سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دیدار اعضای شورای مرکزی مجمع متخصصین
بسمالله الرحمن الرحیم
الحمدلله والسّلام علی رسول الله و آله
خیلی خوشآمدید. از نکاتی که مطرح کردید، چنین احساس میشود که به فکر تحرک در دوره جدید هستید. به کسانی که موفق شدند رأی متخصصان کشور را برای مرکزیت این نهاد جدید به دست بیاورند، تبریک عرض میکنم. اکثراً و نزدیک به تمام کسانی را که انتخاب شدند، میشناسم و با آنها سابقه همکاری دارم.
جای این امید هست که دوره خوبی را با اعضای جدید شما برای کشور داشته باشیم. آنچه که در ضمن اظهار محبت کردید، ضمن اینکه از حسن نیت شما تشکر میکنم، خودم را اینگونه قابل نمیدانم. هریک از شما با علم، تخصص و تجربه خود، موقعیت ویژهای دارید.
چند دقیقه وقت دارم که مطالبی عرض کنم. اگر کار خود را جدّی بگیرید، میتوانید یک نهاد تأثیرگذار غیردولتی در تاریخ ایران باشید. عضویت 100 هزار انسان تحصیل کرده کم نیست که اگر درست کار کنید، عدد عضویت شما به میلیون هم میرسد. انسانهای زیادی به شما میپیوندند و کار میکنند. از بین صحبتهایی که شما کردید، به یکی دو مورد اشاره میکنم. البته اگر بنا بود صحبت طولانیتر کنیم، حرفهای دیگری داشتیم. ولی فرصت ما همین مقدار است. روی دو مورد حساب باز میکنم و فکر میکنم میتوانید کار جدّی کنید و اگر لازم باشد، خودم هم کمک میکنم.
یکی، آن تفکری است که برای ایجاد کمیسیونهای موازی با کمیسیونهای مجلس در نظر گرفتید و دو کمیسیون هم اضافه کردید. این یک تقسیم کار خوب و مناسب متخصصین است. تخصصهای همه بخشهای کشور بین شما هست. همه آنچه که در مجلس میگذرد، میتواند در حوزه نقادی و اظهارنظر شما قرار بگیرد. این شبیه کاری است که در کشورهای جدّیتر، دولت سایه تشکیل میدهند. شما نمیخواهید دولت سایه تشکیل دهید، میخواهید مجلس سایه درست کنید تا آنچه را که در کشور میگذرد، نقادی، ابراز نظر و پیگیری کنید. برای این کار احتیاج به یک ارگان اطلاعرسانی – هم در سطح داخلی و هم در سطح جهانی – دارید. در سطح داخل باید نشریاتی داشته باشید و در سطح بینالمللی هم باید سایتی داشته باشید که اگر تا الان ندارید، تأسیس کنید تا افکار خود را بگویید.
در این بخش باید خیلی صریح و شجاع باشید. چون مجموعه بزرگی هستید و حرف شما هم از طرف یک مجموعه 100 هزار نفری است و یک مورد نیست که سراغ شما بیایند. شما نماینده این جمع هستید. نظر خود را میگویید. اگر کار خوبی میشود، تأیید و حمایت کنید. اگر در سیاست داخلی، خارجی، امور اقتصادی و مسایل فرهنگی اشکال میبینید، نقادی کنید و چون متخصص و صاحبنظر هستید، در امور مهم راهکار ارائه دهید.
اگر دراین مسایل به صورت جدّی – نه شعاری و اسمی – و واقعی میدانداری کنید، بنده هم با استفاده از تجربیاتم کمک میکنم. این کار میتواند در بهبود اوضاع کشور و در تصمیمگیریها مؤثر باشد. مستمع و مخاطبان فراوانی هم خواهید داشت. این جمع با آن اسمی که آغاز کرد، تا امروز از لحاظ عملیاتی آن توقعی را که اول ایجاد شده بود، برآورده نکرد.
