سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دیدار اعضای ستاد همایش بین‌المللی مبارزه با تروریسم
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمدلله و السلام علی رسول‌الله و آله
خیلی خوش‌آمدید. الان مسئله تروریسم یکی از مسایلی است که فکر همه را به خود جلب کرده است. از چند جهت هم قابل بررسی است. فکر می‌کنم این همایش باید خیلی ظریف هدفی را مشخص کند تا به آن برسد. این که سؤال کردم هدف شما چیست؟ به خاطر این است که این موضوع مهم است.
ترور در همه تواریخ زاییده فشار، اختناق و زورگویی است. گاهی افرادی را ترور می‌کنند که اهداف شخصی دارند و نوعی آدم‌کشی است. اما گاهی ترورها جهت‌دار و معنادار است. اگر تروریسم‌های جهت‌دار از ترور استفاده کنند، کارشان نیاز به یک تحلیل تاریخی و بررسی‌های مقطعی دارد. معمولاً این‌گونه است که وقتی همه راهها را ببندند و جریانی را اذیت کنند، آن جریان، فکر می‌کند که باید با ضربه جواب دهد و گاهی حس انتقام و خشم انسانی باعث ترور می‌شود.
واقعاً باید از جهات مختلف بررسی کنید. الان گاهی ترورهایی می‌شود که خواسته قدرت‌هاست. این در تجربه انقلاب اسلامی بود و در جاهای دیگر هم هست. وقتی می‌خواهند بهتر سرکوب کنند، در جامعه در حال خیزش فکری، از ترور استفاده می‌کنند و با امکانات زیادی که نیروهای امنیتی دارند، دست به ترور می‌زنند.
در سال‌های آخر انقلاب این‌گونه شده بود. وقتی ترورها شروع شد، آنها کمیته مشترک ضدخرابکاری تشکیل دارند و فشارها جدّی و برای خیلی‌ها غیرقابل تحمل شده بود. البته همین هم اثر معکوس دارد. یعنی وقتی آنها چنین اقداماتی کنند، جامعه خشمگین‌تر می‌شود و سوپاپ اطمینانی نیست و زمانی که خفقان از حد معمول گذشت، در جایی منفجر می‌شود.
لذا اگر می‌توانید تحلیل تاریخی کنید که جریان‌های تروریسم چگونه به وجود آمدند و چه نتایجی گرفتند؟ حکومت چه نتیجه‌ای گرفت و قدرت چکار کرد؟ خیلی کارساز است. الان مسایل زیاد باز نیست. چون ابعاد مختلفی دارد و می‌توان نتایج مختلفی گرفت.
وقتی می‌گوییم، می‌خواهیم همایش ضدتروریسم برگزار کنیم، طبعاً در الفاظش قدرت‌های غربی و دیکتاتوری خوشحال می‌شوند و فکر می‌کنند، این همان چیزی است که آنها می‌خواهند. شاید در ابتدا برای انسان‌هایی که تنها راه نجات خود را ترور تشخیص می‌دهند و فکر می‌کنند راه دیگری ندارند و باید ترور کنند، سؤال پیش بیاید که در این همایش چه می‌گذرد؟ نتیجه و جمع‌بندی چه می‌شود؟
بعد از 11 سپتامبر به ذهنم این‌گونه آمد ـ هنوز هم بیرون نرفت ـ که جنگ جهانی سوم از این نوع خواهد بود. یعنی تروریست‌ها مجهز به سلاح‌های خیلی موثر می‌شوند که دور از انتظار نیست. چون خیلی از کسانی که دنبال کارهای تروریستی می‌روند، تحصیل کردند و علوم و دانش را دارند و تکنولوژی بلد هستند و گاهی در دستگاه‌های مهم کار می‌کنند.
چرا اینها نتوانند مثلاً کلاهک‌های شیمیایی یا میکروبی از نوع سیاه‌زخم یا آبله یا بدتر بسازند و در هدفی منفجر کنند؟ قاعدتاً در این راهها هستند و ما هم در اطلاعات غیررسمی شنیدیم که در جاهایی به این نوع سلاح‌ها رسیدند.
یا همین سلاح هسته‌ای، اگرچه هزینه دارد، ولی الان بمب‌های خیلی کوچک چند صد گرمی ساخته شد که می‌توانند در جاهایی استفاده کنند. بعید نیست تروریست‌ها به این مسایل بپردازند که اگر دستشان به این مسایل باز شود، جنگ شکل دیگری پیدا می‌کند.
الان حزب‌الله لبنان گروه تروریستی نیست و مقاومت است. ولی جنگ حزب‌الله با اسرائیل را در نظر بگیرید.
حزب‌الله اهل استفاده از این سلاح‌ها نبود، ولی اگر فشار اسرائیل زیاد می‌شد، می‌توانست چنین سلاح‌هایی را ـ اگر امکان آن را داشت ـ به خاک اسرائیل و حتی دورتر بیندازد. وقتی کسی می‌تواند موشک 250 کیومتری را نگه دارد و پرتاب کند یا موشک ساحل به دریای پیشرفته‌ای را برای انهدام یک کشتی بکار گیرد، به خصوص نمونه‌های زیرآبی و سلاح‌های پیشرفته، می‌تواند از نوع خطرناکتر آن هم استفاده کند. الان نباید ترور را محدود به کشتن افراد با گلوله‌های کلت کرد. حادثه 11 سپتامبر خیی مهم است که هواپیما از اختیار خلبان خارج شود. همان موقع کسانی ادعا کردند که روس‌ها دستگاهی دارند که در هواپیما نصب می‌کنند و رابطه خلبان با هدایت هواپیما قطع می‌شود و آن دستگاه هواپیما را هدایت می‌کند و براساس داده‌های کامپیوتری، هواپیما را به هرجا که بخواهد، می‌برد. آن موقع نظریه‌ای بود که روس‌ها این کار را کردند و عاملین به اسرائیل برگشتند تا از طریق دریای سیاه به مسکو بروند که هواپیمای آنها را ساقط کردند.
