سخنرانی در سمینار حج

 »اَلْحَمْدُلِلَّهِ ربِّ الْعالَمین وَ اَلصَّلوةُ وَالسَّلامِ عَلی رَسولِ اللَّهِ آلِهِ اَجْمعین«

 حج یکی از مظاهر تبلور ماهیت معارف و مقررات اسلام است که تقریباً به تنهایی می‏تواند تشخیص ویژگیهای اسلام و معرف ماهیت این مکتب انسان‏ساز باشد، همه ابعاد آنچه که حج باید نشان بدهد نه در یک سخنرانی می‏شود گنجاند و نه تاکنون به طور مفصل روی آنها کار شده که انسان آماده صحبت باشد، کم کم باید ما در کنار سایر اقداماتی که برای شناختن و معرفی اسلام می‏کنیم، در مورد حج هم در میدان تفکر و در میدان عمل چنین کاری را انجام بدهیم.[t2]

 یک حرف که به طور قاطع انسان می‏تواند بگوید، این است که اسلام در تمام معارفش و تعلیماتش و دستورات اجرایی و عملی‏اش، جنبه اجتماعی و توجه به وضع جامعه، نسبت به نیازهای فردی و تکامل فردی می‏چربد و هیچ اغراق نیست اگر بگوییم که همه توجهات فردی که در معارف اسلام هست، ضمن اینکه اصالتی دارد، جنبه مقدمه شدیدی هم برای تکامل جمع و جامعه دارد، به نظر می‏رسد که دید قرآن به اسلام این است که جامعه را بدون اصلاح فرد نمی‏شود اصلاح کرد و لذا یک سلسله چیزها برای اصلاح افراد تنظیم شده، برای ساختن تک تک آنها، اما هیچ وقت و در هیچ جا غفلت نشده که این فردسازی و انسان سازی، برای ایجاد یک جامعه بهتر است، البته همان جا هم که به جامعه می‏رسیم، باز می‏بینیم خود جامعه هم پلی است، در جهت ساختن افراد، از فرد شروع می‏کند به جامعه می‏رسد، دوباره از جامعه برای ساختن فرد هم استفاده می‏کند، از نظر تحلیل منطقی هم مطلب کاملاً صحیح است.

 یک مجموعه را ما اگر بخواهیم سالم داشته باشیم، هر چه می‏خواهد باشد هم باید مجموعه ترکیبی آن درست باشد و هم باید تک تک اجزای آن مجموعه صحیح و سالم باشند، اگر مثلاً در این ساختمان ابزار و مصالح ساختمانی معیوب باشند، غیر ممکن است که ساختمان، ساختمان مفیدی باشد و اگر ابزار خوب هم باشد ولی ترکیب درستی نباشد، باز لغو است و یک چنین چیزی است از مجموعه افراد، جامعه صحیح و از جامعه صحیح باز برای ساختن افراد صحیح استفاده می‏شود.

 به نظر من عبادات و اجتماعیات اسلام یک چنین چیزی است و اصلاً وقتی آدم که فکر می‏کند یک عبادت لحظه‏ای که هیچ توجه به اجتماع در آن نباشد آدم نمی‏تواند پیدا کند. شاید فردی‏ترین عبادتی که ما در معارف اسلامی داریم نماز شب باشد که در دل شب در خانه، در تاریکی، تنهایی که با جماعت هم نمی‏شود خواند، نماز غافله را همه معیارهای خلوت در آن مراعات شده و کاملاً فردی به نظر می‏رسد همان جا هم می‏بینیم که وقتی به پیامبراکرم(ص) می‏فرماید که تو شب را باید نماز بخوانی و عبادت کنی، می‏رسد به این نقطه که همان خلوتها و همان عبادتهای نیمه شب و همان ناله‏های عارفانه انسانهای متهجّه هم مقدمه قول ثقیل است که آن پیغام الهی است و رسالت آسمانی است، که پیغمبر(ص) به عهده گرفته برای اصلاح جامعه و ساختن جامعه صحیح. این دیگر خصوصی‏ترین و خلوت‏ترین و فردی‏ترین عبادتی است که ما می‏توانیم رویش تکیه کنیم، قدری جلوتر می‏آییم، می‏بینیم که نماز خوب هیچ کس نیست که منکر باشد، از فقها یا اخلاقیون یا سایر معلمان این مکتب که نماز جماعت بهتر از نماز فرادی هست، این همان فضیلتی است که برای نماز گفته‏اند، معلوم می‏شود که جنبه فردیت اینجا کاملاً مستهلک است.

