سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در جمع معلمان و مدیران مدارس نمونه و مسئولین وزارت آموزش و پرورش
حقیقتاً من نسبت به همه معلمان عزیز خضوع دارم.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمدلله و السلام علی رسول الله و آله
یکی از نعمت‌های این دوره برای من این بود که در چند سال گذشته به مناسبت روز معلم لحظاتی را در خدمت معلمان خوب کشور بودم. حقیقتاً من نسبت به همه معلمان عزیز خضوع دارم، به خصوص به آنها که می‌درخشند و امتیاز پیدا می‌کنند. خوبی معلمان در جامعه ما منکر ندارد. همه می‌دانیم که تاکنون هیچ وقت کشور نتوانسته است حق معلم‌ها را آن‌گونه که باید، ادا کند. چون جمعیت آنها خیلی زیاد است، هر گامی که در جهت اصلاح حقوق آنها باید برداشت، هزینه سنگینی پیش می‌آورد که معمولاً نمیتوانند آن اندازه بپردازند، نه اینکه نمی‌‌خواهند، نمیتوانند. معلمان هم با صبر، متانت، عشق و ایثار مشکلی برای نظام درست نکرده‌اند، بلکه همیشه نظام را تقویت کرده‌اند و می‌توانند خیلی مؤثر باشند. 20 میلیون جمعیت زیرنظر آنهاست و حرف‌هایشان واقعاً نفوذ دارد. این آرامش و اطمینان و طمأنینه که در جامعه هست، مرهون شیوه تدریس معلمان و اساتید ماست که جوان‌ها را خوب حس می‌کنند.
به هر حال معلم‌ها در همه ابعاد کشور سهم بزرگی دارند. در انقلاب سهم داشتند. در دفاع هم به صورت مستقیم و غیرمستقیم سهم بزرگی داشتند. در سازندگی کمک بسیاری به این دوران سخت کردند که پشتوانه مهم مردمی لازم داشت و مدرسه‌ها پشتوانه مهمی بودند.
انتخاب روز شهادت استاد مطهری به عنوان روز معلم الهامی به ما می‌دهد. شهید مطهری یک انسان اسوه، باسواد، متفکر، عمیق، متدین و واقع‌بین بودند و از لحاظ مقام فکر و نظرات هم، قلم و بیاناتشان رسا بود. توفیق بزرگی پیدا کردند که امام راحل مهر تأییدی بر آثارشان گذاشتند و ایشان با خونش آن اسناد را امضا کرد. اینها همه اسناد معتبری را به جامعه ما داده است که همه صاحبان فکر سیراب می‌شود و معلم‌ها بیشتر به آن افتخار می‌کنند.
توضیحاتی که آقای دکتر نجفی راجع به مسائل آموزش و پرورش دادند ، وقتی که یک جا و به صورت فهرست می‌بینیم، متوجه می‌شویم که در این 8 سال در آموزش و پرورش با همه وسعت و منطقه وسیعی که دارد، کار عظیمی شده و بهترین زیربنا برای امروز و آینده کشور از ناحیه آموزش و پرورش به وجود آمده است. شاخص‌هایی که بهتر شده و هنوز هم رو به بهبود است، به پیشرفت کشور ما کمک می‌کند. تحقیقاً آینده کشور براساس این پیشرفت‌های کیفی و کمّی چشمگیرتر خواهد بود. اینکه تعداد بی‌سوادان راخیلی کم کردیم، مورد تأیید سازمان‌های جهانی است. آنها هیچ وقت حامی ما نبودند که به موفقیت ما اعتراف کنند.
به همه روستاهای کشور رسیدید و توانستید عدالت را در آموزش تحقق بدهید و روستاهای کوچک را که امکان تأسیس مدرسه را نداشتند، با مدارس شبانه روزی آنها را قوی‌تر از جاهای بزرگتر زیر پوشش آموزش گرفتید. موفق شدید شاخص‌های قبولی را در همه رده‌های ابتدایی، راهنمایی و متوسطه بالا ببرید. توانستید در صحنه‌های جهانی، در مسابقات، المپیادها و در جشنواره خوارزمی خودمان بدرخشید و در صحنه‌های جهانی واقعاً باعث آبروی کشور شدید. کشورهای نیرومند و باسابقه طولانی را در مسابقه‌ها پشت سر گذاشتید. موفق شدید که بچه‌ها را به کاردانی و آموزش‌های فنی توجه بدهید که امروز با اصلاح سیستم، رقم قابل توجهی از بچه‌های ما آموزش فنی می‌بینید که درد بزرگ جامعه هم همین جاست. چون می‌دانیم که جوان‌ها باید از طریق آموزش‌های فنی، جذب محیط کار شوند. چون عملی نیست که همه آنها از طریق دانشگاه‌ها به کار و مسئولیت برسند. راه درست را انتخاب کردند.
