بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدالله و السلام علی رسول الله و آله و اصحابه

اولاً خوشحالیم که دراین سفر پرمشغله، لحظاتی هم توفیق زیارت آقایان علما و شخصیت‌های اسلامی را پیدا کردیم. از شما تشکر می‌کنیم که محبت فرمودید و به ما این فرصت را دادید تا شما را زیارت کنیم.

قبل از اینکه در ایران، دولت و حاکم باشیم، به عنوان طلبه و اهل علم و علوم دینی همیشه برای پاکستان اهمیت زیادی قائل بودیم و الان که حاکم هستیم، این اهمیت از جهات دیگر بیشتر شده است. آن موقع از جهات دینی و سیاست‌های اسلامی بود. واقعاً در جشن پاکستانی‌ها که مستقل شده بودند، شریک بودیم. استقلال این کشور برای ایرانی‌ها هم یک آرزوی دیرین بود. چون یک کشور اسلامی برای طلبه‌های ایران خلق شده بود. هر وقت شما رنجی داشته باشید، ما متأثر می‌شویم. این احساس الان از یک جهت تقویت شده است. چون ما دولت هستیم و دولت پاکستان هم یک دولت بزرگ اسلامی است. دو کشور اسلامی، همسایه هستند و به طور طبیعی مشکلات هر همسایه بی‌تأثیر روی آن یکی نیست و موفقیت‌هایش هم برای دیگری تأثیر مثبت دارد. خیلی خوشحال می‌شویم که ببینیم در اینجا آرامش و پیشرفت باشد و برای مردم نگرانی نباشد. اگر این‌گونه باشد، برای ما شیرین است. ما را هم در خوبی‌ها و هم در مشکلات خود شریک بدانید.

مسائل سیاسی هم مهم هستند و حکومت‌ها جابجا می‌شوند که خیلی فرق نمی‌گذاریم. در این مدت هر دولتی در پاکستان سر کار آمده و کار کردیم. این را مربوط به مردم پاکستان می‌دانیم که به چه کسی رأی می‌دهند. با هر کسی که مردم انتخاب کنند، کار می‌کنیم. در مسائل خاص، شما مسئله کشمیر را داشتید که افغانستان هم بر دردسرهای شما اضافه شد و بر ما هم تأثیر گذاشت. با کشمیر همسایه نیستیم، ولی با افغانستان همسایه هستیم. هر مشکلی که در افغانستان باشد، مستقیماً به ما منتقل می‌شود. مردم آواره می‌شوند. خیلی‌ها با ایرانی‌ها ازدواج کردند و رفت و آمد دارند. مسائل زیادی درست می‌کنند.

پاکستان الان از چند موضع رنج می‌برد. یکی همین مشکل افغانستان است، یکی مشکل کشمیر است، یکی مسائل فرقه‌ای داخلی است. ما هم مشمول این مشکل شدیم، چون در حوادثی که اتفاق می‌افتاد، تأثیرش در کشور ما هم جدی است. البته ما سعی می‌کنیم مشکلی برای شما درست نکنیم. کمک کنیم که مشکل شما کم شود. دردسری برای شما به وجود نیاید. حوادثی که پیش آمد، خیلی برای ما تلخ بود. از شما آقایان علما انتظارداریم وارد شوید. به هر حال مردم شما را قبول دارند. اهل سنت، علمای سنی و شیعه‌ها علمای شیعه را قبول دارند. یک جوری فکر و بیشتر کار کنید. خیلی بد است که هر روز خبر تلخی بشنویم. تسلسل پیش می‌آورد. یکی را می‌کشند و طرفدارانش یکی دیگر را برای انتقام می‌کشند. دوباره ناامنی زیاد می‌شود که خیلی تلخ است. آبروریزی است. در دنیا هم روی ما بد حساب می‌کنند و می‌گویند اینها این جوری هستند. وقتی مردم با منطق، مباحثه و استدلال مشکلاتشان را حل می‌کنند، نباید شاهد باشیم در اینجا با بمب و تیراندازی در مسجد و کشتن همدیگر، حیثیت اسلام را در دنیا پایین بیاورند که دشمنان ما را خوشحال و دوستان ما را غمگین می‌کند.