 باز می‏بینیم که نماز جمعه که آن همه اهمیت برایش قائلند، ما اینجا می‏گوییم، این نماز عبادی سیاسی و تحقیقاً نماز جماعت هم عبادی سیاسی است و با آن توضیحی که من دادم نماز شب هم عبادی سیاسی است، منتها اینجا جلوه سیاست زیاد می‏شود فقه اسلام را ببینید، فقهی که الان در اختیار ماست ما در مدرسه‏ها درس می‏خوانیم از اول تا آخرش مسایل رنگ اجتماعی‏اش خیلی فراوانتر است، از چند کتاب عبادات می‏بینیم نمازش که اینجوری بود که توضیح دادیم، زکاتش اصلاً جنبه اجتماعی دارد، خمسش اصلاً جنبه اجتماعی دارد، ماهیتش اصلاً اجتماعی است و دفاع و جهاد با اینکه عبادت است ولی ماهیت اجتماعی دارد، حج هم که حالا بخصوص رویش حرف می‏زنیم وضعش روشن است، از این قضیه که جلوتر می‏رویم، می‏رویم به کتاب قضا، قضاوت و شهادت کاملاً ماهیت اجتماعی دارد، مصادر و مکاتب با همه ابوابش اجتماعی است و یک مقداری که جنبه اجتماعی تنزل می‏کند در نکاح و طلاق و قول و مبارات است، باز جنبه خانوادگی دارد که از جنبه فردی یک مقدار بالاتر است، خانوادگی هم باز مسایل اجتماعی توی آن ماهیت اجتماعی دارد، کتاب احیاء الموات، میراث، حدود، دیات و همه اینگونه کتبی که عنوان کتب فقهی دارند و یکی از سرفصل‏های درسهای طلبه‏هاست همه اجتماعی هستند، فقه نیز مجموعه سازندگی و اداره کردن جامعه خوب است، منتها عبادات را توی آن ریخته‏اند با این واقع‏بینی که مصالح این جامعه، مصالح ساختمانی و پیکره این جامعه که انسانها باشند اینها را قبلاً بسازند و این یک واقعیت است، یک حقیقتی است، با انسانهای فاسد و فاسق و مادی و دنیا پرست و خودخواه و زورگو و اینها نمی‏شود یک جامعه خوبی را ساخت.

 بنابراین اگر عبادات را که ساختن انسانها در ضمن ساختن جامعه است، از انسان بگیریم، از جامعه بگیریم نمی‏شود، هر چقدر هم که تربیت قوی باشد و هر چند که معلمان خوب باشند و هر چند که کارهای فرهنگی نیرومند بشود، تیپی مثل جوامع غربی از آب در می‏آید که ما می‏بینیم جزو بدترین نوع اجتماعات تاریخ بشریت به حساب می‏آید، با این حساب یک نقطه اساسی، در صحبتهای امروز من هست که، روح حرف من این است، همه بحثهای دیگر هم باید این را توضیح بدهند و آن این است که اسلام پیام اساسی‏اش این است که جامعه صحیحی را بوجود بیاورد، از طرق صحیحی که کمی توضیح دادم و حج را من یکی از مظاهر این مسأله می‏دانم. این یکی از بهترین مظاهرش است، نماز هم همینطور، نماز جمعه هم همین است سایر ابواب فقه هم همین است، سایر فروع هم همینند، اما جلوه این مسأله در حج خیلی روشن است. جنبه جهانی بودنش، جنبه بین‏المللی بودنش، تکیه روی شعائر که در هیچ یک از عبادات، این همه روی شعائر تکیه نشده است، که شعارها اصلاً در محیط اجتماعی مطرح است نه در محیط فردی، مناسکی که برای عبادات وجود دارد قسمتش می‏تواند فردی باشد، اما اینجا تعبیر شعائر بیشتر دارد، مسجد هم از شعائر خداست، برای اینکه جای اجتماع است و اینجا یکی از نقطه‏های بروز ماهیت اسلام است.

 یکی از جاهایی که ما با دنیای کفر و دنیای استکباری مواجه می‏شویم و برخورد پیش می‏آید بین ما و آنها، اینجا است، در داخل جامعه، نماز جمعه، نماز جماعات، مساجد، راهپیماییها و حضور در مراسم اعیاد و جلوه‏های وحدت جامعه، تمامش یک نوع برخوردی با کفر و استکبار دارد، اما آن چنان مماس نیست، اینجا اولین نقطه جدی برخورد اسلام به معنای واقعیت با آنچه که کفر در آن با اسلام مبارزه دارد.

 یک مطلبی که حتماً زیاد شنیده‏اید مخصوصاً آقایان روحانیون باید خودشان هم گفته باشند و این روزها خیلی باید توجه داشته باشند و شاید یکی از ابعاد عظیم انقلاب به حساب می‏آید و رسالت این انقلاب است آن چیزی است که در طول این هزار و چهار صدسال همه دشمنان اسلام تلاششان این بوده که آن را از اسلام بگیرند و جای او یک چیز دیگری را بگذارند که آن خاصیت اساسی اسلام را از بین برده باشند، این نقطه بوده که حالت فردگرایی در جامعه تزریق بشود و حالت جامعه‏گرایی و به طور کلی به انسانیت اندیشیدن را از اسلام بگیرند.

 تعبیر تحریفاتی که در اسلام آمده نسبت به این تحریف، آنها شاخ و برگ هستند و فرع هستند، مهمترین تحریفی که ما در تاریخ اسلام از آن رنج برده‏ایم، این تحریف معنوی است و این تحریف خطرناکی که القا کنند به مسلمانها که هر کسی گلیم خودش را از آب بکشد و هر انسانی رابطه خودش را با خدا درست بکند و روح توجه به جامعه و دیدن صلاح فرد در صلاح جامعه و پل زدن به اصلاح جامعه از طریق فرد و معکوس این را از ما بگیرند، مسائل را از هم جدا کرده‏اند.

