سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در مراسم جشنواره تجلیل از سازندگان کالا و تجهیزات نفت

بسم‌الله الرحمن الرحیم الحمدالله والسلام علی رسول الله و آله          خوشحالیم از اینکه فرصتی شد تا مراتب ارادت خودمان را نسبت به نیروهای فعال و سازنده ابراز کنیم. از مدیران، مشاوران، پیمانکاران، نیروهای متخصص و نیروهای کاری و زحمتکش که در این مرحله سازندگی تلاش مِی‌کنند، متشکریم. به طور کلی به خاطر علاقه‌ای که به بخش‌های توسعه‌ای سازندگی دارم، سعی می‌کنم اطلاعاتم به روز باشد.

نبض اقتصاد، صنعت و توسعه کشور بیشتر در بخش نفت، گاز و پتروشیمی می‌زند و خوشبختانه این روزها آقای مهندس زنگنه با دید کلانی که در مسایل دارند، تأثیر خوبی روی حرکت توسعه‌ای وزارت نفت گذاشتند. شما بیشتر از من می‌دانید که الان سرنوشت دنیا بیشتر از سایر بخش‌ها به بخش نفت، گاز و پتروشیمی بستگی دارد و مهمترین مسئله آینده دنیا مسئله انرژی است که عمدتاً از این بخش سردرمی‌آورد. بسیاری از حوادث مهم سیاسی که در دنیا اتفاق می‌افتد، در تحلیل نهایی به مسئله نفت و گاز و در کلّ به انرژی مربوط است. آینده توسعه جهانی و زندگی انسان‌ها به این بخش بسیار وابسته است. از طرفی می‌دانیم که منابع انرژی رو به کاهش است و تجدیدشونده هم نیستند و مصرف هم رو به افزایش است. به حق هم باید نگران باشیم. با وجود اینکه اوپک تصمیم گرفت که سهم تولید خود را کاهش بدهد و با همه فشارهایی که می‌آورند، در قیمت یک قدم جلو و یک قدم عقب می‌روند. قسمت‌های اساسی منابع دنیا شناخته شده و در حال کم شدن است. انرژی جایگزین هم بسیار گرانتر تمام می‌شود. با این مقدمه می‌خواهم عرض کنم این بخش در همه دنیا اهمیت دارد و درایران از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و می‌ارزد که استعدادهای نیرومند کشور را به این بخش جلب کنیم و فن‌آورهای سطح بالا را به ایران بیاوریم. اگر این کار را نکنیم، به کشور و نسلهای آینده مدیون هستیم و خودمان هم گرفتار می‌شویم. شما هم خوب می‌دانید که ایران یکی از مهمترین منابع انرژی دنیاست. با اینکه قدم‌هایی ابتدایی برداشته شد، ولی مقام دوم را در نفت و گاز داریم. فکر می‌کنم از لحاظ اکتشاف و در بخش بازآوری و بازسازی مخازن و برداشت بیشتر از مخازن، خیلی زمینه داریم. اگر ما هم به اندازه‌هایی که کشورهای پیشرفته دنیا با تکنولوژی روز برداشت می‌کنند، برداشت کنیم، یک گام غول‌آسا به طرف بالا بردن موقعیت ذخایر خود برداشتیم.           از لحاظ تجربه، ایران جزو قدیمی‌ترین کشورهای دارای این صنعت است. گرچه با خیانتی که انگلیسی‌ها در گذشته انجام دادند، دست مردم و نیروهای ما را از این صنعت دور نگه داشتند، ولی به تدریج جایگاه خودمان را پیدا کردیم. مطالب گفته شده توسط آقای شفاعت نشان می‌دهد که الان بسیاری از کارهای علمی و پیشرفته را نیروهای ما انجام می‌دهند که جوان هم هستند. با همکاری‌هایی که بین ما و کشورهای پیشرفته در این صنعت بوجود آمده، حتماً بُعد فنی و علمی ما تقویت می‌شود. البته خودمان باید بخواهیم و در عقبه به آموزش نیرومندی نیاز داریم و حمایت بسیار جدّی می‌خواهد تا خودمان را به سطحی که حق تاریخی ماست که بایست در اوج تجربه 100 ساله نفت باشیم، برسانیم که البته عجله و سرعت لازم دارد. امروزه دنیا توجه ویژه‌ای به پتروشیمی کرده و شاید جزء پیشتازترین صنایع و بخش‌های اقتصادی دنیا باشد و روز به روز هم قویتر می‌شود. ما هم گام‌های خوبی برداشتیم. ولی حق مردم، بیشتر از اینهاست. چیزی که در 15 سال پیش نداشتیم، صنایع دریایی بود. در گذشته کاملاً صنایع دریایی نفتی و غیرنفتی خودمان را به دیگران داده بودیم و در حدّ نیروهای خدماتی کار می‌کردیم. اما الان وضع خیلی بهتر شده است. سکوهای عظیم دریایی را طراحی می‌کنیم. در لوله‌گذاری و حفاری در دریا مشکلی نداریم. این صنایع و فنون بسیار پول‌ساز و پر سود بودند و ما وابستگی شدیدی