به هر حال وظیفه شما آقایان سنگین است. من هم می‌دانم تعصبات فرقه‌ای آن قدرعمیق و دگم است که کاری نمی‌شود کرد، ولی باید کار کرد. وقتی پیغمبر اکرم به مدینه رفته بودند، وضع خیلی بدتر از اینها بود. دو قبیله به جان هم می‌افتادند و همدیگر را می‌کشتند، ولی خداوند با یک شعر تألیف قلوب می‌کرد. تألیف قلوب هم همین جوری نمی‌شود، خود خداوند از طریق اسبابش فراهم می‌کند که اسبابش هم بیشتر شما هستید. باید همان دستوراتی که پیغمبر (ص) فرمودند و راه‌هایی را که به کار بردند و «الّف بین قلوبهم»* کردند، انجام دهیم.

در مورد مسئله کشمیر به اندازه یک مو دلمان از آنچه الان در کشمیر می‌گذرد، راضی نیست. حقیقتاً خون دل می‌خوریم از اینکه ببینیم هر روز جمعی از مسلمان‌ها مظلومانه شهید می‌شوند. دلمان می‌خواهد هر چه زودتر این فاجعه تمام شود. صریحاً هم اعلام کردیم. ولی می‌بینیم الان راه‌حل روشنی وجود ندارد. واقعاً این وضع در پاکستان تبدیل به یک مشکل بسیار عمیق امنیتی شد.

همین که پاکستان در معرض خطر جنگ قرار دارد، کلی برای مردم گران تمام می‌شود. این همه نیرو که باید نیروی نظامی باشند، هزینه‌های سنگینی دارند و خیلی از کارها را به تأخیر می‌اندازد. خطر جنگ سایه خیلی شومی برای پیشرفت و توسعه دارد. مسئله بسیار پیچیده‌ای است. مواضع خود را صریحاً اعلام کردیم. البته می‌دانیم که جنگ یک راه‌حل نیست.

هند کشور بزرگی است و از شما خیلی بزرگتر است. با جنگ نمی‌توانید مسئله را حل کنید. این غیر از مسئله فلسطین است که ده‌ها کشور درگیر هستند، چون همه در تهدید اسرائیل هستند و اسرائیل به فلسطین اکتفا می‌کند و آخرش شکل دیگری دارد. اینجا نمی‌بینیم که جنگ بتواند مسئله شما را حل کند. البته هر راهی را که شما انتخاب کنید، در کنار شما خواهیم بود، ولی فکر می‌کنیم باید تلاش کرد که از راه گفتگو حق مردم کشمیر را گرفت.

اگر گفتگویی انجام شود، ایران را در کنار خودتان می‌بینید. مسائل زیادی در منطقه با آمریکا و دیگران داریم و برای خودمان مناسب نمی‌دانیم با هند درگیر شویم و جبهه جدیدی برای خودمان باز کنیم. اگر نتیجه‌بخش بود، ممکن بود این کار را بکنیم، ولی صریح می‌گویم که فعلاً جنگ نتیجه‌ای نخواهد داشت.

به هر حال ما حق را با کشمیر می‌دانیم. باید مردم کشمیر راضی باشند. باید سرنوشتشان را تعیین کنند. سازمان ملل سابقه‌ای در اینجا دارد و به هر حال راهی وجود دارد. شما مطمئن باشید در مسئله کشمیر تا هر جا بروید، ما را در کنار خودتان دارید و هر جا هم لازم باشد، مطرح می‌کنیم. هندی‌ها هم می‌دانند سر این مسئله با آنها رودربایسی نداریم. رفیق هستیم و کارهای دیگر را با هم کار می‌کنیم، ولی اینجا موضع روشنی داریم و آنها هم توقع ندارند ما از موضع‌مان دست برداریم.

امیدواریم در پاکستان امنیت کافی و حرکت سازندگی به وجود بیاید و بتوانید مشکلات مردم را حل کنید. مسائل مواد مخدر و بعضی چیزهای دیگر اینجا، ما را هم اذیت می‌کند. خیلی هم اذیت می‌شویم. دلمان می‌خواهد با شما همکاری کنیم.

علما و آقایان بزرگ دین می‌توانند برای همکاری‌ها و برای نزدیک کردن نظرات به همدیگر نقش برجسته‌ای ایفا کنند. ملت پاکستان و ملت ایران خیلی با هم صمیمی هستند. واقعاً وقتی در بین مردم پاکستان می‌آییم، احساس می‌کنیم در ایران هستیم و هیچ جدایی احساس نمی‌کنیم. بعضی‌ها ممکن است فرق داشته باشند، اما اکثریت مردم را این‌گونه می‌بینیم. باز هم از شما تشکر می‌کنیم و از محبتی که کردید، ممنونیم.

والسلام علیکم و رحمه الله