 هیچ کافری و هیچ جریان کفری زیاد اهمیت نمی‏دهد به یک انسان عابد مقدسی که تصمیم گرفته زندگی خودش را در دیری در یک راهب خانه‏ای در یک مسجدی، در یک معبدی، یا یک زیارتخانه‏ای بگذراند، این برایشان هیچ مهم نیست، اگر بترسند از این موقعی می‏ترسند که این بخواهد رابطه با جامعه داشته باشد، من تردیدی ندارم اگر همه روحانیون ایران و همه مسلمانان ایران هر یکی برای خودشان یک معبد کوچک بسازند و در و دیوار آن معبد را پر از شعار ضد آمریکا و شوروی و استکبار جهانی و کفر و همه اینها بکنند ولی از آنجا بیرون نیایند، همه چیز آن داخل باشد نه تنها دنیای استکبار عصبانی نمی‏شود، بلکه حاضر است که بودجه زندگی اینها را بپردازد که همین جور بمانند و کار کنند و عبادت کنند، آنچه که آنها برایشان سنگین است، این پلی است که بین انسانهای ساخته شده و جامعه زده می‏شود و پل معکوسی است، که از جامعه اصلاح شده برطرف انسانها راه باز می‏کند و روی این جریان دنیای استکباری و کفر خیلی کار کردند، متأسفانه موفق هم بوده، همین حالا خیلی کسانی هستند که اگر مکه می‏روند، من نمی‏گویم همه این طوری هستند، ولی روح در خیلی‏ها هست که می‏گویند برویم آنجا کنار قبر پیامبر(ص) در مدینه یا زیر ناودان طلا یا در کنار مقام ابراهیم در مسجدالحرام یا در کنار غار حرا یا جاهایی مثل این طور جاهایی که رابطه‏ای با خدا و وحی و اینها دارد، بنشینیم یک مقداری آنجا رابطه‏مان را با خدا قوی کنیم و دلمان را صاف کنیم. این خوبست اما اگر هدف از حج این باشد و دنبالش چیزی نباشد و این بوی همان انحراف است، حج را اینجوری نمی‏شود انجام داد، دسته جمعی که اشاره شده در قرآن که وقتی کار تمام شد، از همانجایی که مردم می‏روند باید بروی، تکیه دارند روی جمعی بودن مسأله، بعضی‏ها همه عشقشان این است که عرفه را درک کنند، آنجا دعای عرفه را با خلوص نیّت بخوانند و قلب خودشان را پاک کنند، ما با پاک کردن قلب خیلی موافقیم و فکر هم می‏کنیم بدون پاک کردن قلب نمی‏توانیم به جایی برسیم، این را ما به شدت رویش تکیه داریم، اما کسی که هدفش آنجاست، این دچار آن انحراف است، این قلب را پاک کند برای اینکه آن پاکی اثرش را در جامعه نشان بدهد، بیاید در جامعه یک مدیر پاک باشد. یک رهبر پاک باشد، و همانجا همسایه‏اش را هم پاک کند، این جوری است. ما برخوردمان در انقلاب اسلامی با دنیای استکباری همین جاست.

 اختلاف عمده ما هم فکر می‏کنم با کشورهای ارتجاعی و سیاستهای ضداسلامی حاکم برمنطقه همین جا باشد، اگر آقایان دیده باشید و مطلع باشید در محیطهای اهل سنت کشورهای عربی، همان سعودی از بعضی جهات حفظ ظواهر از لحاظ اسلامی نسبتاً بد نیست ولی انحراف دارد، البته اگر با جامعه زمان شاه ایران ما حساب بکنیم اکثر کشورهای عربی و اسلامی از ایران بهتر بودند، پاکستان، بنگلادش، عربستان سعودی، مصر و سودان و اینها همه ظاهر زندگی‏شان از ظاهر زندگی ایرانیهای زمان شاه لااقل بهتر بود، اگر می‏خواستیم از دید اسلامی نگاه کنیم، اما واقعیت این است که آن اسلام را ما قبول نداریم؛ یعنی آنکه آنها به اسم اسلام درست می‏کنند، آن نیست، این کارهایی که الان در سودان می‏کند یا پاکستانی‏ها هم گاهی این حرفها را می‏زنند و اسلامی کردن جامعه را صحبت می‏کنند، اینها آن اسلامی که ما از آن دم می‏زنیم و قرآن خواسته و روح اسلام است، آن نیست، آنها یک قشری گری‏هایی است که هیچ کس از آن نمی‏ترسد و لذا الان ما می‏بینیم که دنیای استکباری، جامعه سعودی را به عنوان اسلام می‏پذیرد و هیچ چیزی هم رویش حرف نمی‏زنند و مخالفتی هم با آنها ندارد ولی قبل از اینکه یک جمهوری مثل جمهوری اسلامی در دنیا بوجود بیاید، سعودی را مسخره می‏کردند، اگر یادتان باشد یا آنهایی که اهل مطالعه‏اند می‏دانند تا 7-8 سال قبل از این در جراید اروپا و رسانه‏های جمعی دنیای غرب همیشه اسلام را مسخره می‏کردند، با محور اسلام سعودی، اسلام سعودی را به رخ دنیا می‏کشیدند و از این طریق اسلام را می‏کوبیدند، این یکی از ترفندهای تبلیغاتی ضد اسلامی بود، فکر می‏کردند که دنیای اسلام را به الحاد بکشانند به الحاد کامل، چیزی که رژیم پهلوی دنبالش می‏رفت یا آتاتورک در ترکیه دنبالش می‏رفت، این طور چیز می‏خواستند.