اگر فرض کنید این کارها امکان‌پذیر هست که هست، الان تروریسم مزاحم‌ترین ابزار برای قدرت‌های زورگوست. از طرف دیگر همین حرکت باعث می‌شود که اقدامات علمی و انسانی و بشر دوستانه‌ای مثل انقلاب اسلامی محدود شود و تروریسم مانع چنین حرکت‌هایی می‌شود.
می‌خواهم بگویم که این قضیه ابعاد زیادی دارد. آسان نیست که جمع‌بندی کنید. از همین الان که مقاله تهیه می‌کنید یا در صحبت‌های احتمالی و بیانیه جمع‌بندی پایانی همایش، به این مسایل توجه کنید. اگر بتوانید جا بیندازید که راه درست بشر از آگاهی، آزادی و کار فکری شروع می‌شود و به سعادت بشریت می‌رسد، کار مهمی کردید.
از کنار آن مسئله هم باید با ظرافت بگذرید. همین الان در دنیا ما را حامی تروریسم می‌دانند. حماس، جهاد اسلامی، حزب‌الله و ... را تروریست می‌دانند و بعید نیست که جریان‌های صدر و بدر عراق را هم تروریسم بشناسند. همه اینها جریان‌های مبارزه و مجاهده هستند. گاهی مقاومت در سطح یک کشور است که مثلاً حزب‌الله لبنان می‌گوید ازخاک خود دفاع می‌کنم. یا مثلاً حماس می‌گوید از فلسطین دفاع می‌کنم. ولی القاعده این را نمی‌گوید. می‌گوید مقاومت ما برای دفاع از کلیّت اسلام است و چون بمب و هواپیما نداریم، این‌گونه دفاع می‌کنیم.
منطق‌هایی هم وجود دارد. ما راه اسلام را این نمی‌دانیم. البته در صدر اسلام مواردی هم هست که از این نوع کارها استفاده شده است. راه اسلام را در دنیای امروز منطق، اطلاع‌رسانی و طرح شفاف مسایل با افکار عمومی و آشنایی آنها به وظایف اجتماعی و سیاسی و حرکت عمومی می‌دانیم.
مطالب من فی‌البداهه است. چون مطالعه‌ای نکردم. تذکری که می‌خواهم بدهم این است که مواظب باشید نتیجه همایش دلخوش کننده برای اربابان زر و زور نباشد که دارند ما و دنیا را اذیت می‌کنند و همچنین باعث دلسردی نیروهای مجاهدی نشود که به ناحق متهم به تروریسم شده‌اند. ممکن است چنین قصدی نداشته باشید، اما تبلیغات دنیا می‌تواند از همایش شما استفاده کند.
کار را پیچیده می‌بینم و بسیار مهم می‌دانم. اینکه به تعریف‌هایی برسیم، خوب است. البته توجه داشته باشید که اگر سازمان ملل بخواهدتعریفی از تروریسم ارائه کند، به گونه‌ای عمل می‌کند که به نفع آنها باشد. اگر بتوانیم به تعریف‌های معتدلی از واژه‌های مقاومت، تروریسم، خشونت و ... برسیم، خدمت بزرگی می‌کنیم.
چون هنوز نمی‌دانم نوع مقالات شما چگونه است، نمی‌توانم نظر دهم. اما حرفی ندارم که کمک کنم. می‌توانم مصاحبه تخصصی با کمیته علمی شما داشته باشم و باهم بحث کنیم. قاعدتاً کاری که دانشگاه آزاد کند و من هم شرکت کنم، باید از دو جهت جوابگو باشم. مهمانان را انتخاب کنید، می‌توانید از سفرای ما در کشورها استفاده کنید. من حاضرم دعوت کنم. ولی مشروط به این است که از قبل زمینه آن فراهم شده باشد. هماهنگی هم باشد که وقتی دعوت کردیم، نگویند الان کار داریم. شما افراد را شناسایی کنید.
○ واقعاً حرف‌های امروز شما نشان از هوشیاری شماست.
● برای زمان عجله نکنید. اول دنبال محتوای غنی باشید و بعد زمان را مشخص کنید. این کار مثل پل صراط تیز است. ممکن است تروریست‌ها و آمریکایی‌ها استفاده کنند. شاید ما را متهم کنند که برای ترور نظریه‌پردازی کردند. کار آسانی نیست. در مصاحبه‌هایی که خبرنگاران با ما دارند و این مسایل را مطرح می‌کنند، خیلی با احتیاط حرف می‌زنیم. خیلی چیزها را نمی‌خواهیم محکوم کنیم و تأیید هم نمی‌کنیم.به هر حال خیلی خوش آمدید.
والسلام علیکم و رحمه‌الله