سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دیدار مسئولین سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی
بسمالله الرحمن الرحیم
الحمدلله والسّلام علی رسولالله و آله
خیلی خوش آمدید. محبت فرمودید. نسبت به همه آقایان آشنایی دارم و میدانم که خدمت خوبی میکنید.
عقیدتی - سیاسی برای نیروهای مسلح بعد از انقلاب یک هدیه بود که خداوند آن موقع توفیق داد که نظام این کار را انجام بدهد و الآن تأثیر آن را میبینیم. اوایل چون تازه آمده بودند، برادران روحانی با فضای نظامی آشنایی نداشتند و آنها فکر دیگری میکردند و آن را نوعی محدودیت برای خودشان میدانستند که آن دوره گذشت. الآن جا افتاده و نظامیها پذیرفتند که برای آنها مفید است و خودشان و خانوادههای آنها نیاز دارند.
گزارشهایی را که از طرف شما میآید، میخوانم و علاقهمندم و همیشه هم پیگیری میکنم. بخشی از نیروهای ما سپاه و بسیج هستند و دستگاه دیگری دارند و کار آنها هم شبیه کار شماست. ارتش وضع دیگری دارد و به نظرم مسأله عقیدتی -سیاسی در ارتش جدیتر گرفته شد. شاید به خاطر این است که بچههای سپاه و بسیج گاهی خودشان را از بعضی چیزها مستغنی میدانند، ولی ارتش این‌گونه نیست.
حقیقتاً نظم و انضباطی که در ارتش حاکم است، در اینجا نیز خودش را نشان داده است و به عنوان یک وظیفه نظامی به این امر عمل میکنند و آثار معنوی آن را در زندگی آنها میبینیم. میخواهم عرض کنم که این کار در مورد ارتش باید برای ما جالب باشد. ارتش را از رژیم طاغوت تحویل گرفتیم که آنها برای اهداف خودشان ساخته بودند، ولی امروز ارتشی کاملاً متعبّد و متدیّن در خدمت اسلام است.
اگر با بعضی از همسایههایمان مقایسه کنیم که بعد از تحوّل سیاسی چه بر سر نیروهای مسلح آنها آمده، میبینیم که اینجا خداوند خیلی به ما محبت کرد که ارتش دست نخورد و ریزش آن در حد معمولی است. بالاخره عدهای هر سال بیرون میروند و در موقع انقلاب قدری بیشتر شد. ارتش الآن به صورت یکپارچه در خدمت اسلام است. انضباط و دانش دارد، متدین است و میتوان روی آن به عنوان دژی برای کشور و انقلاب حساب کرد.
ویژگی ارتش که ارزشی برای نیروهای مسلح حساب میشود، سیستم آن است که سیستم با ارزشی است. اوایل انقلاب خیلیها این سیستم را طاغوتی میدانستند، ولی حالا آن حرفها نیست و هرچه جلوتر میرویم، میفهمیم که سیستم درستی بوده و در طول تاریخ هم اصلاح میشود.
ارتشی‌ها توانستند امکاناتشان را در دوران جنگ حفظ کنند. علیرغم مصرف زیاد در جنگ، جنگ را اداره کردند و با دست پر بیرون آمدند و تقویت شدند.
عقیدتی - سیاسی که شما هستید، در دورهای که شما و دوستان شما آمدند، تحولی ایجاد شد. با قبل از شما هم همکاری داشتیم. من که مسؤولیت مستقیم داشتم، میدانستم که آنها چقدر زحمت میکشند! کمکم این بخش تکامل پیدا کرد و الان بحثها، شیوه برخورد، جوابگویی و برنامههای آموزشی برای پرسنل و مجموعه رضایتبخش است.
نجابتی که الآن در فضای کاری شما هست، از دو طرف خیلی خوب و قابل تحسین است و کمتر شکایت میشنویم. در گذشته چیزهایی بود که مراجعه میکردند، وی الان مسایل منفی کمتر شنیده میشود. از این جهت باید خداوند را شکر کنید. جای مهمی هست، خدمت کردن برای ما طلبهها در جایی که حفاظت نظام و کشور را به عهده دارد، از لحاظ معنوی کار عظیمی است که شما حفاظت آنها را به عهده گرفتید.
اینکه فرمودید امکانات کم است، من هم احساس میکنم. تمام نیروهای مسلّح این حرف را دارند و به طور کلی از بودجه راضی نیستند و عقبافتادگی دارند. از اینکه نتوانستید برخی حقالزحمهها را در مورد نیروها بپردازید، باید فکر اساسی کرد.
