سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در مراسم افتتاح بزرگراه تهران- ساوه

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد الله والسلام علی رسول الله و آله

در این مراسم که وزیر راه و فرماندهی قرارگاه خاتم و سازندگی در سپاه حضور دارند، توضیحات جناب آقای مهندس ارامی، چهره کار بزرگراه‌ها و آزاده‌راه‌ها را کمی باز کرد. به نظر من هم یکی از رشته‌های بسیار مهم توسعه و سازندگی کشور است. در آینده
- بحمدالله- حرکاتی که از سالهای پیش شروع شده، به نتیجه می‌رسد و ما را تشویق می‌کند که این کار را سرعت بدهیم. چندی پیش بزرگراه قزوین و زنجان افتتاح شد و من دو، سه هفته پیش از آنجا عبور کردم و کلی لذت در آن مسیر دیدم. چه آسایشی برای مردم درست شد! امروز این آزادراه به زودی آزادراه کاشان- قم افتتاح می‌شود و مواردی که آقای مهندس ترکان توضیح دادند.

روزی که طرح جامع آزادراه‌ها اجرا شود، کشور ما را که از لحاظ وسعت خاک کشور خیلی بزرگی است، از شبکه مطلوب مسافرت و حمل و نقل برخوردار خواهد کرد. ادعای بلندپروازانه و دور از واقعی نیست و واقعاً عملی است. به همین دلیل که این قطعه اجرا شده است و خواهیم دید به زودی که هزینه خودش را برمی‌گرداند و حتی برای سرمایه‌گذاری یک کار اقتصادی است. بقیه قطعه‌ها هم این‌گونه هستند. من چند روز قبل در خرم‌آباد بودم و با هلیکوپتر از خرم‌آباد به درود می‌رفتم و همین مسیرجاده اراک- اندیمشک را که آقایان صحبت می‌کنند، دیدم که چقدر متراکم است! سر هر پیچی و در هر ارتفاعی کامیون‌ها، سواری‌ها و تریلی‌ها، پشت سر هم و متصل به هم بودند و حرکتشان از دو طرف کند شده بود. هنوز در اوج حرکت ماشین‌ها نیستم که به سرعت دارد اضافه می‌شود. معلوم است که با راه‌های موجود نمی‌توان حمل و نقل کشور را سامان داد.

همچنین دو، سه هفته گذشته سفری به رشت داشتم که از مسیر قزوین رفتیم. به قسمت‌هایی که جاده غیر اتوبان بود، رسیدیم، دیدم حرکت کردن در این جاده‌ها با ماشین ریسک است. ماشین‌ها آن قدر متصل بودند که در قهوه‌خانه‌ای کنار رودخانه نشستیم و ناهار خوردیم. بچه‌های پاسدار همراه عبور ماشین‌ها را شمردند که رقم بسیار بالایی بود. از دو طرف می‌آمدند و می‌رفتند. این حالت دارد ضرورت را نشان می‌دهد.

در کلان کشور که نگاه کنید، خیلی صرفه دارد. مقدار صرفه‌جویی‌هایی که در وقت مردم و در وقت ماشین‌ها می‌شود، رقم بسیار عظیمی است که اصلاً نمی‌توانیم به عدد دربیاوریم که چقدر سود دارد! مقداری که در سوخت صرفه‌جویی می‌شود، قابل محاسبه است. محاسبه آن مقداری که از اصطحکاک ماشین‌ها کم می‌شود، آسان نیست، ولی واقعاً یک رقم بزرگی است.

آسایش و آرامشی که به مردم می‌دهیم، واقعاً چقدر مهم است که اعصاب مردم در مسافرت تفریحی و کاری که می‌خواهند بکنند، آسوده باشد و با خیال راحت بروند و برگردنند. اگر خاطرشان راحت باشد، آبرویی که به کشور می‌دهیم، بالاست.

در مجموع فرق یک کشور عقب‌افتاده با یک کشور پیشرفته در این مسائل است. وقتی این شبکه‌ها درست بشود، اعتبار و حیثیت انقلاب و ایران در دنیا خیلی بالا می‌رود و بین خودمان هم بالا می‌رود.

رضایتی که مردم پیدا می‌کنند، انسجام به وجود می‌آید. تنش‌های سیاسی نخواهیم داشت. ساختن این راه‌ها برای کشور خیلی سود دارد. اشتغال و کار و توسعه صنایع جنبی اینها خیلی عظیم است. در همین هزینه‌ای که اینجا شده، ببینید. در این طرف با پول‌هایی که ریخته شده و یا به کارگر، ماشین‌آلات و کارخانه‌های سازنده رسیده، بخش‌های مختلف شکل گرفتند و سرمایه‌گذاری کردند. خدا می‌داند چه مقدار سرمایه به خاطر این آزادراه برای توسعه کشور به کار رفته است که اگر نمی‌شد، به باد می‌رفت. نیروهای انسانی که ساخته شده‌اند، بهترین سرمایه آینده کشور هستند. بنابراین هیچ نباید تردید کنیم که این کارها خوب است. خیلی هم خوب است.

