سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دیدار جمعی از فرهنگیان بازنشسته

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله والسلام علی رسول الله و آله

خیلی خوش آمدید. از حضور شما تشکر می‌کنم. از برنامه فشرده و صحبت خوب خانم جعفری و شعر بسیار پرمعنای شاعر خوب جناب آقای حیدری استفاده کردیم.

من هم حرف‌های شما را قبول دارم. بالاخره نیروهای آموزشی حق بزرگی بر ملت و جامعه دارند. معلم آن بعد انسانی انسان را و فطرت خدادادی را تقویت می‌کند. ابزار زندگی فراوان است. اما در بین همه آنها، آنچه که آموزش دارد و مردم را آگاه می‌کند، از افتخار بزرگی برخوردار است.

شما تا آخر عمر می‌توانید سربلند باشید که از زیر دست شما انسان‌هایی بیرون آمده اند که امروز باسواد و در خدمت جامعه هستند و آنها هم به نوبت خودشان به دیگران آموزش می‌دهند.

سلسله آموزش وقتی شروع شد، قطع نمی‌شود. برای مردمی که عالم شدند، سخت است که دوباره جاهل شوند. از هر جا که شروع شود، نقطه آغاز پرواز است.

خانم‌ها و آقایان معلم‌ و تیپ تربیت‌کننده نسل نو همیشه بهترین سرمایه‌ها را برای کشور خلق کردند. عمده ارزش انبیاء و اولیاء این است که برای جامعه بشری دانش، سواد، تربیت و اخلاق آوردند. همان چیزی که الان معلم‌های کشور ما از سطوح پایین مدارس تا عالی‌ترین دانشگاه‌ها به عهده می‌گیرند. معمولاً در جریان آموزش مردم، انسان‌های قانع، سالم و سازنده‌ای هستند. هزینه کمی برای جامعه دارند و درآمد زیادی نصیب جامعه می‌کنند. ممکن است به چشم نیاید، ولی آنچه که محصول علم است، از همین مدرسه‌ها و کلاس‌های درس شکل گرفته و در جامعه رشد کرده است.

آنهایی که به سن بازنشستگی می‌رسند، باید در جامعه ما عزیزترین باشند، به خاطر اینکه با عمر، لحظات زندگی، نفس‌ها و کلام‌هایشان ارزشی در نسل نو خلق و آینده را تأمین کردند.

من حرف‌های شما را قبول دارم که به خاطر مشکلات فراوان و فراوانی نیروهای علمی و آموزشی در کشور ما، تا به حال این‌گونه نشده که حق آنها آن‌گونه که هست، ادا شود. شاید از لحاظ احترام و ارزش‌گذاری اجتماعی در میان جامعه، آنهایی که ارزش علم را می‌دانند و می‌فهمند، قدر آنها را بدانند و همیشه محترم باشند، اما مسائل دیگری هم هست. به خصوص در دوران بازنشستگی که باید توجه ویژه شود.

مردم نباید فراموش‌کار باشند. یادمان باشد نسبت به پیامبر(ص) و سفارش‌های ایشان چقدر زود بی‌وفایی شد! وقتی که ایشان به پایان عمر نزدیک شدند، فرمودند که من دو امانت گرانبها را در بین شما ودیعه می‌گذارم، اینها را نگاه دارید و با هم باشید تا اینکه در قیامت در سر حوض کوثر همدیگر را ببینیم. یکی قرآن و دیگری اهل بیت(ع) من است.

دیدیم که با اهل بیت(ع) چه کردند! این روزها، روزهای عزاداری حضرت زهرا سلام‌الله‌علیهاست و خیلی از حضرت زهرا(س) شنیدید. هیچ کس نزد پیامبر(ص) مثل حضرت زهرا(س) و علی ابن ابیطالب(ع) عزیز نبود و هیچ کس به اندازه علی ابن ابیطالب(ع) به اسلام، قرآن و مردم مسلمان خدمت نکرد. هم در کارهای آموزشی، هم در کارهای دفاعی و هم در کارهای دیگر یاور پیامبر(ص) و مشاور امین خلفا بود.

ولی به آنها خیلی بی‌صفایی و بی‌وفایی شد. به طوری که قبر حضرت زهرا(س) امنیت نداشت که معلوم باشد. چون می‌ترسیدند آنجا زیارتگاه بزرگی شود و کانون اجتماع و اتحاد در مقابل ستم‌ها باشد. این مسئله‌ای است که حضرت زهرا(س) می‌دانست. قبر حضرت علی ابن ابیطالب(ع) هم بیش از 150 سال بعد از وفات مخفی بود و کسی نمی‌دانست که در کجاست، تا اینکه در زمان امام صادق(ع) قبر آن حضرت در نجف پیدا شد و ماند.

الان می‌بینید که چقدر عاشق می‌خواهند به نجف و کربلا بروند و چقدر عاشق‌تر که می‌خواهند قبر حضرت زهرا(س) را پیدا کنند و نمی‌توانند پیدا کنند. وقتی که به مدینه می‌رویم، باید جای نامعلومی را زیارت کنیم. نمی‌دانیم در مسجدالنبی یا قبرستان بقیع یا جای دیگر است. تا این حد بی‌صفایی بود. با اینکه اینها اولین و عالی‌ترین معلم‌ها و سازندگان جامعه بودند.

