سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در مراسم افتتاح طرح توسعه بهره‌برداری از مجموعه دریاچه‌های آلاگل در مازندران

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله و السلام علی رسول الله وآله

این طرح[1] بسیار پربرکتی است. با این مقدار هزینه‌ای که در اینجا شده، ثمراتش قابل مقایسه نیست و باید از کسانی که این طرح را طراحی و اجرا کردند و به خصوص مهندس کریمی که از بعد از انقلاب تا به حال برای اینجا خیلی دلسوزی کردند که به این نقطه رسیده، تشکر کرد.

رودخانه اترک رودخانه مشترک ما و شوروی سابق بوده است و عملاً هیچ استفاده‌ای برای ایران نداشته است، با اینکه تقریباً همه آبهای آن از ایران می‌آید ۷۵ درصد این آبها مستقیماً از ایران وارد اترک می‌شود و ۲۵ درصد آنها از خراسان به ترکمنستان می‌رود و باز به اترک برمی‌گردد.

با اینکه آبها اصلاً از آنِ ایران است، اما ایران به خاطر بی‌سیاستی رژیم پهلوی هیچ از این آب‌ها استفاده نمی‌کرده و روس‌ها از آن استفاده می‌کردند و منطقه آنها زیتون کاری است، سرسبز است و فعال است؛ اما این طرف به گونه‌ای عمل شده که روستاها و مرزنشینان و دامداران هم به خاطر انحراف مسیر اترک مهاجرت کرده بودند. رفته رفته مسیر اترک از ایران رخت بربسته و به سمت روس‌ها و از آن طرف به دریا راه پیدا می‌کرده است که با همت آقایان این مسیر قدیمی به تدریج باز شده و سهم آبی ایران از اترک دوباره در همین کانالی که آقای مهندس کریمی توضیح دادند، قرار گرفته و حق ما که اگر پنجاه درصدش را هم حساب بکنیم، دارد به خودمان می‌رسد و به این طرف می‌آید.

همان‌طوری‌که می‌بینید نقطه مناسبی برای این طرح انتخاب شده و صدو پنجاه میلیون مترمکعب آب را در این دشت بی‌آبادی و بی‌عمران مهار کردن و به کشاورز و دامدار دادن کار بسیار با ارزشی در منطقه دشت گرگان و دشت گنبد است که می‌دانیم اراضی فراوانی در آن بی‌استفاده مانده است. ارزش این سد با اینکه هزینه زیادی نداشته، به اندازه یک سد خوب و بزرگ از نوع سدهای خوب و متوسط کشوراست. سدی که صدو پنجاه مترمکعب آب را تنظیم کند و در اختیار بهترین دشت‌های کشور بگذارد و منطقه فقیری را آباد بکند، آثار مضاعف دارد، به خصوص که در اینجا برای پرورش ماهی و درختان زیتون جای بسیار مناسبی است.

ما از زیتون غفلت کردیم و جای آن همین‌جاست. ما باید تلاش کنیم که از این منطقه برای کاشت زیتون استفاده بکنند که محصول استراتژیکی است و ما اکنون در روغن نباتی وابستگی داریم و اینجا می‌تواند بسیاری از وابستگی‌های ما را کم کند. زیتون هم یک محصول زراعتی کم آب است و با مقادیر کم آب می‌توانیم باغستان‌های بزرگ زیتون به وجود بیاوریم. در این فضا از همه آن آب شوری هم که اینجا از آن صحبت می‌شود که به دریا برود، با مخلوط کردن با آب‌های فصلی می‌توانیم استفاده کنیم.

خوشبختانه طرح بسیار عظیم کانال سراسری مازندران در همین جا به نقطه پایانی خود می‌رسد. آب، از آن قسمت‌های بالا دست دشت‌ها که می‌آید به همین جا و پشت همین سد می‌رسد و مازاد آب کانال سراسری هم تنظیم می‌شود و آن وقت ما می‌توانیم بر آب اترک آب مازاد کانال سراسری را هم اضافه کنیم و هرجا آب زیادی هست در اینجا جمع می‌شود. می‌توان وضع اینجا را در ۱۰ یا ۱۲ سال آینده به خوبی در افق دید و پیش‌بینی کرد که اینجا از این به بعد دیگر منطقه متروک و بیابانی نخواهد بود و پنج شش سال دیگر که به اینجا بیاییم اینجا را به صورت دشت‌های خرم و باغستان‌ها و مزارع آباد و کارگاه‌های پرورش ماهی خواهیم دید.

مبارک باشد این هدیه بر مردم این منطقه و انشاءالله مردم با عشق و علاقه از خدمتی که در اینجا شده، استفاده بکنند و شکر نعمت خداوند در اینجا این است که از آب و زمین خوب استفاده بکنند. خوشبختانه شنیده‌ایم که استقبال خیلی خوبی هم شده و متقاضیان فراوانی برای گرفتن آب و استخرهای پرورش ماهی و کشاورزی در نوبت قرار گرفته‌اند که نشان از آشنایی مردم و علاقه آنها به کارهای سازنده و مولّد است.

بنده از همه دوستانمان در وزارت نیرو به خصوص مهندس زنگنه که واقعاً برای این کارهای بزرگ تلاش می‌کنند، تشکر می‌کنم و از همکاری‌هایی که علماء اهل سنت و شیعه و استاندار و مدیران منطقه کردند هم سپاسگذاری می‌کنم. انشاءالله که ما لیاقت داشته باشیم از این نعمت‌های خدا به خوبی استفاده بکنیم.

            والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته