سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دیدار اعضای جامعه پزشکی

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم

الحمدلله والسّلام علی‌رسول الله و آله

خوشحالم که توفیق پیدا کردم تا خرسندی خود را از زحماتی که پزشکان و همکارانمان در این دوره برای مردم ما متحمل شده‌اند، اظهار کنم. حقیقتاً جامعه پزشکی در جامعه ما از بخش‌های مؤثر و قابل احترام در کل تاریخ هستند. بحمدلله این دوره، شاهد کمال این بخش هستیم.

قلمرو پزشکی ما به موقعیت خوبی رسیده است. من در بین مجموعه کارهایی که در کشور داشتم، در بخش پزشکی کمتر از جاهای دیگر مشکل می‌دیدم و رشد و کمال را بیشتر از جاهای دیگر در این بخش - هم درمان، هم بهداشت - مشاهده می‌کردم. شاید یکی از دلایل آن این باشد که نیروهایی که به‌این بخش جذب می‌شوند، نیروهای مستعد و ارزشمند جامعه باشند. از قدیم نیز این‌گونه بود که انسان‌های مستعدّی به این بخش وارد می‌شدند.

فضای کار هم به گونه‌ای است که انسانیت و احساس توجه به معنویات، در این بخش قابل توجه است. امروز می‌توانیم در دنیا به‌عنوان یک کشور نیرومند در بخش بهداشت و درمان مطرح باشیم. این واقعاً یک افتخار است و از زحمات شما به‌اینجا رسیده‌ایم. البته من از وزرایی که در این دوره با من کار می‌کردند، جناب آقای دکتر مرندی و جناب دکتر ملک‌زاده و جناب دکتر فاضل تشکر دارم. اطبّای دیگر هم در بخش‌های دیگر مثل دکتر ولایتی و دکتر منافی با هم کار می‌کردند. در این بخش این آقایان خیلی تلاش کردند و این کار را پیش بردند. سازمان نظام پزشکی واقعاً در این دوره یار ما بود. جناب آقای دکتر فاضل خیلی خوب زحمت کشیدند و امروز هم جناب آقای دکتر صدر حقیقتاً دارند تلاش جدّی و مبنایی برای رفع مشکلاتی که در جامعه شما وجود دارد، انجام می‌دهند.

مجموعه این کارها و استقبال مردم باعث شده است که در خیلی از زمینه‌ها به استانداردهای مطلوب هستیم. سازمان جهانی بهداشت وضع بهداشتمان را بارها تأیید کرد. در بین چند کشور خوب دنیا قرار داریم، که قابل ستایش است. در وضع درمان به‌جایی رسیدیم که کمتر نیاز به پزشکان خارج است.

سال‌های اوّلی که ما شروع کرده بودیم، مبالغ زیادی ارز برای اعزام بیمار می‌گذاشتیم، امروز آنهایی که می‌روند، یک مقدار به خاطر پول زیاد می‌روند. پولدار هستند و احساس می‌کنند که شاید جای دیگر بهتر معالجه بشوند و احتیاط می‌کنند. موارد نادری وجود دارد که باید بروند و می‌روند.

مسئله جالبی است که بسیاری از کارهای پیچیده جراحی‌ها و معالجه‌هایی که در کشورهایی مثل آمریکا، آلمان، انگلستان که خیلی از ما جلو هستند و هنوز هم از ما جلو هستند، انجام می‌شد، در ایرآن‌هم بتواند بخوبی انجام شود. در بخش تربیت نیرو که اساس کار است، آنچنان سریع پیش رفتیم که الآن توازن نیرو و کار برای شما به صورت یک مسئله شده است. البته قاعدتاً باید اجازه داده شود که یک برنامه‌ریزی منطقی انجام شود و بتوانیم در حدّ نیاز نیرو تربیت کنیم که انگیزه و جاذبه‌های حضور نیروهای مستعد را کم نکنیم.

همان معیاری را که در دنیا معمول بوده است که اگر ههزار نفر مردم یک پزشک بخواهند، قاعدتاً در جاهایی مثل ایران که همه به پزشک مراجعه نمی‌کنند، می‌تواند معیار باشد. این یک کار تخصصی است که شما خودتان باید دنبال آن باشید. امیدوارم به صورت خوبی در بیاید که نه مردم ضرر کنند ونه پزشکان دچار مشکل شوند.

الحمدلله وسایل تحصیل به‌اندازه کافی در بخش شما سرمایه‌گذاری شده است. دانشگاه‌های مجهز، آزمایشگاه‌ها و چیزهایی که موردنیاز تحقیق و تحصیل است، از طرف دولت در این مدّت کوتاهی نشده است. در بخش تجهیزات پزشکی که ما خیلی وابسته بودیم و هنوز هم تا حدودی وابسته هستیم، به سرعت در داخل کشور بومی می‌شود. امیدوارم روزی برسد که از صادرکنندگان این بخش انسانی باشیم. در بخش دارو واقعاً گام‌های بلندی برداشتیم. کار عمده‌ای که باید انجام شود، مواد اولیه است که داریم پیگیری می‌کنیم که انشاءالله در این بخش هم نیرومند بشویم.