○ در مقایسه با بعضی جاها وضعیت ارتش، وضعیت خوبی به لحاظ امکانات نیست. در قبل از انقلاب پادگانها در نقاط آباد هر منطقهای بودند، بعد از انقلاب برخی از این امکانات فرسوده و وضع برعکس شد و الان اغلب جاها بدهی دارند.
ما سعی کردیم در این مدت از مقابله مطبوعات به ارتش جلوگیری کنیم و با زبان مهربانانهای مطبوعات را نسبت به ارتش نرم کردیم. در این میان وضعیت ما عقیدتیها از وضعیت ارتش بدتر است. در وزارت دفاع برای کارکنان، سربازان و خانوادههای آنها سرانه فرهنگی در نظر گرفتند که برای شاغلین در وزارت دفاع در سال 17 هزار تومان، برای سربازان 10هزار تومان و برای خانواده‌ها20 تا 30 هزار تومان است. به همین دلیل بودجهای ده میلیاردی به آنها تخصیص داده میشود و سرجمع در سال حدود بیست میلیارد تومان پول در دست آنهاست.
در صورتی است که حوزهی فیزیکی کار سازمان عقیدتی وزارت دفاع فقط یک چهارم ماست و به اندازهی نیروی هوایی ما نیست. ضمن اینکه پراکندگی نیروی هوایی ما را هم ندارد، ولی بودجه آنها هشتبرابر بودجه ماست. ما در سال دو میلیارد و پانصدمیلیون میگیریم و تلاش میکنیم که این مشکل حل شود.
● میخواهیم نظر شما را بدانیم که در اصل کم دیدند یا توزیع مناسب نیست؟
○ قانون گفته در اختیار فرماندهی است و فرماندهی باید اعتبارات مورد نیاز سازمان عقیدتی- سیاسی را شفاف و مشخص کند. باید تعمیر و نگهداری ساختمانهایی که در اختیار عقیدتی سیاسی است، مشخص شود. اضافهکار، بودجه فرهنگی و ... مشخص شود که این امر انجام نشده است. کمکهای موردی است و تصمیم در اختیار آنهاست. رهبری هم این را میدانند. سال گذشته بودجه معاونت فرهنگی سپاه بیست و سه میلیارد بوده است و پنج تا شش میلیارد تومان هم به نهاد نمایندگی رهبری برای کارهای آموزشی و فرهنگی دادند. در هر حال ما با وضعیت بسیار بد، ابتکارات بسیار زیادی داشتیم. پارسال اجلاس نماز نیروهای مسلح را برای اولین بار برگزار کردیم، مسابقات قرآنی دانشجویان ارتش را شروع کردیم. همایش تجلیل از منزلت سرباز را به صورت ابتکاری آغاز کردیم، نشریه دانشجویی دانشگاههای ارتش را به نام «امیران فردا» راهاندازی کردیم.
همه این کارهای خوب، فقط با همت و تلاش بیوقفه، دلسوزانه و عاشقانه دوستان همکار ما بوده است. با تلاشهای ما در عقیدتی- سیاسی ادبیات مکاتبات در مجموع ارتش متحوّل شد. برخوردهای تند با صبر و حوصله کنترل شد و فرهنگ برادری و تفاهم جایگزین آنها شده است. در موارد مشکلدار همیشه از راه دوستی و برادری و گفتوگو وارد میشویم. شرایط را به دفتر مقام معظم رهبری منعکس کردیم، ولی دیدار حضوری نبوده است. درخصوص بودجه هم از جانب ارتش سماجت و ایستادگی نبوده است.
● چیزهایی که گفتید، کمی ما را متأثر کرد. بعضی جهات را میدانم. طبعاً کاری که از من ساخته است، این است که مسایل شما را خیلی صریح خدمت رهبری بگویم. چیزهایی را هم که خودم میفهمم، اضافه میکنم.
○ میانگین سطح تحصیلات دانشآموزان ما به فوقدیپلم رسیده و در حال رشد است. همه روحانیون ما آموزش کامپیوتر و دوره حوزه و دانشگاه را دیدند. در سازمان عقیدتی سیاسی ارتش فرهنگ ریاست به فرهنگ طلبگی و آگاهی تبدیل شد. برنامههای تشریفاتی حذف شد که بسیار اثرگذار بوده است. درنظرسنجی سال گذشته درخصوص محبوبیت و مقبولیت عقیدتی- سیاسی در بین کارکنان رسمی ارتش آمار بین 82 تا 86 درصد بود که عقیدتی سیاسی را دوست دارند.
● مایه خوشحالی است. خدا کند من هم بتوانم کاری بکنم که مشکلات شما کم شود. انشاءالله برنامه شما که نزدیک شد، به ما میگویید تا ما هم بتوانیم خدمت شما برسیم.
والسّلام علیکم و رحمه الله