سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی دردیدار جمعی از نمایندگان شهرهای آذربایجان غربی در مجلس شورای اسلامی
بسمالله الرحمن الرحیم
الحمدلله و السلام علی رسول الله و آله
بسیار خوشآمدید. شهادت حضرت زهرا(س) را خدمت شما تسلیت عرض میکنم. من علاقمند بود که پیش از برنامههای انتخاباتی به آذربایجان سفر کنم. فکر میکردیم برای نمایشگاهی که برگزار شده بود و بنا بود سدی افتتاح شود که نشد. بعد از انتخابات چه رئیسجمهور باشم، چه نباشم، جزو آرزوهایم است که به آنجا بیایم. آقای دکتر میلانی در مورد آذربایجان و تاریخ آن فرمودند، کمتر کسی است که با تاریخ ایران و منطقه آشنا باشد و عظمت نقش آذربایجان را نشناسد. تعبیری بین ماست که از کودکی آذربایجان را سر ایران میدیدیم، وقتی میگفتیم، به فکر نقشه نبودیم، بلکه به فکر محتوای آذربایجان بودیم.
کمتر حادثه مهمی در ایران بوده که آذربایجانیها در آن نقش مثبت نداشته باشند. اول انقلاب عدهای سعی کردند فتنهای در آذربایجان برای انقلاب درست کنند، ولی خود مردم آذربایجان آن را حل کردند. ما در متن مسائل بودیم که چطور وفاداری کردند و همینطور هم بودند. مسائلی که درباره مرجع تقلید آنها پیش آمده بود، برای مردم آذربایجان سخت بود. ولی ما دیدیم که چگونه برعواطف غلبه و با عقلشان کار کردند.
آذربایجان را همیشه به عنوان یکی از بزرگترین مناطق ایران میبینیم. با عظمتی که آذربایجان دارد، اوایل انقلاب محسوس شد که توسعه آذربایجان به اندازه وزن آن نیست. لذا ما سنگینی را در آنجا بر این امر قرار دادیم که آبهای آنجا مهار شود که تقریباً اکثر آبهای استان مهار شد و بعضیها از طرحهایی که در حال اجراست، خیلی مهم هستند. چندبار به شمال آذربایجان رفتم. حسرت میخورم که هنوز کنار رود ارس توسعه ندارد.
یکی از کارهایی که باقی ماند و هنوز نیازمند توجه ویژه است، از لحاظ صنعت است. به نظر میرسد آذربایجان جایگاه نسبتاً خوبی در ایران پیدا کرده است. بُعد تجاری که در آینده کشور ما، یکی از بخشهای بسیار فعال و پررونق و موتور حرکت ما خواهد بود، نبض آن در آذربایجان باید خیلی سریع بزند. به خاطر موقعیتی که در بخش شمال پیش میآید و بخشی از کریدور شمال و جنوب باید تأثیر جدّیاش را در آذربایجان نشان بدهد.
با وضعی که الان ترکیه پیدا کرده، به کشوری پررونق تبدیل میشود. عراق هم اگر به همین روال پیش برود، این موارد محوریتی به آذربایجان میدهد و شما باید از آنجا، آن نقشی که ما برای خراسان قائل بودیم که در آسیای میانه ایفا کند، اینبار نوبت تبریز میشود که این نقش را در آن منطقه ایفا کند و این ظرفیت هست.
اصل مسأله نظام هم بسیار مهم است. واقعاً در موقعیت ویژهای قرار گرفتیم که اگر اشتباه کنیم، مصیبتی بزرگ برای کشور بوجود میآید. هم در داخل و هم در خارج برای انقلاب دردسر درست میشود و اگر درست و سنجیده عمل کنیم، میتوانیم پنج سال دیگر کشورمان را در موقعیت بسیار بهتری ببینیم. باید از جهت رونق اقتصادی و جهات سیاسی، فضای مناسب برای مردم ایران ایجاد کنیم که آزادانه زندگی کنند و حرف بزنند، نقد کنند، جواب بدهند و جواب شنوند، فضایی که اندیشهها در آن کور نشود، بماند و ابتکار داشته باشد.
اگر روابط خارجی را درست کنیم، ایران مرکزی برای همه مسائل منطقه خواهد شد. ایران این ظرفیت را دارد که از تهران بسیاری از کشورهای منطقه تحت تأثیر مثبت قرار بگیرند. ما روی سیاستهای بسته خارجی مقداری ضرر کردیم، نمونه آن عبور لولههای نفت و گاز آسیای میانه است. هیچ راهی بهتر از ایران برای آنها نبود، اینقدر به خودشان زحمت دادند که مسیر باکو جیحان را طراحی کنند که به فکر متصل کردن آن به آسیای میانه هستند. در صورتی که ما این لوله را کشیده بودیم و به ترکمنستان وصل هستیم و از این طرف همه به ترکیه وصل هستیم، ولی آنها نمیآیند استفاده کنند.
لذا اگر شرایط درستی در روابط خارجی ما باشد، گاز قطر اگر روزی بخواهد به اروپا برود، بهترین راهش از ایران است و باید هم برود. اگر به طرف آسیا هم بخواهد برود، باز باید از ایران برود و از دریا نمیتواند عبور کند. چه قدر ارزشمند است که ایران محل عبور حیاتیترین خطوط مواصلاتی دنیا باشد. ایران در انرژی و حمل و نقل شمال، جنوب، شرق و غرب و ترابری هوایی بهترین راه دنیاست که هیچ مزاحمتی برای ما ندارد. از فضای ما عبور میکنند و پول میدهند. باید مقداری شرایط فرودگاههایمان را مساعد کنیم، سختگیریهای بیمورد نباشد، هواپیمایی که مینشیند، مسافرانش احساس راحتی کنند و درست سرویس بگیرند.
الان به شکر خدا خطوط ارتباطی فیبر نوری انجام شد که یکی از امتیازات بزرگ ماست که بدست آوردیم. الان یونسکو به طور جدّی به دنبال احیای جاده ابریشم است که نقطه ارزشمند آن در ایران است. خیلی از چیزها که چین و اروپا دارند، از طریق ایران به هم وصل میشوند.
به هرحال فکر میکنم همه اینها باید در دوره بعدی شکل بگیرد و اگر ما این فرصت را از دست بدهیم، دوباره دوره سختی پیش خواهد آمد. بنده هم علیرغم اینکه مصمم شده بودم همین نوع کارها را انجام بدهم، ولی وقتی میدان را نگاه کردم، دیدم چارهای جز آمدن نیست و به خدا و مردم واگذار کردم. هر اتفاقی بیفتد راضی هستم، چون من کار خودم را کردم. از محبتی که کردید، تشکر میکنم. سلام مرا به همه مردم آذربایجان برسانید وبگویید که ما شما را دوستداریم. انشاءالله بتوانیموظایفخودمان را انجام بدهیم.
والسّلام علکیم و رحمه الله