 حالا که مواجه شدند با واقعیت اسلام، جمهوری اسلامی حرکت به طرف آن اسلام واقعی شروع کرد، الان برای اینها جامعه‏ای مثل جامعه نُمیری یا جامعه شیوخ سعودی، یا اسلامی مثل اسلام پاکستانی که رهبران پاکستان معرفی می‏کنند، این یک چیز دلچسبی است، به اصطلاح مرگ آمده برای آنها، آنها به تب راضی شده‏اند، چون آنها همانقدر هم از اسلام خوششان نمی‏آمد ولی چون حالا برای اینکه بخواهند این اسلام واقعی را بکوبند، حرفی ندارند که آن سطح از اسلام را بپذیرند.

 من می‏گویم یکی از انحرافات اساسی که برای مسلمانها در این قرون متمادی بوده این بوده، نه همه‏اش این بوده، روح بسیاری از انحرافات اینجاست که اسلام را به صورت یک مکتب فردساز و مناسک اسلامی را به عنوان مناسک فردساز و رابطه انسان و خدا معرفی کرده‏اند و خطر بزرگی برای خنثی کردن کاربرد اسلام راستین و اسلام علی‏بن‏ابیطالب(ع) بوجود آورده‏اند.

 یکی از کارهای بسیار مهم ماها این است که در جامعه‏مان اول تلاش کنیم، آن اسلام واقعی را و آن روح اجتماعی اسلام را زنده کنیم، در دنیا هم رسالت شما برادران روحانی، شما کسانی که در حج مسؤولیتی پذیرفته‏اید و آنهایی که به عنوان مسلمان در این مسافرت بسیار مهم به حج می‏روند، باید این باشد، اینجا نقطه برخورد این دو طرز تفکر است.

 شما می‏بینید که در مراسم حج حالا خواهید دید آنهایی که با شما مواجه می‏شوند که با شما مخالفند، بیشتر از این طریق لطیف شما را می‏کوبند، عربستان سعودی جزو تبلیغاتش این است که ما اینجا محیطی درست کردیم مردم بیایند عبادتشان را بکنند، ایرانیها می‏خواهند محیط عبادت را به هم بزنند، ببینید چقدر شیطنت و چقدر هم نفهمی هست، اگر نمی‏فهمند این را، راست راستی می‏گویند، این جهل است که اینها فکر کردند که این عبادت همین که مردم بیایند و طوافشان را بکنند و سعی‏شان را بکنند و دعاهایشان را بخوانند و زیارتشان را بکنند و برگردند، مسأله تمام است، این طرز تفکر آنهاست، اگر این است انحراف اینجاست، اگر این نیست یعنی این جوری فکر نمی‏کنند و این را بهانه کرده‏اند برای اینکه نگذارند ماهیت حج روشن بشود، عیب کار اینجاست، شیطنت اینجاست، یا جهل است یا شیطنت؛ من البته شیطنت می‏دانم، حتی آن روحانیونی که زبان اینها می‏شوند و به شکلی این حرفها را مطرح می‏کنند، یا جاهلند و یا شیطان، ما این مسأله را در زندگی خودمان حس کردیم.

 در دورانی که در ایران مبارزه می‏شد عیناً برای ما مسأله همین بود. شماها خیلی‏هایتان این رنج را در طول مبارزه کشیدید، در همین کشور خودمان چقدر ما خون دل خوردیم و رنج بردیم و عقب افتادیم، از این طرز تفکری که در بسیاری از روحانیون و مقدسین بود، که به ماها می‏گفتند شماها چکار دارید، شما درس بخوانید، وضع خانواده‏ات و خودت را خوب بکن، به مردم مسأله بگو، چکار داری به این جامعه، این طرز تفکر چقدر به ما رنج می‏داد، چقدر وحدت ما را به هم زد، چقدر مساجد ما را از ما گرفت، چقدر ماها را ممنوع المنبر کرد، چقدر ناطقهای ناصلاح را منبر داد، چقدر از علمای ما را منزوی کرد، چقدر انسانهای نالایق را ترویج کرد، دیدید که هنوز این طرز تفکر در جامعه هست، هنوز خیلی‏ها هستند که حتی در دوران جمهوری اسلامی این طرز تفکر را دارند، خیال می‏کنند که خوبیها یک جای دیگریست، این ضربه‏هایی که ما خوردیم و با همه وجودمان، لمس کردیم حالا در مرحله وسیعتری با اینها مواجهیم، آن موقع داخل ایران بود حالا وقتی که می‏خواهیم حج برویم مواجه می‏شویم با این شکل، مواجه می‏شویم با روحانیون و حکومتهایی که این را نمی‏خواهند، مواجه می‏شویم با بوقهای تبلیغاتی دنیا که این را نمی‏خواهند تا ماهیّت اسلامی روشن شود.

 این آیه‏ای که در سوره حج آمده است و یک نوع نتیجه‏گیری از بعضی مناسک است که می‏فرماید لشهدا منافع بعهده و ته این آیه هم می‏فرماید که یذکراسم‏الله این آیات حج را یک بار بخوانید دو نکته در اینها زیاد به چشم می‏خورد و آدم فکر می‏کند که هدف‏گیری شده، در مورد این آیات؛ یکی منافعی که خود مردم می‏برند و یکی چیزی که عاید خدا می‏شود، اینها از هم جدا شده و این دو تا کاملاً به هم مربوطند، یا آیات دیگر را عرض می‏کنم، آنها که گیر خدا می‏آید، خدا می‏فرماید که: آنکه خدا در مراسم حج بعد از قربانیها بدست می‏آورد می‏فرماید که نه این گوشتها و نه این خونهایی که شما می‏ریزید، اینها که چیزی دست خدا نمی‏دهد، اینکه به خدا می‏رسد آن تقوایی است که شما پیدا می‏کنید، همین تقوا را در این آیه‏ای که الان خواندم برای شما می‏گوید، یکی از منافعش این است که لیذکراسم الله فی‏ایام معلومات ذکر خدا را بکنند، در روزهای معینی که مفسرین گفته‏اند روزهای تشریح، ذکر خدا، تقوا، این یک مطلب است، تقوا نتیجه ذکر خداست.

 فایده‏ای که برای اینها دارد چیست؟ منابع تفاسیر را ببینید می‏گویند که منافع دوجور است، منافع شخصی اجتماعی و منافع مادی، معنوی، یکی یکی اینها را توضیح می‏دهند که در حج وجود دارد، این مسافرتی که ما امسال یکصدوپنجاه هزار نفر مسلمان را در شرایطی که به این نیروهای انسانی در جبهه‏ها و در میدانهای اقتصادی و در کارهای فرهنگی به شدت نیاز داریم، اینها را می‏فرستیم و بیش از دویست میلیون دلار ارز را هم که در این مقطع برای جمهوری اسلامی ایران یک چیز ضروری است در خارج از کشور مصرف می‏کنیم و برنامه‏های سیاسی که رویش از پیش سرمایه‏گذاری و نیرو مصرف شده که باز در قبال این است، این یک منافعی باید داشته باشد. کار لغوی نمی‏خواهیم انجام بدهیم، یکی از چیزهایی که خداوند خواسته که به اسم سهم خدا حساب شده آن هم تقوایی است که شماها در این مسافرت بدست می‏آورید و یاد خدا می‏کنید، که انسانهای فردی اینجا مصالح ساختمانی جامعه مورد نظر خداوند می‏شوند؛ یعنی راه رسیدن به اهداف خدا در مسیری که اسلام صاف می‏کند از این طریق باز می‏شود؛ یعنی اهداف الهی از ارسال رسل از تشریع مکه، کعبه، حج و از تبیین این همه مناسک اگر انسانهای با تقوا و یاد خدا در سینه دار، اینها اگر از این سفر برگشتند، خداوند سهم خودش را از این سفر گرفته؛ یعنی جامعه در مسیر مطلوب خداوند افتاده است، منافعی هم که خود ماها بدست می‏آوریم باز جداگانه هرگونه ارتباط اجتماعی، هرگونه منافع تجاری، هرگونه فهم‏های مشخص در مسیر مسافرت و چیزهای دیگری که وجود دارد خیلی فراوان است، ما حالا وارد جزئیات نمی‏خواهیم بشویم.

 اما نتیجه‏ای که از این آیه می‏خواهیم بگیریم و آیه دیگری که یناله التقوی صحبت می‏شود این است که آنها در این جامعه و در این سفر و در این مسیر عبادت ساخته بشوند، که اهداف اصلی را روی زمین بتوانند پیاده کنند. این مهم‏است، این نقطه برخورد ماست امروز با دنیای استکباری، بیرون از مرزهایمان، دنیای استکباری همه تلاشش را دارد می‏کند که ما را از اهداف واقعی حج محروم بکند. این مسأله‏ای که حالا دارم وارد بخشی از آن می‏شوم برای شما روحانیون و برای کسانی که می‏خواهند زبان انقلاب باشند در این سفر و در برخوردها بسیار مهم است که توجه بکنید، توجه به آن رمز حیله‏هایی که دشمنان ما دارند به کار می‏برند و توجه به رمز مبارزه با این حیله‏هایی که علیه ما به کار گرفته می‏شود، الان سیاست دنیای کفر در مقابل انقلاب اسلامی به عنوان یک حرکت جدید که هم الهی است و هم ضداستکباری و هم ضد کفر و هم ضد انحصار، این است که از ما یک قیافه وحشتناک، متجاوز، توسعه‏طلب، بی‏اصول و غیر مبادی به آداب بسازند و جوری بکنند که دنیا را وادار کنند که از ما فاصله بگیرند، این کار را هم در سطح کل دنیا دارند می‏کنند، هم در قضیه جنگی که اینها بر ما تحمیل کردند، دارند انجام می‏دهند، حتی در تروریسمی که بر ما تحمیل کردند دارند انجام می‏دهند، هم در حج، جلوه‏هایش در حج است همه بوقهای استکباری الان راه می‏افتد که اینجوری در دنیا ارائه بدهند که این مسلمانهای ایرانی، آدمهای شلوغ متجاوزی هستند که می‏خواهند افکار خودشان را بر بقیه تحمیل کنند، مزاحم دیگران باشند نظر به امنیّت کشورهای مجاور دارند، نظر به آرامش کشورهای مجاور دارند و هرج و مرج طلبند، روح تبلیغات اینها، این است، می‏خواهند این جور بکنند و می‏خواهند مسلمانهای دیگری که از سراسر دنیا آنجا آمده‏اند و تحقیقاً براثر برخورد مسائل در طول سال عطش فهمیدن ماهیت انقلاب اسلامی را دارند و می‏خواهند از شما چیز بفهمند، سیاست استکباری در مکه این خواهد بود که از شماها چهره‏ای این جوری بسازد که اینها برگردند در شهرهایشان بگویند که بابا اینها نمی‏توانند پیام اسلام را به ما برسانند و ماها را به عنوان یک گروه نژادپرست دارای تعصب ایرانی، دارای تعصب افراطی مذهبی و عدم تقیدبه اصول، که در جهان حاکم است، می‏خواهند معرفی کنند، بسیار ظریف است و امکانات آنها بسیار فراوان و صدای ما هم خیلی رسا نیست.