خانم‌ها به طور وسیعی در اینجا حضور پیدا کردند که بطور طبیعی نصف معلمان نمونه و همچنین در مدیریت‌های آموزش و پرورش از خانم‌ها هستند. همچنین دانش‌آموزان دختر که سهم خودشان را پیدا کرده‌اند. علی‌رغم اینکه در گذشته خیلی از دختران ما از درس محروم بودند. همه اینها و خیلی چیزهای دیگر که در گزارش بود، جنبه‌های کیفی بهتر شدن شاخص‌هاست.
از لحاظ کمّی هم بحمدالله شرایط بسیار بهتر شده است. بالا رفتن تعداد کلی دانش‌آموز، تعداد کلی معلم، تعداد کلی نیروهای این بخش و توسعه مدارس به همه جای کشور، مصادیق رشد کمّی است. در این دوران توانسته‌اید روزانه بیش از 7 مدرسه بسازید و بچه‌ها را به مدرسه مناست برسانید. مقدار زیربنا را از 90 متر کلاس به بیش از 130 متر رساندید. کیفیت ساختمان‌ها هم با آنچه که در گذشته بود، قابل مقایسه نیست. ابزار تحصیل، کتاب، وسایل مدرسه و وسایل کمک آموزشی را به سطح مطلوبی رساندید. با امثال این کارهای کمّی که شده است، هنوز ما در مسیر هستیم و در مسائل کمی و کیفی پیش می‌رویم تا به نصاب‌هایی که شایسته است، برسیم. واقعاً خدمت بزرگی به آموزش در کل کشور شده و اینها از افتخارات دوران تاریخ آموزش و پرورش است.
باید از اول تأسیس آموزش و پرورش تا امروز را مقایسه کرد و تأثیرات زمانی و رشد کمّی و کیفی را که پیش آمده است، تنظیم کنیم و ببینیم آیا در هیچ مقطعی از تاریخ، آموزش و پرورش به اندازه این 8 سال این مقدار تفاوت کرده است یا نه؟! به نظر می‌رسد نمی‌‌توانیم چنین قطعه تاریخی در کشور پیدا کنیم.
چیزی که در این مدت اتفاق افتاده، باعث افتخار شماست، شما مدیران، معلمان، مسئولان و شخص وزیر دانشمند و واقعاً متفکر و برنامه‌ریز این دوره که توانسته‌اند این کار اساسی را انجام دهند.
البته آینده قضاوت خواهد کرد، چون کار ما در این دوران آثارش را فوری نشان نمی‌‌دهد و آثار این حرکت زیربنایی برای توسعه جامعه را در مقاطع آینده خواهیم دید. واقعاً کار درخشان و افتخارآمیزی شده است و من در برگ‌های کتاب توسعه دوران سازندگی، ورق‌های مربوط به آموزش و پرورش و آموزش عالی را جزو درخشان‌ترین و زیباترین برگ‌های تاریخ این 8 سال می‌بینم و امید من به تأثیر اینها بیش از این است. البته کارهای بزرگی مثل سدها، اتوبان‌ها، کارخانه‌های بزرگ و بندرها انجام شد که حجم عظیمی دارند که در فیلم‌ها و در منظره‌ها و عکس‌ها و آمار و ارقام خیلی بزرگ جلوه می‌کنند، ولی این پهنه وسیع و این حرکت آرام که لحظه به لحظه رشد می‌کند، مثل لوکوموتیوی است که قطار توسعه را با خودش حرکت می‌دهد. روی این باید حساب بیشتری بازکنیم. توسعه نیروی انسانی اساس حرکت به سوی پیشرفت است. بدون نیروی انسانی ما هیچ کاری نمی‌‌توانستیم انجام دهیم. مبنای توسعه در اینجاست.
از صحبت‌هایی که شما نسبت به بنده کردید و شعر بسیار رسایی که برادرمان جناب آقای صحرایی خواندند، تشکر می‌کنم. از قدیم با طبع خوب شعری ایشان آشنا بودیم و دلم نمی‌‌خواست که من موضوع طبع خوب ایشان باشم. در فضاهای بهتری می‌توانند طبعشان را ابراز کنند. لوح تقدیری را که از طرف شما دریافت کردم، در پرونده کاری‌ام به عنوان سند نگه می‌دارم و به آنها افتخار می‌کنم. اگر بخش آموزش از خدمات مدیر و مسئول راضی باشند، خیلی مهم و برای ما معنادار است.
به هر حال بنده صمیمانه از همکاری‌هایی که در این دوران از شما دیده‌ام، تشکر می‌کنم و می‌دانم که کشور در آینده زحمات امروز شما را ارج خواهد گذاشت و آثارش را مطمئناً در زندگی و زوایای زندگی کشور خواهد دید. شما زحماتتان را برای خداوند انجام دادید و خدا ذره‌ای را از نظر دور نخواهد داشت. شما را به خدا می‌سپاریم.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
**************************************************************