سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در جمع اعضای فرهنگستان علوم پزشکی
بسم‌اللّه الرحمن‌الرحیم
الحمدلله والسلام علی رسول الله و آله
همکاران خوب در فرهنگستان علوم پزشکی خیلی خوش آمدید.
قرار بود این جلسه را همین‌طور که آقای دکتر فاضل گفتند، قبلاً داشته باشیم. ولی فشردگی برنامه‌های ما باعث شد که از بعضی از برنامه‌هایمان عقب بمانیم که از جمله برنامه شما است.
از این همه محبت و ابراز لطفی که فرمودید، من صمیمانه تشکر می‌کنم. تعبیرات جناب دکتر فاضل را زیادتر از خودم می‌دانم. منتها این متکی به حسن‌ظن و لطفی است که شما دارید و ما هم باید سکوت کنیم و سکوت هم می‌کنیم. از کارهایی که مبنایی است و انشاءالله در آینده آثار خوب آن به تدریج واضح خواهد شد، تأسیس فرهنگستان‌ها است. گر چه شما در مراحل اولیه هستید و هنوز همه ابزار کار فراهم نشد، ولی دورنمای کار را خود شما بهتر از دیگران می‌دانید که چه اهداف مهمی را فرهنگستان‌ها پیگیری می‌کنند. من آرزو داشتم آن ساختمان‌هایی که برای فرهنگستان‌ها در حال تأسیس است. در همین دوره تمام شود. ولی به علت اینکه خیلی وسیع می‌باشند و حقشان هم بود که وسیع باشد. چون آینده‌نگری لازم بود و این کار هم شد، هنوز باقی مانده است دارد که امیدواریم به زودی شما آنجا را تحویل بگیرید و امکان توسعه و جذب همکاران و ابزار کار در آنجا فراهم بشود. همانطور که آقای دکتر فاضل گفتند ما باید از این به بعد البته مدتی که از پیش وارد شدیم بیشتر روی کیفیت‌ها تکیه کنیم و به کارهای کشور عمق بدهیم بهترین راه در مسائل فرهنگی و علمی عمق دادن است. تربیت نیروهای کیفی و سطح بالا، تأسیس مراکز مجهز به نیازهای دانشمندان و دادن فضاهای مناسب برای کار، برنامه ریزی شده و در جریان است. در بخش پزشکی این دوره به خاطر نیازهای ضروری که بود سرمایه‌گذاری زیادی شد و در ابعاد مختلف توانستیم عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنیم که مهم‌ترین آن‌ها تربیت نیرو بود. الان بحث بر روی این است که برای فارغ‌التحصیلان آینده کار در نظر گرفت که البته این بحث یک مقدار نگرانی زودرسی است که پیدا شده است و هنوز ما تا تأمین نیازهای جامعه خیلی فاصله داریم. دلیلی ندارد که در روستاها و شهرهای دورافتاده به‌اندازه کافی نیروهای متخصص و صلاحیت دار پزشکی در همه رشته‌ها نداشته باشیم. با این کار بیمه که بطور جدّی پیگیری می‌شود، شرایط کارکردن برای تحصیلکرده‌ها آسان‌تر می‌شود. چون تعرفه‌ها در آن شرایط هر مقدار که بالا برود. عواقبش را عمدتاً مردم احساس نمی‌کنند. بیمه‌ها آن را احساس می‌کنند و آن موقع در هر گوشه ایران شرایط کار برای همه فراهم می‌شود که سرمایه‌گذاری بسیار وسیعی در بیمه کردیم و امسال ارقام سرسام‌آوری را در بیمه تخصیص دادیم. بنظر می‌رسد که بیمه دارد راه خودش را با توسعه و همگانی شدن بیمه‌ها، با تأسیس بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها و امکانات در حال ساخت در شهرستان‌ها که خیلی از جاها به نتیجه رسید، پیش می‌برد. هنوز ما باید برای مدت طولانی نیرو تربیت بکنیم که بحث نگرانی آن مربوط به بعد از آن است که از همین حالا باید برنامه‌ها مشخص شود. کار دارو نسبتاً سامان گرفته است. دیگر آن نگرانی‌های موجود در گذشته وجود ندارد. زمانی فکر می‌کردیم که اگر در آینده تولید دارو را جدی نگیریم، قسمت عمده ارز ما را دارو و لوازم پزشکی و تجهیزات مصرف خواهد کرد.
الان کارهای انجام شده در آن بخش، این نگرانی‌ها را برطرف کرده است. فقط چند قلم دارو و همچنین مواد اولیه دارو است که باید انجام شود که در آن بخش هم خوشبختانه کار خوبی شده است. فرهنگستان قاعدتاً به‌این کارهای علاقه نشان خواهد داد و پیگیری خواهد نمود. از بحث‌های جلسه قبل مسئله استفاده از داروهای گیاهی بود که امروز در دنیا یک حرکت جدید و با وسعت جدید است که الحمدلله در ایران نیز پایه‌گذاری شده است که زمینه برای توسعه این کار مناسب است و دلمان می‌خواهد که فرهنگستان این موضوع را در دستور کارش داشته باشد و فراموش نکند تا این حرکت‌هایی که آغاز شد از دست نرود و مدّتی هم پیگیری دارد تا به‌آن برسیم. در ساخت تجهیزات پزشکی، صنعتگران قاعدتاً از آن دست نمی‌کشند. فقط احتیاج به یک نوع حمایت‌های خاص از قبیل تعرفه‌ای دارند که دولت این کارها را انجام خواهد داد. نقطه‌ای که باید پاسداری شود و شما نیز از آن پاسداری کنید این است که باید در دستاوردهای جدید بخش پزشکی متکی به روز باشیم و این وابسته به ارتباط تنگاتنگی است که شمابا فرهنگستان‌ها و دیگر مراکز علمی و تحقیقات که در سایر نقاط پیشرفته دنیا هست باید داشته باشید و تقویت کنید که حتماً در ذهن شما این مسئله جدی گرفته شده است. با این سطحی که علوم پزشکی امروز خوشبختانه در ایران دارد، لذ برقراری ارتباط خیلی سخت نیست و شخصیت‌های باارزشی الان در این رشته‌ها داریم که پل‌های خوبی بین داخل و مراکز مهم خارجی هستند که در پیشبرد علوم و تکنولوژی در این بخش مؤثر می‌باشند.
به هر حال اگر در این بخش‌ها غفلت بکنیم، روزی می‌فهمیم که اشتباه کردیم و بعداً جبران آن آسان نیست. همین وضعی که ایران در خیلی از بخش‌ها قبل از سازندگی داشته است. یک وقتی مثلاً اوایل مشروطه یا یک کمی قبل از مشروطه، ارتباطات و بهره‌گیری‌هایی از پیشرفت علمی دنیا را در دستور کار خود قرار دارند. مسئله به صورت این ناقصی مطرح شد. طراحانش روی استقلال زیاد فکر می‌کردند، روی بهره‌گیری فکر نمی‌کردند. نتیجه همین شد که ما در اواخر دوران پهلوی و اوایل دوران انقلاب دیدیم. این حرکتی که بر محور استقلال، خودکفایی و استفاده از استعدادهای داخلی شروع شده است، خیلی ارزشمند است. ما از نیروهایی مثل شما انتظار داریم که از این حرکت پاسداری بکنید و فرهنگستان‌ها باید یکی از مراکز عمده این بخش باشند. روح استقلال‌طلبی و خودی کردن علوم و فنون و به فرهنگ ملی تزریق کردن این ارزش‌ها، کاری است که از عهده فرهنگستان‌ها برمی‌آید و از نیروهایی که در فرهنگستان کار می‌کنند.
به هر حال بنده هم از محبتی که شما کردید، تشکر می‌کنم، شما برنامه‌های ما را در این مرکز جدید افتتاح کردید. این اولین ملاقاتی است که ما با دوستانمان داریم. انشاءالله که شاهد پیشرفت مداوم شما و تحقق اهداف خوبی که در اساسنامه فرهنگستان نوشته شده است و شورای عالی انقلاب فرهنگی هم پشتیبانی خواهد کرد، باشیم.
والسلام علیکم و رحمه الله