مسئله دومی که در صحبتها بود و جناب آقای زارع هم اشاره کردند، مسئله پارک تحقیقاتی بود. کار اول به عنوان یک ابرازنظر بود و کار دوم یک کار اجرایی ملموس است که میتواند افراد خودتان را جذب و در میدان عمل مشغول کند. خوشبختانه این با تصمیمی که در دانشگاه آزاد اسلامی گرفتیم، موازی شده است. خود آقای دکتر زارع هم باید کمک کند و خیلی از شما هم با دانشگاه آزاد کار میکنید. میتوانید با دانشگاه آزاد که بناست این کار را شروع کند، همراه شوید.
تصمیم گرفتیم در واحدهای بزرگ دانشگاه آزاد در سراسر ایران پارکهای علمی و تحقیقاتی درست کنیم. اولین هدف ما این است که ابتکارات و اختراعاتی را جوانان و نیروهای علمی دارند، اجرایی کنیم. برای آن سه مرحله پیشبینی کردیم. اول مهندسی کار است. کسی که اختراعی کرد، یک مهندسی میخواهد تا تبدیل به پایلوت و نمونه شود. وقتی نمونه موفق از آب درآمد، قدم دوم آن تبدیل پایلوت به صنعت است تا وارد اجرا و تولید انبوه شود.
فکر میکنم مجمع متخصصین میتواند در اجرای این فکر همکاری خوبی با دانشگاه آزاد داشته باشد. الان اختراعات زیاد است. موج اختراعات درجوانان ما هست که خیلیها سرخورده میشوند و به خارج میروند.
در چند نمایشگاهی که در طول یک سال گذشته در برخی کشورها مثل مالزی و روسیه برگزار شد، مخترعین جوان ما درخشیدند. مخترعین ما تنها هستند و هیچ سازمان و نهاد دولتی وغیردولتی به آنها کمک نمیکند. با هزینههای جزیی شرکت میکنند و میدرخشند. به خاطر کارهای خوبی که کردند، بناست مدیریت بخش آسیا را به عهده اینها بگذارند. این یک گوشه است و از این نوع فراوان است.
به هر دانشگاهی که میروم، با نامههای زیادی مواجه میشوم که جوانها میگویند ابتکار و اختراعی داریم که کسی در داخلی توجهی به ما نمیکند و خارجیها پیشنهاد دادند که به کشور آنها برویم که نمیخواهیم برویم. از این حرفهایی که حتماً شما هم مکرر میشنوید.
الان میتوانیم این کار را بکنیم. یعنی پارکهای علمی و تحقیقاتی را به راه بینداریم که بعدها صنعتی میشوند. قاعدتاً دانشگاه آزاد میتواند با کمک بانکها وامی برای شما تهیه کند.
طرحهایی که مشخص میشود، در یک دوره معین مهندسی و پایلوت و نمونهسازی شود و بعد از آن شما، دانشگاه و دولت کمک کنید تا صنعتگران برای سرمایهگذاری جذب شوند. درآمد آن هم به گونهای است که هم مجمع و هم دانشگاه میتوانند شریک شوند و صنعتگران اداره کنند.
میتوانیم یک حرکت آرام، منطقی و پلکانی برای حفظ جوانان، تقویت روحیه ابتکار در جامعه و حفظ موقعیتی که ایران دارد، داشته باشیم تا این را به صورت عالمانه و مترقیتر به جلو ببریم. قاعدتاً حلقههای مفقوده صنعت با ابتکارات و اختراعات تکمیل میشود. بعدها مجمع متخصصین، دانشگاه آزاد، صنعتگران، بانکها و دولت میتوانند یک حرکت 5 ضلعی بسیار موفقی داشته باشند. البته گفتن این حرف آسان است و انجام آن احتیاج به همت شما دارد. ما هم قول میدهیم که دانشگاه آزاد اسلامی با شما همکاری کند.
