بسم الله الرحمن الرحیم

شما مسائل اساسی مهمی را مطرح کردید. من هم چند جمله‌ای را در وقت کوتاهی که داریم، بگویم.

فکر می‌کنم از افتخارات انقلاب اسلامی این است که در آن شرایط توانست انقلاب را از مهلکه‌هایی نجات بدهد. بعضی از مهلکه‌ها را خودمان درست می‌کردیم. اما ساختار درستی برای نظام درست کردیم. اگر ما فعلاً براساس همان ساختاری را که درست کردیم و در قانون اساسی آمده است، عمل کنیم، دیگر جایی برای این حرف‌هایی که شما می‌زنید، نیست.

همه زندگی ما انتخابی است. حرف مهم من در آن خطبه این بود که ما در قانون اساسی آوردیم که از رهبری گرفته تا اعضای شورای شهر را باید مردم انتخاب کنند. اگر هر جایی این اتفاق نیفتد، از قانون اساسی تخلّف کردیم. این کار در دوره‌های اول بود.

مسئله افراط و تفریطی که آن موقع در نظام بود، برای ما مشکل بود. شاید کمتر کسی به اندازه من با افراط و تفریط مبارزه کرده باشد. احتمالاً شما هم شنیده اید که من همیشه با افراط و تفریط مبارزه و مخالفت کردم. حتی قبل از انقلاب و آن موقعی که همه چیز ما شعار علیه شاه بود و سر و کارمان با منافقین، حزب توده و غیره بود که شعاری عمل می‌کردند و ما را قبول نداشتند و می‌گفتند که اینها خرده بورژوا هستند، همان موقع ما با افراط و تفریط مخالف بودیم.

بعداً هم در جنگ اگر ما کمی تعقل به خرج نداده بودیم، همین افراطی‌ها هنوز هم جنگ را ادامه می‌دادند و محال بود که تمام شود. عراق هم دست‌بردار نبود و در داخل هم می‌گفتند که عاشورایی می‌جنگیم.

همان کسانی که شما می‌گویید آن موقع این کار را کردند، علیه مهندس بازرگان شعار می‌دادند. من در نماز جمعه آن موقع که آسان هم نبود، گفتم که حق توهین به مهندس بازرگان را ندارید. مهندس بازرگان خدمت کرده است. می‌گفتند که مهندس بازرگان را چه کسی آورد و نخست وزیر کرد؟

غیر از ما نبود. ما بایستی در شورای انقلاب پیشنهاد می‌دادیم و امام تأیید می‌کردند. ما این کار را کردیم. ما همه نیروهای ملیّون را آوردیم. جبهه ملی آمدند، سنجابی و افراد دیگر آمدند. افراد زیادی را آوردیم.

بله، یک جریان افراطی بود که شما یکی از آنها را اسم بردید. فقط یکی نبود. الان شما به مردم نگاه کنید.

احساس می‌کنم الان همان تندروی‌ها در صحنه مصر در حال پیش آمدن است. بالاخره حکومت در حال محاکمه مبارک است، اما آنها کاری می‌کنند که به مشکل بیفتد. این افراط‌ها جواب نمی‌دهد. امروز باید با منطق و تعقل کار کرد و به مردم اتکا داشت. اتکا نکردن به مردم، ظلم به خودمان، انقلاب و اسلام است و همان ظلمی است که خداوند از آن نمی‌گذرد. روزی این اتفاقات می‌افتد.

من روح حرف شما را قبول دارم. ولی کار بزرگ انقلاب این بود. در جاهای دیگر هم انقلاب کردند، مگر مردم افغانستان کم جهاد کردند که حالا این‌گونه گرفتار هستند؟ در عراق مردم آزاد شدند، ولی دیروز در ده استان انفجار صورت گرفت و این همه بلا بر سر مردم آمد.

پاکستان هم انقلاب کرده و جمهوری اسلامی تشکیل داده بود. حقیقتاً در ایران با تدبیر امام و شخصیت‌هایی که اطراف امام بودند، ساختار درستی ایجاد شد. اینکه به ساختار عمل نشود، یک بحث دیگر است و باید روی آن بحث کنیم. شما هم در گفتن مشکلات، مسائل را از هم تفکیک کنید. کارهای درستی هم انجام شده است. افراط و تفریط‌ها هم در همه این مراحل مضرّ بوده است. الان هم مضرّ است. همین الان بچه‌هایی هستند که مخلصانه در حال افراط هستند. این اتفاقات در حال افتادن است.

انشاءالله که اخلاق و ادب اسلامی را حفظ کنیم. معارف اسلامی هم ما را امت وسط خواسته است. وقت اذان است و باید برای نماز آماده شویم. همه شما خوش آمدید.

والسلام علیکم و رحمه الله