 نقطه مثبت راه ما این است که با فطرت مردم رابطه دارد، با عقاید مردم مربوطیم، خود به خود یک جایی در قلوب مردم داریم از برکت قرآن و آن مایه‏های اصلی اسلام، این نقطه مثبت را داریم، وظیفه ماها این است که آن واقعیت اسلام را، هم عملاً نشان بدهیم هم قولاً، اولا باید واقعاً در مکه و مدینه در برخوردها کار بکنید، روی این مسأله که این روح فردگرایی را از ذهن متحجّر مبلغان نام اسلامی را در بیاورید و رشته اینها را که سالها داشته‏اند، پنبه کنید، این کار مشکل است، من می‏دانم مشکل است این کار مشکل را ما باید بکنیم، این کاری بود که ما در ایران کردیم و شد، باید در دنیا ما این راه را برویم و بگوئیم که این مغز را خالی کنید از این تفکر که یک انسان خود ساخته مجزّا از جامعه و بدون هدف اجتماعی، مورد نظر خداست و می‏تواند انسان مطلوب خدا باشد، این را از اینها بگیرید، بعد روشن بکنید که جمهوری اسلامی نه تنها طمعی در جوامع اسلامی ندارد، بلکه ما حاضریم برای دنیای دیگر فداکاری کنیم، برای مسلمانان دیگر و همین کاری که الان داریم می‏کنیم، این ماهیت جنگ تحمیلی را روشن بکنید.

 این ما نبودیم که جنگ کردیم، این ما نبودیم که تجاوز را آغاز کردیم، ما دفاع می‏کردیم و هنوز هم دفاع می‏کنیم. این ما نبودیم که اسلحه شیمیایی و سمی بکار بردیم، این ما نبودیم که شهرها را در طول دو سه سال آن جوری بی‏رحمانه کوبیدیم، این ما نبودیم که غیر نظامی‏ها را اسیر کردیم و در خلیج فارس آتش افروزی کردیم و محیط زیست را خراب کردیم و کشتی‏های بی‏دفاع را زدیم. این ما نبودیم که تروریسم را در دنیا برقرار کردیم، این ما نبودیم که تخریب کردیم، همه اینها را دشمنان ما کردند و عراقی‏ها کردند.

 بعد الان هم که چهار سال جنگیدیم و این همه فداکاری کردیم، هدف اصلی ما نجات مردم عراق است، می‏گویید نه؛ همین حالا مردم عراق را آزاد کنید، ببینید ما در مرزهایمان ترمز می‏کنیم یا نه، ما اگر کار به اینجا برسد که مردم عراق، مسلمانهای عراق، سرنوشتشان بدست خودشان بیفتد، نه تنها چیزی از مردم عراق طلبکار نیستیم بلکه علاوه برآنچه که تاکنون در این مصاف پرداخته‏ایم، حاضریم باز از نیروی انسانی و از امکانات فنی‏مان خرج بکنیم، به خاطر اینکه ملت عراق هم راهی که اسلام می‏خواهد برود، در مورد کشورهای دیگر روشن کنید که اینها به دروغ دارند شما را از ما می‏ترسانند، کویت و قطر و بحرین و اینها چه هستند که این طوری وادارشان بکنند که بروند اسلحه گرانقیمت بخرند، حالا کویت چند وجبی و بحرین آن جوری چقدر می‏توانند، حالا اگر همه‏شان بشوند سرباز، همه‏شان بشوند موشک، همه‏شان بشوند هواپیمای مدرن، چقدر می‏توانند در مقابل ایران مقابله کنند، عراق با 15-16 لشکرش با آن همه نیرویی که از دنیا می‏گیرد و آن همه پولش و آن همه امکاناتش چه طرفی بست از دشمنی با ایران، بی‏خود اینها را ترسانده‏اند، اگر بنا بود ما نسبت به اینها نظر کجی داشتیم فرضش همین حالا بود، همین حالا که آنها به یک نحوی دستشان توی جنگ آلوده است، می‏بینید ما چند سال است چشمهایمان را بستیم، مثل بچه‏های بازیگوشی اینها را داریم نگاه می‏کنیم که قابل عفو باشند، این چه نادانی است که اینها دارند توضیح بدهید، عربستان سعودی اگر در راه حق قدم بردارد نه تنها نباید از ما بترسد بلکه باید به پشتیبانی از ما اعتماد بکند، ما حرفمان این نیست که ما بیاییم کعبه را اداره کنیم و مدینه را اداره کنیم، حرف ما این است بگذارید این خانه خدا و این خانه‏ای که تهدید می‏کند کسی که مردم را از آن باز دارد، به بدترین جنایات مبتلا شده و بدترین گناه را کرد و در حکم مرتد مشرک با او برخورد می‏شود آن خانه را خودتان خوب اداره کنید. بگذارید، مردم بتوانند از این خانه آن اهدافی که قرآنشان برایشان ترسیم کرده، اهدافی که ابراهیم خلیل و اسماعیل ذبیح داشتند در بنای این کعبه مقدس، این اهداف پیاده شود، والا صحبت مدیریت و اینکه ما از اینجا بخواهیم آنجا را اداره کنیم، این حرفها نیست.