دانشگاه آزاد اسلامی در شهرستانها زمین دارد که میتواند هزینه فضا برای استقرار غرفهها در سولهها را تهیه و فراهم کند. در خود دانشگاه آزاد هم طرح کم نیست و دانشگاههای دیگر هم دارند. به علاوه وقتی اعلام کنید، از جاهای دیگر هم امکاناتی فراهم میشود. پیگیری کار مهم است. با این کار به جای اینکه دولت و دانشگاههای دولتی در میدان باشند، یک مسئله مردمی میشود.
مسئله سوم در مورد چشمانداز و اجرائیات اصل 44 قانون اساسی است. ما با این دو کار مهم زمینه را برای حضور واقعی بخش خصوصی فراهم کردیم. مسئولیتی به عهده مجلس و دولت است که شما میتوانید با همان کمیسیونهایی که گفتید قرار است تشکیل دهید و نمایندگان مجلس که عضو مجمع هستند، این کار را انجام دهید. یعنی آنها وظایف خود را انجام دهند و شما هم نظارت و کمک کنید که میدان خوبی باز میشود.
اصلاح اصل 44 دو بخش دارد:
1- مردم موجودی دولت در شرکتها را بخرند.
2- اجازه داده شد مردم خودشان وارد شوند و از این به بعد بسازند که این خیلی مهم است.
زمینههای فراوانی داریم که نیاز است بخش خصوصی در همه زمینهها سرمایهگذاری کند که همه زمینهها را شامل میشود. در حمل و نقل، انرژی، شیلات، کشاوری، صنعت و ... زمینه هست. میتوانید در تمام آنچه که دولت دارد، به صورت موازی وارد شوید. عنوان متخصصین میتواند خیلی چیزها را جذب کند.
بیشتر به بخش دومی که گفتم، اهمیت میدادیم. ده پانزده سال پیش که میخواستیم بخش خصوصی را فعال کنیم، مثلاً اگر میخواستیم یک شرکت هواپیمایی را به راه بیندازیم، کلی دردسر داشتیم. مخالفت میکردند، شکایت میکردند، رد میکردند، کارشکنی میکردند، مثلاً میخواستیم کشتیرانی خصوصی به راه بیندازیم، واقعاً مشکل داشتیم. البته شرکتهای کوچکی به راه افتاد. امّا الان بخش خصوصی میتواند انبوه سرمایهها را با نیروهای زیاد جذب کند. به خصوص نیروهایی که الان از دولت آزاد شدند، شخصیتهای باتجربه و استخوانداری هستند که میتوانند در بقیه عمرشان بهتر از زمانی که در دولت بودند، در بخش خصوصی کار کنند.
در دنیا این شیوه تجربه شده است. افراد تا چهل پنجاه سالگی در دولت میمانند و پس از آن وارد بخش خصوصی میشوند و به آن اعتبار میدهند. چون بخش خصوصی با آمدن وزرا، معاونان و نمایندگان سابق اعتبار جدیدی پیدا میکند. الان چنین شرایطی دارد در کشور فراهم میشود. واقعاً باید از این ظرفیت انسانی، قانونی، نیاز مردمی و استقبال خوب استفاده کنید.
جملهای که اخیراً رهبری در جلسه با مسئولان بخش خصوصی فرمودند، خیلی مهم است. قبلاً هر وقت این جمله از زبان افراد گفته میشد، علیه آن شعار میدادند. رهبری گفتند: «باید تولید ثروت مشروع را ارزش بدانیم.» تا بحال این حرفها را فقط میتوانستیم به عناوین دیگر بگوییم.وقتی رهبری میگویند، خیلی فرق میکند که سیاست مستحکم نظام میشود. الان این اتفاق میتواند بیفتد.
در اجرای سند چشمانداز همه هرچه به ما کمک کنید، متشکر میشویم. انشاءالله همکاری ما بیشتر شود. برای توفیق بیشتر دوره جدید شما دعا میکنیم.
والسّلام علکیم و رحمه الله