بسم‎الله الرحمن الرحیم
الحمدلله والسلام علی رسول‌الله و آله
خیلی خوش آمدید. خیلی دوست داشتم زودتر این دیدار انجام شود، ولی آقای مهندس کلانتری اصرار داشتند آن جلسه چند هزار نفری را داشته باشیم. فکر کردیم و دیدیم با هزینه‎ای که صرف می‎کنید و زمان رفت و آمد و نیاز حضور در مزارع و با در نظر گرفتن کار شما، هیچ ضرورتی ندارد که زحمت بیفتید و تشریف بیاورید. با نمایندگان کشاورزان که تشریف دارید، کمی صحبت خواهیم کرد.
به طور طبیعی اول جزء شما هستم. کشاورز بودم و الان هم زندگی‌ام از کشاورزی می‎گذرد. مشکلات و شیرینی‎های کشاورزی و همه بخشهایش را می‌دانم. شاید یکی از مناطق مشکل برای کشاورزی منطقه ما باشد که با کمبود و گرانی آب مواجه هستیم. چند نکته‎ای را خدمتتان عرض می‎کنم تا بدانید ما چه ذهنیاتی در مورد آینده کشاورزی داریم. کشاورزی اصلی‎ترین بخش تولید ماست. یعنی اگر ما هیچ چیز جز کشاورزی نداشته باشیم، می‎توانیم زندگی کنیم. خداوند ضروریات اولیه کشاورزی - چه دامداری، چه طیور، چه زنبورداری و ... -  را در کشاورزی قرار داد. الان ما مجموعه‎ای از همه، مانند دامداری، شیلات، طیور و ... داریم که مجموعة نسبتاً کاملی است.
ولی همانطوری که آقای دکتر گفتند، محصولات کشاورزی برای ما گران تمام می‎شود و با وجود واسطه‎ای که هست، برای مصرف‌کننده گرانتر است و برای کشاورز سود کمتری دارد. باید کارهای زیادی کنیم تا بتوانیم دردنیا رقابت کنیم یا حداقل در داخل مقاومت کنیم که دیگران نیایند و بازار را از طریق ورود محصولات و میوه ارزان از خارج از دست آنها بیرون نیاورند. بحث ورود تجارت جهانی مسئله مهمی است که قطعاً باید کشاورزی‎ خود را آماده کنیم که وقتی وارد شدیم، حفظ شود یا تأخیر بیاندازیم تا بتوانیم کار کنیم. باید به کشاورزی که حیات، سلامت، غذا و اشتغال ما به آن بند است، اصالت داده شود و صدمه نبیند.
مسئله دوم که برای نظام مهم است، خود روستائیان و کشاورزان هستند. بجز مسئله زیبایی روستا و کارهای زیربنایی مثل آب، برق و راه روستاها، بحث اشتغال در روستاها مهم است که از خود کشاورزی یا کارهای جانبی آن می‎باشد که ظرفیت مردم و فرزندان آنها را داشته باشد و در آنجا مشغول شوند. این مسئله برای ما قدیمی است.
بحث دیگر بیمه روستائیان است که اگر به یاد داشته باشید، هشت، نه سال پیش بیمه مجانی را شروع کردیم. از 71 تا الان پانزده سال می‎شود و کند پیش رفت و الان کاری را شروع کردند که آوردن پزشک در روستاست تا پزشک خانواده شود. دسترسی به پزشک عمومی در روستاها قطعاً باید باشد که یک درمان ابتدایی رایگان در روستا انجام شود که مقداری در دولت آقای خاتمی انجام شده و در دولت بعدی ادامه خواهد یافت. تأمین عدالت بدون این چیزها در روستا محقق نمی‎شود. برای خود ما هم مهم است.
بحث سند که مطرح شد، خیلی وقت است که دادن سند و نقشه‎برداری در روستاها مطرح است. کمی طول کشیده، ولی دارد شروع می‎شود. امیدوارم سرعت بیشتری پیدا کند. صدور اسناد بیشتر مربوط به قوة قضائیه است،‌ ما هم باید همکاری کنیم. سند برای روستائی هم ارزشمند است. می‌توانند به عنوان وثیقه برای جاهای دیگر استفاده کنند. همه ما می‌دانیم سند در زندگی چقدر مهم است! الان در مجمع تشخص مصلحت نظام بحث داریم که شما هنوز خیلی مطلع نیستید. با نزدیک دو سال کار بحث‎های سیاست کلی بخش کشاورزی را تمام کردیم. دو روزی است که برای بررسی به صحن مجمع آوردیم. خوب است تکثیر شود و نسخه‎ای در دست شما قرار گیرد. دو سه هفته دیگر به پایان می‎رسد و ابلاغ می‎شود.