 مشکل امروز دنیای اسلام این است که تمایل آمریکا و انگلیس و فرانسه در مدیریت کعبه مقدس بیشتر از تمایل مسلمانها نقش دارد. این مشکل اساسی است، اگر با عربستان سعودی حرف داریم این است، این منحصر به کعبه هم نیست، نفت هم این طوری است، همین حالا که می‏خواهند قیمت نفت را تعیین بکنند، شما یادتان هست پارسال همین عربستان سعودی جلو شد، 5 دلار از هر بشکه نفت بی‏جهت زد، که در ظرف یک سال پنجاه، شصت میلیارد دلار از پول مسلمانهای فقیر را داد به کارتلهای نفتی دنیا، همین مسأله در کعبه هم هست، در مدینه هم هست، در جاهای دیگر هم هست، نباید این جوری باشد.

 حرفمان این است، اگر این حرف حسابی است، اگر این دو دو تا چهارتاست، اگر مسأله روشن است، خوب قبول کنید اگر نیست دیگر متهم نکنید که ما قصد تجاوز به عربستان داریم، ما حرف حسابی داریم می‏زنیم ما حالا انقلاب اسلامی ایران را فعلاً چون نوپاست چیزی نمی‏گوئیم، شما در مورد فلسطین، آزادی فلسطین در کعبه و مکه چه می‏کنید، خوب از این صحبت کنید از اینجا حرف را شروع بکنید.

 آیا فلسطین غصب شده یا نه؟ آیا صهیونیسم یک بقعه‏ای از بهترین بقعه‏های دنیای اسلام را غصب کرده یا نه! آیا مسجدالاقصی »الذی بارکنا حوله« که این همه در قرآن به آن اشاره شده از دست مسلمانها به زور در آمده است یا نه! آیا سه چهار میلیون مسلمان فلسطین آواره دنیای هستند؟ بی‏خانمان هستند یا نه؟ آیا جنوب لبنان محرومانش در اشغال اسرائیلی‏ها هستند یا نه؟ اینها را که نمی‏شود منکر شد، آیا این مسأله دنیای اسلام هست یا نه؟ می‏گویند نه، خوب اگر گفتند که دیگر طرف ما نیستند، حرف نمی‏زنیم، من خیال نمی‏کنم یک مسلمانی که آمده مکه، این را نگوید، همه این را قبول دارند که این مسایل هست، از این مرحله جلوتر می‏رویم، آیا در این اجتماع عظیم مسلمانهای سراسر دنیای در مکه یک قدمی برای نجات فلسطین باید برداشت یا نه، اگر بگویند نه مسلمان نیستند، اگر بگویند باید برداشت، سؤال بعدی این است که عربستان سعودی مدیریت حرمین چه کرده، چه می‏کند برای این، چه برنامه‏ای ریخته، چرا آنجا یک صندوق نیست برای اینکه هر مسلمانی یک مقدار پول بدهد، چرا آنجا یک اسلحه خانه نیست، برای اینکه هر مسلمانی یک قطعه اسلحه بدهد، چرا آنجا یک پایگاه داوطلب نیست که هر داوطلبی از آنجا نام نویسی کند و چند صباحی در درون فلسطین بجنگند، خوب برنامه‏ریزی کنند، مدیریت معنایش این است، خادم‏الحرمین معنایش این است آنجا که مردم با این خلوص آمده‏اند این امکانات آمده‏اند، یک زمینه‏ای درست بشود که مردم بتوانند به اهداف اسلامی، به اهداف اجتماعی اسلامیشان، به وظایف مهم اسلامیشان آنجا عمل بکنند. خوب معلوم است اینها ضعیف هستند، اینها را به رخشان بکشید، ما این حرفها را می‏زنیم، اگر این حرفها ارتجاع است اگر این حرفها هرج و مرج است، اگر این حرفها تجاوز هستند، اگر این حرفها ناحق هستند، اگر این حرفها ترویج تروریسم هستند، اینها بیایند روی حرفها تکیه بکنند، حرف حسابی امروز در دنیا بهتر از ما در مسایل اجتماعی و درگیری با استکبار کسی جرأتش را ندارد بزند، نمی‏گوییم بلد نیستند، می‏ترسند، عراقیها می‏ترسند، لبنانیها و مصریها می‏ترسند، جرأت نمی‏کنند بگویند این جنوب خلیج فارس وضعشان روشن است، ما خودمان را آزاد کردیم، حرف حسابی‏مان را می‏زنیم و کار خودمان را هم انجام می‏دهیم، برای اینکه این منطقه را کور کنند، برای اینکه نمی‏توانند یا جرأت نمی‏کنند یا نمی‏فهمند این حرفها را بزنند، ماها را متهم می‏کنند این اتهاماتی که شما دارید می‏بینید، اگر نمونه‏های فراوانی در چیزهای زیادی دارد، تا به حال چند تا از هواپیماهای ما را تروریستها برداشتند بردند عربستان و از آنجا پرواز کردند رفتند یک جای دیگری، عربستان چطور به ما می‏تواند بگوید شما طرفدار تروریسم هستید، ما در عربستان چه کردیم. آن کشور ضعیف درمانده تا به حال آلوده به تروریسم شده در مقابل ما یا ما آلوده به تروریسم هستیم، در مقابل او همین بحرین نیم وجبی و قطر چندین بار پل شدند برای اینکه هواپیمای ما از اینجا بنشیند و سوختگیری کنند و بروند. یعنی ما زورمان به اینها هم نمی‏رسد ما یک مشت محکم تو سراینها بزنیم با این مشت ما می‏خوابند.