داشتیم. حرکت ما مثبت و قابل افتخار است. اما هرچه سرعت بیشتر باشد، مطلوب‌تر است. باید بپذیریم که کشورهای پیشرفته دنیا چه در زمینه اکتشاف و چه در زمینه بهره‌برداری و ساخت تجهیزات و شیوه‌های مصرف از ما جلوتر هستند. آنها به خاطر اطلاع‌ و دانشی که داشتند، در جلو حرکت می‌کنند. یکی از کارهای ما همکاری با آنهاست. آنها هم می‌خواهند در ایران حضور داشته باشند. پس ما هم باید از این فرصت استفاده و نیروهای خودمان را کارآمدتر کنیم. با این کارها می‌توانیم در سطح جهانی وارد شویم. در کوتاه مدت بازار ما وسیله‌همکاری است،ولی‌در دراز مدت دانش‌وفن وسیله ‌حضور ما در سطح جهانی می‌شود. اصولاً تعامل‌های علمی و فنی مسئله خوبی است. هم از نظر مسئله صلح جهانی خوب است و هم برای بسیاری از مسایل دیگر که به سمت جهانی شدن می‌رود. بهترین راه این است که ما خودمان را با آنها همسطح کنیم. این کارها شجاعت، سعه صدر و حمایت لازم دارد. تنگ‌نظری‌ها و کوتاه‌بینی‌ها در این میدان ضرر دارد. تردیدی نداریم که از لحاظ منابع در رتبه بالایی هستیم. از لحاظ شرایط منطقه‌ای در شرایط بسیار خوبی هستیم. از لحاظ منابع انسانی اگر استعدادمان از دیگران بالاتر نباشد. کمتر نیست. تجربه هم داریم. برنامه‌ای که آقایان پیش‌بینی کردند، در 10 سال آینده 100 میلیارد دلار یعنی 2 برابر آنچه که الان در ایران مصرف می‌کنیم، عمل می‌کنیم. این رقم کافی است که کشور را از لحاظ اقتصادی در شرایط مناسب‌تری قرار دهد. برداشت‌ها و درآمدهایی که از این سرمایه‌گذاری‌ خواهیم داشت، چندین برابر آن چیزی است که سرمایه‌گذاری می‌کنیم. افق خوبی را می‌توان برای کشور دید. نکته‌ای که خیلی اهمیت دارد، این است که نتوانستیم موقعیت بازار و مرکزیت خودمان را در بخش انرژی منطقه تثبیت کنیم و باید تثبت کنیم. هیچ جایی در منطقه و یا حتی در دنیا مثل ایران نیست که استعداد  مرکزیت بورس انرژی را داشته باشد. اگر ما با تدبیر بهتری عمل می‌کردیم، باید در مسیر خطوط لوله گاز به طرف شمال، جنوب، شرق و غرب می‌بودیم. اینجا چهارراه حکومت انرژی و بهترین نقطه است. در بخش هوایی و حمل و نقل هم همینطور است. بهترین راه عبور خطوط مخابراتی و فیبر نوری و ... که دنیا را به هم پیوند می‌دهد، ایران است. ظرفیت‌های منابع طبیعی و جغرافیایی ما وظایف سنگینی برعهده مسؤولان کشور می‌گذارد. هوشیاری، واقع‌بینی، سعه‌صدر، آینده‌نگری، سیاست‌های کلان، تدبیر به موقع و ... همگی پشتوانه حرکت خوب هستند، به هرحال فکر می‌کنم با شرایطی که الان داریم و نیازی که دنیا به ما دارد، ما را مورد توجه قرار می‌دهد و خطرهایی را هم متوجه ما می‌کند. چون حریصان دنیا به دنبال این هستند که این الماس و برلیان را از دست ما بیرون بیاورند و یا حداقل شریک باشند. گرچه مردم هوشیار شدند. نمونه آن مسئله عراق است. فکر می‌کردند نفت عراق دیگر در دست آنهاست. حالا که لشکرکشی کردند، وبال گردنشان شد. از یک طرف تولید اوپک را کاهش می‌دهند و از طرفی بحران‌های زیادی برای آنها بوجود آمده است. دیگر دنیا در دست آنها نیست. البته هنوز اهرم قدرت در دست آنهاست. اما شعارهایی که در مورد دموکراسی و اراده مردم می‌دهند، آنها را محدودتر می‌کنند. ملت‌ها نمی‌خواهند آقا بالاسری از خارج داشته باشند. توده مردم می‌خواهند آزاده باشند. فکر نمی‌کنم امروز هیچ ملتی، حتّی ملت فقیری مثل افغانستان زیربار سلطه بیگانه برود. جهانی شدن برای ملت‌ها فرصت جدیدی خلق می‌کند.برای مسئولان، مدیران، دانشمندان و متخصصان یک فریضه‌ است که جایگاه و پایگاه علمی، فنی و استقلال واقعی کشور را تحکیم کنند و کشور را به جایگاه شایسته‌ای برسانند. ایران با توجه به مجموعه نیازهای مادی و طبیعی در درون خودش، در دنیا مقام سوم را دارد و این حق را دارد که در جایگاههای اول کشورهای دنیا باشد.ان‌شاءالله با تلاشی که می‌کنیم، به این هدف نزدیک شویم. برای پیشرفت شما دعا مِی‌کنیم.والسّلام علیکم و رحمه الله و برکاته