سیستمی که الان درست کردیم و بانک‌ها عمدتاً سرمایه‌گذاری می‌کنند، کاملاً بجاست. ممکن است برای بانک‌ها مثل بعضی از کارهای تجاری و جاهای دیگر، به آن معنا سودبخش نباشد. بانک‌ها قاعدتاً نباید در این‌گونه کارهای عمرانی یک بعدی نگاه بکنند. اولاً این افتخار برای بانک کشور اسلامی است که این آزادراه‌ها را ساخته است. مگر هیچ وقت فراموش می‌شود؟ این افتخار و عظمت می‌ماند. اگر پول زیادی جمع کنند، مردم متوجه نمی‌شوند و افتخاری از آن درنمی‌آید. اما وقتی بزرگراه را ببینند، این همه مردم دعا می‌کنند. باید معلوم باشد که بانک‌ها این کار را کردند.

در نرخ‌گذاری حق عبور بعد از بزرگراه آزادراه قزوین- زنجان تصمیم مهمی به نفع بانک‌ها گرفتیم که هنوز باور ندارند آن تصمیم اجرا بشود. اگر اجرا شود، خیالشان راحت می‌شود. آقایان می‌خواستند برای عبور از آن آزادراه که حدود دویست کیلومتر است، پانصد تومان برای هر ماشین به عنوان حق‌العبور بگذارند که چون الان سیاست ما گران کردن نیست و مخصوصاً در آستانه تجدید وضع دولت نمی‌خواهیم شوک وارد بکنیم، آمدیم بخشی از هزینه را به عهده دولت گذاشتیم. در شورای اقتصاد تصویب کردیم و قرار گذاشتیم که نگهداری راه‌ها را دولت به عهده بگیرد.

با این تصویب بخش قابل توجهی از نگرانی بانک‌ها برطرف شده و مصوبه این شد که تا زمانی‌که دولت سیاست جلوگیری از گران شدن نرخ عبور و مرور را داشته باشد، هزینه نگهداری را می‌پردازد و اگر روزی دولت صلاح دید که نرخ واقعی را بگیرند، آن روز حق نگهداری هم به خودشان واگذار می‌شود و مردم هم می‌پردازند. دلیلی که این کار را کردیم، این بود که گفتیم دولت از این کار بانک‌ها خیلی سود می‌برد.

همه منافعی که گفتم، یعنی صرفه‌جویی در سوخت، وقت و کم شدن تصادفات که هزینه‌های بیمارستان و دارو و درمان را به عهده دولت می‌گذارد و امثال اینها، سود، اعتبار و آبروی دولت است. آرامش مردم، دولت را راحت می‌کند. گفتیم دولت یک مقدار هزینه بدهد و چرا برای یک چنین کاری ندهد؟ تصمیم عادلانه‌ای است و فکر می‌کنیم هر دولتی که در آینده باشد، بالاخره می‌پردازد تا آنها سودشان را ببرند.

به هر حال سرمایه‌گذار روی این مسیر ضرر نخواهد کرد. لذا من تأکید می‌کنم دوستان در بانک‌های ملت و تجارت تردید نکنند و مسیر اراک- اندیمشک را شروع کنند و با سرمایه‌گذاری، قطعه ساوه - اراک را با همین کسانی که دارند کار می‌کنند، ادامه بدهند. همه برکاتی که عرض کردم، در این کار هست. مطمئنیم بعد از پایان کار، راضی خواهید شد.

به هر حال دل ما هم مثل شما برای سرمایه‌های بانک می‌سوزد. ما هم مثل شما کلی‌تر فکر می‌کنیم و بخشی فکر نمی‌کنیم. در مجموع هم به خیر بانک، هم به خیر کشور و هم به خیر مردم است. الان کس دیگری نداریم که بیاید این سرمایه‌ها را بدهد. در ایران بخش خصوصی یا نداریم و یا هنوز جرأت نمی‌کنند به خاطر فضای انقلابی که در کشور ما هست، بیایند پول‌هاشان را رو کنند. می‌ترسند به زمین بچسبانند و بعد یکی بیاید از آنها بگیرد. اصلاً آسان نیست که آنها بیایند. اگر بانک‌ها بدهند، دوباره برمی‌گرداند.