یک پایة مستقر و درازمدت به عنوان سیاست‎های کشاورزی تدوین شده که با قانونهای مقطعی نتوانند به هم بزنند. ممکن است دولت جدیدی بیاید و قوانینی بگذراند و جابجائی ایجاد کند، ولی اصل همان سیاست‌های کلی است که می‎تواند به زندگی کشاورزان استقرار و پایداری بدهد. کشاورزان می‎توانند با این متانت ده سال آینده خود را ببینند که چگونه عمل خواهد شد. همه چیز را در همانجا پیش‎بینی کردیم. البته مختصر، ولی روشن است. این باید در قوانین و اجرائیات دیده شود. ‌اگر نشود، مجمع موظف است نظارت کند و جلوی خلاف آن را بگیرد. من فکر می‎کنم الان مهمترین و بنیادی‎ترین کار این است و خوب است در فاصله‎ای که دارد تصویب می‎شود، اگر پیشنهاد یا نظری دارید، بدهید تا روی آن کار کنیم و بحث و بررسی شود.
 الان کشاورزی ما مدرن نیست. بیشتر به تجارب و سنت وابسته است و این کافی نیست. مثلاً در دامداری چطور می‎شود در یک گلة دام دامپزشک کافی نداشته باشیم یا در روستا مهندس آشنا به کشاورزی و ... نباشد؟ در هر مزرعه و در هر جائی که حساب کنید، این مسئله هست. ما الان نیروی علمی کافی نداریم و با اینکه دارد نیرو تولید می‎شود، ولی نهادینه نشده است. از کارهای مهم این است که تجربه کشاورزان را با دستاوردهای دنیا توأم کنیم و ترویج کشاورزی را که خیلی وقت است داریم انجام می‎دهیم، جدّی بگیریم.
به هر حال امروز با حضور افراد متخصص در کنار کشاورزان قاعدتاً گام بهتری برمی‎داریم و کیفیت بالا می‎رود و محصول بهتر می‎شود. دولت هم این کار راشروع کرد و اگر در ادامه مشکلی باشد، آن را حل می‎کنیم. الان مسئله استفاده از آب یکی از اشکالات کشاورزی ماست. با این همه کم آبی که در اکثر نقاط کشور داریم،گاهی بهره‎گیری از آب مسرفانه است و تلف و بلااستفاده می‎شود. جاهایی هم هست که ندارند و کمی آب باعث آفت محصولات می‎شود.
کاری که از دولت من شروع شد، همین آبیاری تحت فشار بود. در قدم اولیه بخاطر اشکالاتی که در بعضی از صنایع و بی‎اطلاعی کشاورزان بود، عیوبی نمایان شد، ولی عیوب آن به تدریج برطرف شده و نیاز هست که ما الان در یک حرکت کاملاً جدّی و وسیع سعی کنیم از مصرف بی‎رویة آب جلوگیری کنیم. در محاسباتمان این است که اگر آبیاری علمی در کشور، عمومی و نهادینه شود؛ می‎توانیم سطح زیرکشت را تقریباً دو برابر کنیم. این برای ایران خیلی مهم است که زمین زیادی وجود دارد. ممکن است در بعضی از روستاها زمین کم باشد، ولی مجموعاً باید آب را انتقال داد. در مجموع زمین خیلی بیشتر از آب داریم و در یک حرکت برنامه‎ریزی شده می‎توانیم محصولات و تولید را دو برابر کنیم که هزینه هم کمتر خواهد شد.
یکی از بزرگترین اشکالات، کمبود سرمایه در بخش کشاورزی است. کشاورزان هم نوعاً نمی‎توانند سرمایه را جز از طریق وامهای مناسب تأمین کنند.
در همه دنیا تا آنجایی که ما می‎دانیم، لااقل در برنامة توسعةکشاورزی در سالهای اول یارانه‎های فراوان و کمک‎های مستقیم و غیرمستقیم دادند تا کشاورزان راه افتادند و قدرت سرمایه‎گذاری پیدا کردند و این حرکت هم در ایران بود. ما هم در خیلی ازجاها با خرید تضمینی، حمایت‌هایی می‎کردیم که هنوز هم ادامه دارد. ولی در سیاست‎های کلی به آن شکل علمی دادیم که درست‎تر انجام شود.
آسانترین کار برای نظم دادن وام قرض‎الحسنه می‎باشد که سریع بپردازیم. اگر با کشاورزان هم درست برخورد شود، آدم‎های خوش‎حسابی هستند و می‎توانند برگردانند. این شاید آسانترین کار ضربتی دولت است که باید انجام دهد. وامی که در بخش کشاورزی می‌دهند سرمایه، جذب و تعهد ایجاد می‌کند تا با تلاش منابعی پیدا کنند و پس دهند. پول‌هم می‌تواند گردش بهتری داشته باشد. این هم در محاسبات ما جزء نیازهای اولیة شماست که باید انجام شود. یکی از کارهای دیگری که شروع کردیم و هنوز خیلی عقب است، بیمه کشاورزان و محصولاتشان است. هنوز بیمه‎های اجتماعی کشاورزان عمومی نشده و باید بشود.
