سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در مراسم افطار با قاریان و حافظان قرآن
بسمالله الرحمن الرحیم
الحمدلله و السلام علی رسول الله و آله
بسیار خوشآمدید. روز میلاد سبط اکبر و نیمه ماه رمضان، در حالی که مردم مسلمان و انقلابی ما، لحظات قبل از افطار متوجه خدا و اسلام و انقلابشان هستند، شما برنامه خوب و سازندهای را در اختیار عاشقان قرآن قرار دادید. میلاد امام حسن (ع) را به شما استادان قرآن حاضر در جلسه و خدمتگزاران به جامعه قرآنی تبریک عرض میکنم. خدا را شکر کنید. بدست آوردن این توفیقات آسان نیست.
در این دنیای بزرگ با بیش از شش میلیارد نفر جمعیت، شما گروهی هستید که در جایگاه خوب آن قرار دارید. از صدا و سیما بخاطر افزایش برنامههای قرآنی تشکر میکنم. این گزارش که از شبکه سیما برای فهرست کارهای آنها پخش شد، مجموعهای شبیه دایرهالمعارف قرآنی برای همه مردم است. دستیابی به اینگونه مطالب برای متخصصان و علما در کتابخانهها میسر میباشد. اما اکثر مردم به اینگونه مطالب نیاز دارند و اگر در اختیار آنها قرار گیرد، از ارزش فراوانی برخوردار میباشد. درخواستی که آقای سعدزاده برای در اختیار داشتن آنتن اختصاصی مطرح کردند، در واقع نیاز صدا و سیما و جامعه قرآنی است. این مسأله در مراسم افتتاح شبکه قرآن نیز مطرح شده بود که گفته بودند فعلاً از شبکههای دیگر استفاده و به تدریج شبکه مستقل ایجاد میکنیم. فکر نمیکردم که تحقق این امر چهار سال طول بکشد.
البته آنها محدودیت دارند و این برای همه روشن است. برنامههای آنها بسیار زیاد است، اما محدودیت اعتبار دارند. آن موقع نگرانی بود که آیا میتوانیم برنامههای طولانی مدت، مفید و غیرتکراری داشته باشیم. امروز آقای سعدزاده گفتند که مطالب و برنامههای بسیاری آماده شده و در نوبت قرار دارند که برای من یک بشارت است.
معارف قرآنی بسیار و فراوان است. امّا مطالب و برنامههاییکه قرار است در آنتن و در معرض افکار عمومی و ناظران داخلی و خارجی قرار گیرد، نیاز به کیفیت بالاتری دارد. اینکه شما توانستید اینهمه نیرو را شناسایی و اینهمه برنامه را طراحی کنید، و تنوع مطلوبی در برنامهها ایجاد کنید و برای همه بخشهای جامعه صفحهای باز کنید و استعدادها را متوجه موارد خاص قرآنی کنید، دوره خوبی را پشت سرگذاشتید.
امیدواریم این کیفیت ادامه پیدا کند و از لحاظ کمیت صدا و سیما کمک بیشتری کند و وقت بیشتری را به برنامههای قرآنی اختصاص دهد. برای شما که در بخشهای مختلف علوم قرآنی استاد هستید، روشن است. اما به طور کلی جامعه ما و جامعه جهانی ارزش و اهمیت قرآن را خوب درک نکردند. قرآن سرمایه بزرگی است. به جرأت و به قید قسم میتوانیم بگوییم که هیچ سرمایهای به ارزش قرآن در تاریخ بشر وجود ندارد. البته کتب آسمانی گذشته در زمان خودشان از چنین ارزشی برخوردار بودند. اما برای انسانهای چند هزار سال پیش و برای جوامع محدود و غیرمرتبط امروز که دنیا به دهکده جهانی تبدیل شده است، هر مطلب مهم و قابل توجهی که در هرجای دنیا مطرح شود، در مدت کوتاهی همه دنیا از آن اطلاع پیدا میکنند و به همه زبانهای دنیا ترجمه و در آنتنهای دنیا وارد میشود و صاحبنظران در مورد آن اظهارنظر میکنند. البته مطالب پیش پا افتاده زیاد است.
ولی اگر مطلب مهمی مطرح شود، خیلی زود در دنیا پخش میشود. الان مستمع در حد یک کلاس و یا مسجد و خطیب و منبر نیست. بلکه در حد جهانی است و محدود به بخشی از متفکران نیست. مسائل قرآن آنقدر متنوع و جامع است که برای همه بخشهای دنیا میتوانیم از محتوای قرآن مطلب تهیه و عرضه و بقول قرآن «تحدی» نماییم و بگوییم اگر میتوانید، بهتر از قرآن بیاورید. کاری که خود قرآن با مردم صدر اسلام میکرد.