از سپاه هم صمیمانه تشکر می‌کنیم. من بیشتر از دیگران لمس کردم که سپاه چقدر به سازندگی خدمت کرد! در نقشه‌ای که الان دیدم و به من دادند، سپاه در اکثر رشته‌های سازندگی دارد کمک می‌کند و تا اجرای طرح‌ها با قیمت مناسب باشد که آخرینش را چند روز پیش در کرخه دیدم که بهره‌برداری از مرحله اول سد را افتتاح کردم که شاید عالی‌ترین نمونه حضور سپاه در سازندگی باشد. انشاءالله از این به بعد هر وقت به آن طرف رفتید، بروید سد کرخه را ببینید. دریاچه شکل گرفته و آبش تنظیم شده است. از این به بعد انشاءالله نه سیل و نه کم‌آبی خواهد بود و به تدریج که بدنه سد بالا می‌آید، دریاچه هم بزرگتر می‌شود و تمدنی در اطراف سد کرخه خلق می‌شود. از ایلام تا عمق خوزستان در منطقه دهلران را آبیاری می‌کند و تا نزدیک آبادان و خرمشهر و تا از مرز عراق و از این طرف تا جاده اندیمشک - اهواز را بهشت می‌کند. حرکت عظیمی است و حیف بود که حضور و نام سپاه نباشد.

چون آنجا را عراقی‌ها از ما گرفته بودند و سپاه پس گرفت و الان دارند در همان جا سد می‌زنند، کانال می‌کشند و آباد می‌کنند. از طرف دیگر هم اتحادیه‌ها و تعاونی‌های رزمندگان و ایثارگران تشکیل شده که خودشان دارند منطقه را آباد می‌کنند که همه جا هستند. حضور سپاه باعث شد که ما از فشار قیمت‌های پیمانکاران راحت شویم. چون اگر اینها نبودند، قیمت‌ها سر به فلک می‌زد و خیلی فشار بود و یا می‌بایست به این سرعت حرکت نکنیم. چون نیروی سازنده ما کم بود. خود سپاه احساس حضور در صحنه را دارد. نیروهایش یکپارچه انرژی هستند. در جنگ آن‌گونه تلاش می‌کردند و در حالت صلح برای آبادانی کشور می‌کوشند. نباید گفت این نیروهای مخلص و پرتلاش و پرانرژی در پادگان‌ها بمانند و با یک دو سه، چهار و بعضی حرکات نظامی خودشان را سرگرم کنند. باید در دوران صلح اینجوری عمل کنند. آموزش‌ها و کارها کمی وقت می‌برد.

به هر حال حضور نیروهای متخصص در صحنه سازندگی هم به سازندگی قداست بیشتری داد و هم خودشان را به واقعیت‌های کشور نزدیک کرد و برایشان روشن شد که در کشور چه می‌گذرد!! صرفه‌جویی و نو کردن ابزار و خیلی چیزهای دیگر آثار کارشان است که خیر و برکت زیادی داشت.

وزارت راه بحمدالله امروز با برنامه دارد حرکت می‌کند و همین شبکه آزادراه‌هایی که الان در فکر آقایان است، نشان خوبی از برنامه داشتن است و تبریک می‌گوییم. چند روز پیش پایانه‌ای را در مسیر راه‌های کشور در اطراف یزد افتتاح کردیم. شبکه پایانه‌ها را با پول‌هایی که می‌سازد که همیشه هرز می‌رفت. از تفاوت قیمت سوخت در مرزها که کامیون‌های خارجی باید بپردازند، تأمین می‌شود. یکی از بهترین شبکه‌های رفاهی را برای حمل و نقل کشور می‌سازند که توقفگاه‌ها و قهوه‌خانه‌ها و خیلی چیزهای دیگر را هم شامل می‌شود. در آینده مسافرین در هر قطعه‌ای از راه برای توقف، تعمیر، خرید قطعه، خرید لاستیک و گرفتن و دادن بار و انبار مشکل نخواهند داشت. همه چیز را در پایانه‌ها متمرکز می‌کنند. حمل و نقل کشور دارد به طرف انضباط و انسجام و برنامه درستی می‌رود.

از اینکه امروز خبر اتصال شهر قدیمی، پرکار و صنعتی ساوه را به شبکه راه‌آهن می‌شنویم، خیلی خوشحالیم و از دوستانمان در راه‌آهن به خاطر برنامه‌های بسیار خوب وصل کردن راه‌آهن به مراکز تشکر می‌کنیم که هم به شهرک‌های صنعتی و هم به مردم کمک می‌کند. واقعاً توفیقات شما را بیشتر و ما را قدردان شما می‌کند. متأسفیم که باید تحمل این ستایش‌ها را بکنیم، در صورتی که شما در بیابان‌ها زحمت می‌کشید.

 والسلام علیکم و رحمه الله