البته علم داروسازی به سرعت در حال پیشرفت است و هر روز خبرهای اکتشافات جدید را می‌شنویم. باید سعی کنیم که عقب نمانیم و خودمان را برسانیم و این خلاء و فاصله‌ای را که هست، پر کنیم. چیزهایی کنار این، مثل کنترل جمعیت و چیزهای دیگر اتفاق افتاده، قابل عرضه و قابل قبول است. مسایلی که آقای دکتر صدر مطرح کردند، برای ما هم در رابطه با کار شما مسئله بود. من تا آنجا که خودم کارکردم، می‌گویم، این سه موضوع را باید با هم حل کنیم.

اگر برای بیمه درمانی و عمومی، همراه تعرفه‌ها کار شود، حتی مسئله تعداد پزشک هم در کنار این قابل حل است. ما این سه بخش را در الویت کار نگذاشته بودیم. روی بیمه فشار زیادی بود و هنوز در راه هستیم. انشاءالله دولت جناب آقای خاتمی و مجلس این کار را به‌سامان می‌رسانند. در مورد تعرفه‌ها اگر ما بیمه جدّی در کشور داشته باشیم، دیگر نگران تعرفه‌ها نیستیم. بالاخره مردم بیمه هستند و بیمه‌گذار و دولت تعرفه‌هایشان را می‌پردازند. آن‌ها نگرانی ندارند. آن موقع هست که می‌شود حق پزشک را که لازم است، بپردازند. در کنار این، کارهای دیگری است که خارج از بیمه انجام می‌شود. اطباء وارد می‌شوند. شما این سه مسئله را باید با هم حل کنید. نظام پزشکی، مجلس و دولت باید هماهنگی کنند و این سه مسئله مهم را یک جا حل کنند که سازمان جامعه پزشکی ما بتواند با ظرفیت و استعداد و واقعاً صلاحیتی که دارد، نمونه خوبی از بهداشت و درمان در کشور پیاده کند.

بحمدلله مسئله مالیات تا حدودی حل شده است و امیدوارم جزئیاتی هم که مانده است، حل شود. سازمان‌های نیرومندی هم در کنار شما هستند که آن‌ها واقعاً پشتیبانی می‌کنند. یکی از آن‌ها سازمان تأمین اجتماعی و سازمان هلال احمر است که نقش مؤثر و تنگاتنگی با قلمرو کاری شما دارند. آن‌ها هم در دوره مسئولیت ما، واقعاً تقویت شدند. ما به هر شهر و استانی که می‌رفتیم چند مورد از بیمارستان‌های مجهزی را که تأمین اجتماعی می‌ساختند، می‌دیدیم. امروز کارهای هلال احمر در خارج از کشور، در آفریقا و جاهای دیگر جزو افتخارات ایران است.

از نکات دیگری که برای بنده بسیار ارزشمند و شیرین بود، حضور خانم‌ها بود. خانم‌ها به صورت قابل توجهی وارد تحصیل در همه بخش‌ها، خصوصاً در بخش‌های پزشکی و رشته‌های مربوطه شدند. امروز ما قشر قابل توجه و احترامی از خانم‌ها در میان اطباء و سایر رشته‌های پزشکی داریم. واقعاً از نمونه‌های خوب دنیاست. با این وسعت که الآن دختران دانشجو دارند، می‌توانیم در آینده شاهد حضور قابل توجه خانم‌ها در این بخش انسانی باشیم.

مناسب می‌دانم در این ماه رمضان و ماهی که معنویت بر همه ماه‌ها غلبه دارد، ضمن دعا برای قبولی طاعات شما، یک نصیحت دوستانه‌ای را با شما در میان بگذارم، و آن توجه خاصّی است که لازم است همه پزشکان، ما به اخلاق پزشکی داشته باشند. از این جهت از نمونه‌های خوب دنیا هستیم. ولی با توجه به اینکه اینجا کشور اسلام و ایران است و سوابق تمدن و انسانیت در اینجا زیاد بوده است و استحقاقی که مردم ما دارند و اهمیت و نقش بسیار زیادی که دستورات اخلاق برای زندگی مردم دارد و نقشی که جامعه پزشکی در معالجه بیماران از لحاظ روحی و معنوی دارد، باید توجه کنیم.

امیدوارم که هم سازمان و هم وزارت‌خانه و هم خود شما تلاش کنید تا یک نمونه قابل احترام اخلاق پزشکی با چاشنی‌های اسلامی که آن‌ها را زیباتر می‌کند، در جامعه حکمفرما باشد. توفیق بیشتری برای شما از خداوند خواستارم و از همکاری‌های خوب شما در این دوره تشکر می‌کنم.

والسّلام علیکم و رحمه الله