در فکر ماست که همه مردم ایران از بدو تولد تا آخر عمر بیمه باشند. بیمه هم یک حرکت اقتصادی است که اول هزینه دارد و در سالهای بعد درمی‎آورد. باید برای کشاورزان و همه مردم مسکن، غذا، تحصیل، درمان و بیمه بیکاری و بازنشستگی باشد تا در سنینی که مثلاً کشاورزان نمی‎توانند بیل بزنند، دغدغه نداشته باشند. اینها قطعاً در برنامه‌ها دیده می‎شود و ربطی به ریاست جمهوری من یا کس دیگری ندارد. در سیاست‎هایی که نوشتیم، اینها برای کشاورزان تأمین می‎شود. البته به خودتان هم بستگی دارد.
بیمه محصولات مهم است. آنهایی که در منطقه ما محصولات خود را بیمه کرده‌اند، در مجموع راضی هستند و جاهایی دیگر را نمی‎دانم. به هرحال به نظر می‎رسد بیمه قطعی شود. نگاه کشاورز به آب و هواست و ‌می‎داند بالاخره چیزی که هزینه کرده، درمی‎آید. در شرایطی بیشتر سود می‎برد و در شرایط دیگر نه و در شرایط زیستی مناسب روستا اوقات فراغت را در کارهای مولد می‌گذراند. مسئله نهادهای کشاورزی هم که همیشه مسئله بوده است: اولاً چقدر سم و کود مصرف کند که تا الان ‌انصافاً علمی نبوده است. یک باروضعیت دامداری را بررسی کردیم و دیدیم به بیش از 100 هزار متخصص نیاز داریم که آن‎موقع 13 هزار دانشجو داشتیم. البته الان بهتر شده و نیروهای کیفی باید می‎آمدند.
سیستم‎های جدید گلخانه‌ای که الان روی آنها خوب کار می‎شود، در کشورهای کم‎آب همیشه استفاده می‌شود و ما هم باید متتاسب با زمان، فصل و منطقه به طرف اینها برویم.
خواهشم از شما کشاورزان و خانه کشاورز که پشتیبان خوبی برای کشاورزان می‌باشد، این است که حتی از موضع همین مجمع تشخیص مصلحت -‌اگر از ریاست جمهوری باشد که فرق می‎کند- به بحث‎های علمی و فنی کشاورزی توجه ویژه داشته و مطمئن باشید در هر شرایطی با این سیاست‎ها موظفیم که نگذاریم کشاورزان ما در معرض سیاست‎های غلط قرار بگیرند و با تصمیم‎های مقطعی نادرست، سرمایه، شغل یا محصولشان مورد تعرض و خطر قرار بگیرد.
این در برنامه چهارم هم دیده شده و ما باید روی کشاورزی به عنوان اصلی‎ترین نیاز دقت کنیم و توجه داشته باشیم. در صنعت، قلمرو وسیع‎تری است و کارهای وسیع‎تری می‎طلبد، منتها صنعت در خودش بخوبی می‎چرخد، ولی کشاورزی باید به طور مستقیم و غیرمستقیم مورد توجه باشد. به صور مختلف مورد توجه نظام می‎باشد که به خاطر کم‎آبی، آفت‎ها، رقابت و ... مشکل ایجاد نشود. باید توسعه پایدار داشته باشیم.
نکته‎ مهمی که نباید برای خودتان و فرزندتان فراموش کنید و بدانید، این است که دنیا هرچه جلوتر می‎رود، به محصولات کشاورزی وابسته‎تر می‎شود. روند محصولات کشاورزی در خیلی از جاها به نقطه آخر رسیده و ممکن است رشد محصولات کشاورزی همراه با رشد جمعیت بشر نباشد. لذا آینده‎‏‎دارترین بخش در جاهایی مثل کشور ما کشاورزی است. ‌اگر گاهی درآمدهای افسانه‎ای ندارید، خوشحال باشید که آینده خوبی دارید. انشاءالله فرزندانتان هم که تحصیل می‎کنند و به کارهای دیگر می‎پردازند، این رابطه را با بخش‎های دیگر کشاورزی حفظ کنند. با شما خداحافظی می‎کنم. انشاءالله بازهم اگر شرایطی پیش آمد و لازم بود، در محیط کار با شما دیدار می‌کنم.
○در مورد تجارت جهانی و ورود به سازمان آن چه برنامه‎ای دارید؟
● حرف آقای دکتر کلانتری را درنظر گرفتیم. آن موقع‎ها نمی‎دیدیم که وارد سازمان تجارت می‎شویم. الان که مانع برداشته شد، باید خیلی جدّی بررسی کنیم. در برنامه چهارم که بعید می‎دانم برسیم، ولی برای برنامة پنجم است. باید برنامه را اصلاح کنیم که وقتی می‎خواهیم وارد شویم، منتظر نمانیم. پیشنهاد خوبی است که باید به عنوان‎بندی اضافه کنیم. آن موقع در سیاستگذاری‎هایمان سیاست تجارت جهانی را درنظر نگرفتیم.
○مشکلات سرمایه‎گذاری و مالی ما را از ادامه کارمنصرف می‎کند وکارعلمی هم نمی‎شود.
● اگر وام قرض‎الحسنه ارزان در اختیارتان باشد، می‎توانید.