سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دیدار با مسئولان و استادان دانشگاه آزاد انار
بسم‌الله الرحمن الرحیم
برای من خیلی شیرین است که می‌بینیم در شهری کوچک مثل انار دانشگاهی به این عظمت با همت مردم تأسیس شده است و براساس تعاریفی از آموزش عالی دارد، در ردیف دانشگاههای بزرگ قرار گرفته است.
خودم وقتی درخت تنومند نخل را می‌بینیم، ذهنم فوراً به این می‌رود که روزی این درخت یک هسته کوچک خرما بود که الان بزرگ و ثمربخش شد.
دانشگاه آزاد از این نوع موارد هست که وقتی آن را می‌بینم، چنین حالتی برای ما پیش می‌آید. 26 سال پیش برای این دانشگاه با این وسعت عمر کمی است. دانشگاهی مثل دانشگاه تهران نزدیک 75 سال عمر دارد. دانشگاه آزاد با دست خالی و با کمترین سرمایه جز 1 میلیون تومان هدیه‌ای که امام به عنوان تبرّک و سند نیاز فرمودند – شروع به کار و به صورت غیرقابل تصوّر توسعه پیدا کرد. امروز متقاضیان دانشگاه آزاد در شهرستانهای مختلف صف کشیدند و ما نمی‌توانیم به نیاز آنها پاسخ بدهیم. چون داریم به کیفیت بها می‌دهیم. الان حدود 80 واحد در صف هستند. در خارج چندین کشور از ما درخواست تأسیس دانشگاه آزاد را دارند و کمک هم می‌کنند. ولی محدودیتها به ما اجازه نمی‌دهد.
رمز این توسعه برایم خیلی روشن است که نیاز می‌باشد. یعنی مردم نیاز به تحصیل عالیه دارند. اگر خانواده‌ها احساس کنند، بچه‌هایشان به دانشگاه نمی‌رسند، سرخورده و افسرده می‌شوند. اگر درس جوانان ما به دانشگاه وصل نشود، فکر می‌کنند رشدشان متوقف شده است و افسرده می‌شوند.
نیاز قدرت خلق می‌کند. از لحاظ فلسفه روانی نیاز اصل توسعه است. اگر کسی احساس نیاز و احتیاج خود را درک کند، دنبالش می‌رود. محال است که انسان دنبال مسئله‌ای برود، تصمیم بگیرد و تلاش کند، اما موفق نشود. همیشه موفق می‌شود.
اگر نیاز نباشد و اگر تلاش برای رفع نیاز نباشد، جوامع راکد می‌شوند. هنوز در کشور جواب همه نیازهای تحصیلات عالی را نداریم. خیلی از کشورها هستند که ظرفیت‌های داخلی خود را کاملاً تأمین کرده‌اند و دارند از خارج دانشجو می‌گیرند. اگر به کشوری مثل کانادا و آمریکا بروید، می‌بینید که اکثر دانشجویانشان از خارج آمده‌اند. برایشان اقتصادی است و درآمد دارد. ایران هم چنین ظرفیتی را در منطقه و دنیا دارد. به خاطر استعداد و شرایط کشور می‌توانیم یک مرکز آموزش عالی و تحقیق برای جهان سوم امروز باشیم.
دولت محدودیتها و کمبودهایی دارد و به خاطر کارهای زیادی که باید انجام دهد، نمی‌تواند به این بخش برسد. اما مردم می‌توانند. دانشگاه آزاد را به خود مردم وصل کردیم. یعنی از امکانات مردم تغذیه می‌کند. می‌بینید در همین دانشگاه انسان خیّری به نام آقای امین، بدون اینکه منافعی در منطقه داشته باشند، احساس کردند دینی به منطقه دارند که هزینه‌اش را تأمین و سرمایه‌گذاری کرده‌اند. بقیه هم از شهریه خود دانشجویان که با میل و رغبت آمدند و دانشجو شده‌اند، تأمین می‌شود. لازم نیست کسی به دانشگاه آزاد کمک کند. همین‌قدر که مانع ایجاد نکنند و مسئولین هر منطقه حمایت و مشکلات آنها را حل کنند، این دانشگاه خودش رشد می‌کند.
درختی است که ریشه در اعماق زمین دارد. یعنی ریشه در احتیاجات وجود مردم دارد. شاخه‌های این درخت انسانهایی هستند که وقتی تحصیلاتشان تمام می‌شود، در هرجا که باشند مثل یک مشعل نور منبع خیر و در خدمت مردم هستند و به آموزش ما کمک می‌کنند و کار و صنعت و علم می‌آورند. ریشه در جای بی‌نهایت و ساقه آن هم در فضای بی‌نهایت است. انسانهای متقاضی هم که بی‌نهایت هستند.
اگر از این سه عنصر به شکل صحیح و درست بهره‌برداری کنیم، می‌توانیم برای همیشه یک دستگاه نیرومند جهانی، با کیفیت بالا و ممتاز و روی پای خود داشته باشیم. این مؤسسات هیچ‌وقت خاموش نمی‌شوند. در آینده صدها سال می‌آید و ما، فرزندان و نوه‌های ما نخواهیم بود و این دانشگاه خواهد بود.
از توضیحاتی که از برادران ما جناب آقای امیری و جناب آقای پورنامدار شنیدم، خیلی خوشحال شدم. بحمدلله راه باز شده است. موانعی هست که همه جایی است. دانشگاههای دیگر هم موانعی دارند. مقررات دست و پاگیر دارند. ما هم موانع دیگری داریم. باید تلاش کنیم تا موانع را کم کنیم. هر روز مانع تازه‌ای پیدا می‌شود و انسان موفق کسی است که در چالش با مشکلات تلاش کند تا از آنها بگذرد. اصلاً جوهر انسانی این است. «یا ایها الانسان .... ربک کدعاً و ملاقی» زندگی انسان با تلاش و مشکلات و نهایتش هم ملاقات با خداست که اوج تکامل و ترقی می‌باشد.
چون باید به مراسم شهدا برویم و مردم منتظر هستند، تمایل خود را برای ماندن در جمع شما کم کردیم. دلم می‌خواست از همه قسمت‌ها بازدید و با استادان و دانشجویان دیدار کنم و الان این حسرت به دل ما ماند. ان‌شاءالله خودتان تلاش می‌کنید و در رفع مشکلاتی هم که دارید، جناب آقای استاندار و جناب آقای فرماندار به شما کمک می‌کنند.
والسّلام علیکم و رحمه الله