به هر حال فراموش‌کاری و بی‌وفایی در اجتماعات هست و بوده و خواهد بود. اما کسانی هم هستند که قدر این ارزش‌ها را می‌دانند، همان طور که بعد از 1400 سال این همه عاشق اهل بیت(ع) در دنیا هستند.

حتی در جایی مثل مصر که همانند ما شیعه نیستند، مردم از دل و جان محبّ اهل بیت(ع) هستند، مردم یمن، کمتر شیعه دوازده امامی هستند، ولی عاشق اهل بیت(ع) هستند. حتی غیرمسلمان‌هایی که با اسلام سروکار نداشتند، نمی‌توانند فضائل اهل بیت(ع) را ندیده بگیرند و به آن خضوع می‌کنند.

اگر ما، آنها را بدنام نکنیم و از نام آنها سوءاستفاده نکنیم، می‌توانیم هم اسلام و هم مسلمانان را در دنیا سربلند کنیم که متأسفانه گاهی این‌گونه می‌شود و به اسم آنها کاسبی می‌کنیم و روح آموزش آنها را ندیده می‌گیریم و برخلاف مکتب آنها عمل می‌کنیم. این کار انصافاً بی‌صفایی و ناشکری است.

به هر حال من بیشتر به مناسبت شهادت حضرت زهرا(س) و همچنین با تأخیر به مناسبت روز معلم در اجتماع شما حاضر شدم. اگر ملتی قدر معلم را بداند، قدر علم را می‌داند و ملتی که قدر علم را بداند، مرفه می‌شود و جلو می‌افتد.

اولین آیه‌ای که بر پیامبر(ص) آن هم در جزیره العربی که مردم از علم خبری نداشتند و تعداد افراد باسوادی که می‌نوشتند و می‌خواندند از انگشت‌ها تجاوز نمی‌کرد و در آن محیط جهل و جامعه بت‌پرستی و شرک، نازل می‌شود، درباره ارزش انسان عالم و مؤمن است که پیامبر(ص) می‌خوانند. سوره علق که اولین سوره قرآن است، با «إقرأ» شروع می‌شود که دستور خواندن است و در ادامه می‌گوید: «علّم الانسان ما لم یعلم» مخاطب این آیه در این سوره تا قیامت انسان‌ها هستند. یعنی حرفی که آن روز در کوه حرا بر پیامبر(ص) نازل شد، فقط برای آن تعداد انسان‌های محدود در مکه نبود، خطابی از خداوند است که در فضای انسانیت پیچید و ارزش علم تا قیامت می‌ماند.

وقتی که حضرت آدم(ع) به دست خداوند خلق شد و ملائکه مأمور شدند که برای حضرت آدم سجده کنند، ملائکه تعجب کردند و گفتند: «چطور ما که از عالم بالاتر هستیم، ما را مأمور می‌کنید که به این آدم خاکی سجده کنیم!؟»

خداوند جلوه‌ای از دانش حضرت آدم(ع) را بر آنها ظاهر کرد. سؤالاتی را از ملائکه پرسید و آنها نتوانستند جواب بدهند. بعد به حضرت آدم(ع) گفت که پاسخ آن را بدهد و حضرت آدم(ع) پاسخ را گفت. آنها گفتند که حالا می‌فهمیم برای چه باید به این موجود شریف سجده کنیم.

با این آیه که درباره تاریخ خلقت بشریت است، معلوم می‌شود که اگر عالم باشیم، ارزش دارد و اگر آگاهی داشته باشیم، ملائکه هم به ما سجده می‌کنند. حتی ملائکه قوای طبیعت. قوای طبیعت تسخیر عالم می‌شوند. اگر بخواهیم اعماق زمین را تصرف کنیم و اگر بخواهیم به ذرات منهای ریز که حتی با میکروسکوپ هم نمی‌توان دید و از اسرار آن سر درآوریم و آشنا شویم و اگر بخواهیم با اسرار آسمان‌ها و کرات آشنا شویم، فقط نردبان علم است که انسان‌ها را به اعماق زمین و اوج آسمان‌ها می‌برد.

این امتیاز در مدرسه‌ها به دست می‌آید و این معلم است که بذر اول را در دلها می‌افشاند و بعد انسان‌هایی که ارزش علم را فهمیدند، دنبال علم می‌روند. هر جایی هم که بروند، با معلم سروکار دارند. انسان تا آخر عمر باید یاد بگیرد.

می‌خواهم بگویم که شما قدر خودتان را بدانید. اگر زحمتی کشیدید یا خون دلی خوردید و یا مشکلات تعلیم کودکان را به عهده گرفتید، کار بزرگی کردید. آثار کار و اجر و مزد تلاش شما در نزد خداوند موجود است. کسانی که از شما یاد گرفتند، قدر شما را می‌دانند و می‌فهمند که شما برای آنها چه کاری کردید. جامعه هم باید بیش از این به این قشر سازنده انسان‌ها و سازنده آینده انسان‌ها توجه کند.

به هر حال با توجه به ضیق وقت و با توجه به اینکه شما زودتر آمدید و دیدیم معطل کردن جمع شما کار درستی نیست، برنامه شما را جلو انداختیم. از حضور شما تشکر می‌کنم و هفته معلم را به شما تبریک می‌گویم و با امید اینکه این ملت و حکومت قدر معلم‌هایش را بیشتر بداند. انشاءالله

والسلام علیکم و رحمه الله