحیه‎های حماسی جوانی امروز با روحیه اعتدال خود را نشان می‎دهد. افراط‎گرایی و تفریط کمتر در آنها دیده می‎شود، حماسه هست. یکی از برادران مجری جلسه حرف جالبی را مطرح کرد که گفت ما در مبارزات نفت، انقلاب اسلامی، دفاع مقدس نبودیم، اما امروز می‎توانیم در یک مقطع دیگر کاری مهم‎تر از آنچه که جوان‎های آن دوره کردند، بکنیم و این همان کاری است که شروع کردید و این است که افکار و خواست مردم و انسان‎های آگاه جامعه بر سرنوشت خودشان حاکم شود.
ما همین را مردم‎سالاری دینی می‎نامیم که در چارچوب معارف و پایه‎های زندگیتان، نگذارید چیزی بر شما تحمیل شود. افکار عمومی عموماً این‌گونه است که اگر مجال اندیشیدن و اظهارنظر داشته باشند، کمتر از دیگران اشتباه می‎کنند. اشتباه در افراد آسانتر از اکثریت است. خوشبختانه امروز ما به طرف آگاهی می‎رویم. چیزی که آن را خواستیم و در سند چشم‎انداز محور زندگی خواهد بود. امروز نسل جوان و آگاه ما مسؤولیت بزرگی دارد. به اندازه‎ی همان کارهایی که در قرن حاضر در زندگی ایرانی‎ها اتفاق افتاده است.
این بار مهندسی تحول در زمان خودمان است. دنیا در حال تحول است. بخواهیم یا نخواهیم، این تحول رخ می‎دهد. اگر ما این تحول را مهندسی کنیم، مبارک است و با برنامه جلو می‎رویم و اگر دیگران مهندسی کنند و ما بخواهیم مورد حمله مهندسی باشیم، توفیق کمتری خواهیم داشت و شاید ضرر کنیم. این به عهده‎ی نسل آگاه، دانشمند، امیدوار و پرانرژی زمان ماست که شما جوان‎ها در طلیعه آن حرکت می‎کنید.
مسایل معاش برای شما مهم و جزو وظایف نظام است که باید زمینه‎هایش را فراهم کنند. مساله ازدواج و حضور در کانون خانواده جزو مهم‎ترین ارکان زندگی سالم در عصر ماست. آنهایی که هنوز در خانواده زندگی می‎کنند، از نور پدر و مادر استفاده می‎کنند. آنهایی که کانون مستقل تشکیل می‎دهند، باید فکر کنند که ارزش‎های بومی و اسلامی را فراموش نکنند. خانواده ما از نوع خانواده‎های تاریخ واقعی خودمان باشد و نه از غرب.
مواردی مثل اشتغال، مسکن، ازدواج و ... جزو وظایف حکومتی است. شرایط اینها هم فراهم است. منابع مالی ما کم نیست. میدان‎های کاری ما در کشور کم نیست. راهی هم جز سرمایه‎گذاری و توسعه کشور برای اشتغال نیست. هرچه غیر از این باشد، پایدار نیست. اشتغالی مهم است که کشور را توسعه بدهد. اگر هرگوشه‎ای از کشور توسعه پیدا کند، در آنجا شغل، نان و تمدن است و این با سرمایه و تعامل جهانی امکان‎پذیر است.
سرمایه در ایران کم نیست. اگر ما درست عمل کنیم، همین بورس به بازار عظیم پول برای هر کاری و منابع ریز مردمی به اقیانوسی از امکانات تبدیل می‎شود. اخیراً مطرح شد که دولت در سال‎های گذشته از راه‎های مختلف امکانات عظیمی جمع کرده و شرکت‎های عظیم دارد و مدیریت شرکت‎ها به اندازه بخش خصوصی سوددهی ندارد. چون طبیعت کار دولتی این است که مقررات آن دست‌وپا گیر است. دولت آن بوروکراسی آزاد را ندارد که بخش خصوصی در تصمیم‎گیری و عوض کردن راهها - وقتی که لازم باشد – دارد. لذا کارهای بزرگی که در دست دولت است، می‎تواند سود محدودی داشته باشد. گرچه مال مردم است، این که سهام اینها را به همه خانواده‎ها بدهند، هر خانواده‎ای احساس کند در مالکیت عموم کشور شریک است و مستقیماً به نام او سند خورده باشد، سهام شرکت‎های بزرگ دولتی به نام خانواده‎ها ثبت بشود، هم درآمد و مالیات دولت و هم بهره‎وری بالا می‎رود و هم مردم احساس می‎کنند برای مال خودشان حرکت می‎کنند.
یکی از راههای اشتغال و تشکیل خانواده و ازدواج همین است. هرکس ازدواج کند، فوراً ده میلیون تومان سهام به نام او می‎شود که اندوخته و کادویی است که دولت به او می‎دهد. از سود، اقساط آن را در سال‎های طولانی می‎پردازد و پشتوانه‎ای برای یک خانواده جوان است.
بهره‎وری یکی از حرف‎های ما در سند چشم‎انداز که گفتیم دانایی محور باشد، است که معنای عمیقی دارد. الآن بیشترین ارزش افزوده ما به مواد خاصی است که از زمین برمی‎داریم و آن را تبدیل می‎کنیم. در کشورهای پیشرفته بیشتر ارزش افزوده‎ آنها متکی به کار انسان‎هاست. مثلاً در ژاپن سهم ارزش افزوده‎ی نیروی انسانی چندین برابر ایران است و بهره‎وری درست با انسان‎های آگاه و ماهر و با راه درست است که از نسل شما انتظار می‎رود و انشاءالله در این بخش فعال خواهید بود.
امیدواریم شاهد اجرای درست سند چشم‎انداز که راه سعادت ما را با برنامه چهارم آماده کرده است، باشیم و امیدوارم این اجلاس شما مبارک باشد و اجلاس‎های بهتری را درپی داشته باشد. از برنامه و مطالب پرمحتوای جلسه متشکرم.
والسلام علیکم و رحمه‎الله