ما که از نوجوانی تا الان بخش زیادی از عمر ما با قرآن گذشت، حالت طلبگی داشتیم و قرائت، مطالعه، دیدن استاد، تفاسیر، نظرات، نقادیها و مقایسهها بود، بدون هیچگونه اغراق عرض میکنم. همینحالا که قرآن را میخوانیم، حرفهای تازه میفهمیم. یعنی با یک کتاب صدبار خوانده مواجه نیستیم. بلکه با کتابی با طراوت و تازگی و سازنده و الهام بخش مواجه هستیم. این واقعیتی است که به اعجاز قرآن برمیگردد. نباید از کتابهای دیگر انتظار چنین حالتی داشته باشیم.
بهترین کتابها بعد از چند مرتبه مطالعه، دیگر لذتی برای تکرار ندارند. اما در مورد قرآن اصلاً اینگونه نیست. دلیل آن را نمیدانیم. نمونه کوچک آن آیاتی است که در نماز میخوانیم. مثلاً سوره حمد را چندین مرتبه در روز میخوانیم که هیچگونه خستگی در آن نیست. رمزی دارد که خداوند در آن قرار داده است، چون کلام خداست. کلام خداوند آنگونه که خدا خواسته ساخته شده است. خداوند اراده کرده که قرآن بهترین آهنگ، ترکیب، شکل و در عالیترین محتوا ساخته شود.
جالب اینکه خداوند تعهد و تضمین کرده است که قرآن را حفظ نماید. معنایش این نیست که مجموعه قرآن میماند. منظور انواع حفظهاست. هرگـونه تحریـف یا اراده غیـر خداونـد نمیتواند وارد قرآن شود. لایاتیه الباطل من بین یدیه و لامن خلفه. از هیچ طرفی باطل نمیتواند وارد قرآن شود که این بهترین نوع حفاظت است. حفاظت فیزیکی این است که قرآن بعد از 1400 سال هنوز اینقدر عزیز و کریم است.
میخواهم عرض کنم که خداوند کتابی را با این محتوا، مبین، حکیم، محبت، برهان، معجزه، آیه و جلوه علم و دانش خـدا، در اختیار ما گذاشته که در تعبیرات قرآن است. «من الله علیالمؤمنین اذ بعث فیهم رسواء» و آیاتی دیگر میگوید خداوند با این کتاب این را به ما داد. فرق شما با دیگران در این است که بخش زیادی از عمرتان را صرف قرآن میکنید. حالا هرکس به استعداد و مقدار امکانش. فکر میکنم که آینده بشریت بر محور قرآن خواهد چرخید. اینکه کی؟ نمیدانیم. هیچکس نمیتواند زمان تعیین کند. خداوند خودش به مسلمانان صدر اسلام فرموده که اگر شما نمیتوانید این را بگیرید، خداوند بزودی قومی را خواهد آورد که آنها قرآن را درست میفهمند. نمیدانیم کی میشود. بالاخره روزی خواهد آمد. قرآن با این محتوا محور زندگی بشریت میشود که همه چیز درآن است. عقاید، معارف، احکام عملی، راهنماییهای استراتژیک و شیوههای زندگی در قرآن است. اینکه میگوییم همه چیز در قرآن است، به این معنی نیست که جزییترین مسایل علمی در قرآن است. چنین ادعایی روی قرآن نداریم. قرآن کتاب هدایت است. یعنی آنچه که برای تفکر، زندگی و راهنمایی زندگی لازم است، در قرآن هست و کم ندارد. معلوم است که بشر احتیاج به خیلی رموز دارد، برای اینکه زندگیش را انسانی و خدایی کند. اساس زندگی رفاه، سعادت و روبه کمال و راه خداوند است. اینها همه در قرآن هست. با فضایی که الان در کشور ایجاد شده، نیروهای قرآنی فراوان شدند. جوانان استقبال کردند. انواع مسابقات برگزار میشود. در سطح جهانی هم حضور داریم. در نمایشگاه قرآن دیدیم که امسال نزدیک به پانصد غرفه از زاویههای مختلف به قرآن نگاه کرده بودند که همه جهانی بود. فکر میکنم که ما کم کم داریم جامعه را به طرف قرآنی شدن میبریم. ولی باید به تدریج گامها را تندتر و بلندتر کنیم و شما هم هرکس در حد معلومات و امکان خود انشاءالله از سربازان پیشبرد قرآن حساب خواهید بود.
امیدواریم خداوند در این لحظه مقدس نزدیک افطار ما را مشمول لطف و محبت خویش قرار دهد و به عنوان خادم قرآن بپذیرد. به شما هم توفیق دهد که تا آخر عمر در همین را با شرایط بهتری حضور داشته باشید. از مهمانان خارجی هم به خاطر اجرای برنامههای خوب تشکر میکنیم. همچنین قاری پیشکسوت خودمان که با صدای گرم مجلس را نورانی کردند.
والسّلام علیکم و رحمهالله