 به هر حال در این سفر شما باید فوق‏العاده هوشیار و بیدار باشید که دشمنان ما نتوانند از کیفیت حرکت شما این حربه دروغی که علیه ما تیز کرده‏اند، این حربه را تیزتر بکنند. آن تبلور واقعی اسلام را در حج نشان بدهید. افراد صالح در حرکت سالم برای جامعه سالم و برای اهداف صلح برای کل دنیا و جهان اسلام، این جوری خودتان را آنجا نشان بدهید، ماهیت عبادی حج را خوب بروز بدهید، واقعاً عباد باشید، ماهیت سیاسی حج را خوب بروز بدهید واقعاً اهداف سیاسی جهانی اسلام را در شعارهای مشخصی نشان بدهید، هوشیار باشید، حربه‏های بسیار ناجوانمردانه‏ای که علیه یک انقلاب مظلوم امّت مظلوم و ملت مظلوم و کشور مظلومی ساخته‏اند اینها را بشناسید و به دیگران بشناسانید. از ارتباطی که با میلیونها نفر آدم مستقیم یا غیر مستقیم برقرار می‏کنید در این سفر استفاده کنید، به مدیران عربستان سعودی بگویید که همین جوری که تلاش می‏کنید برای مردم مسائل مادی را تأمین کنید، پارچه می‏آورید، رادیو می‏آورید، تلویزیون می‏آورید و مرغ و گوشت می‏آورید، جاده می‏سازید، از همه اینها هم تشکر می‏کنیم، خوبست این امکانات را برای حاجیها فراهم می‏کنید، ما ممنونیم ولی هدف حج اینها نیست اگر هدف حج اینها بود، خداوند این کعبه را به جای اینکه در آن بیانانهای خشک و کنار آن دریای شور بگذارد می‏آورد و منطقه‏ای مثل شام می‏ساخت یا در دره‏های کشمیر می‏ساخت یا در شمیران تهران می‏ساخت یا در تفریحگاههای بسیار مجهز اروپا می‏ساخت، آنجائی که اطرافش همه چیز به طور طبیعی باشد و لازم نباشد از آن سر دنیا بیاورند، آنجا ساختند، توی نهج‏البلاغه هم این مسأله توضیح داده شده است آن وادی غفر را که برای اصلاح و عمران هر سرزمینش باید مقادیری خرج کرد، آنجا ساختند برای این بوده که یک مقدار مردم را از این زرق و برق مادیات در بیاورند، حالا شما این امکانات را برای حاجیها فراهم کردید ما حرفی نداریم، اما امکانات اساسی را تهیه کنید، آن وسیله یناله‏التقوی را تهیه کنید، آن وسیله لیذکراسم‏الله را تهیه کنید.

 آن وسیله بیداری مردم را تهیه کنید، آن چه که در حجةالوداع پیغمبر(ص) دیدید تهیه بکنید، پیغمبر(ص) با آن زحمت خودش را رساند مکه و با این اصرار آمد مکه، برای اینکه آن بتهایی که بودند آن بالا زمین بریزد و در ملاء و منظر مردم خرد بکند، با شرک با آن سختی آشتی ناپذیری خودش را نشان بدهد، در اولین سفرش، خوب شما هم این کار را بکنید، شما اجازه ندهید که در این محیط اسلامی و محل وحی اراده خداهای بدتراز هبل‏ها و بتهای مردم مکه حاکم باشد. آمریکا امروز به مراتب از بتهای طلایی و سنگی آن روز مکه خطرناکتر است. انگلیس و فرانسه و جباران دست نشانده بت صفت عامل این فرعونهای زمان به مراتب از آن بتها و بتکده‏ها خطرناکتر است. به مسلمانها اجازه بدهید که این بتها را بشکنند، وجود اسرائیل به عنوان یک خنجر در قلب مردم مسلمان جهان، که یک میلیارد مسلمان را همیشه دارد آزار می‏کند، تحقیقاً از بتکده آن روز مکه کمتر نیست، به مسلمانها اجازه بدهید برای شکستن این بتها اقدام بکنند، ما مدیریت صحیح مکه را این می‏دانیم، نمی‏گوئیم این مدیریت مال ماست، در کشور شماست، مال شماست شما خوب اداره کنید، اگر نمی‏توانید اداره کنید دعوت کنید از متفکران دنیا بیایند و برای شما اداره کنند، شما امکانات مادی‏اش را تأمین بکنید.

 اگر می‏توانید به خوبی اداره کنید والا جمهوری اسلامی ایران آن قدر به اصول بین‏المللی پایبند هست که متفکرینش فکر نکنند که باید مکه را از دست کسانی که برآن کشور حاکم هستند به زور در بیاورند نه، آن خانه خداست حرم پیغمبر(ص) مال همه این مردم است و یک میلیارد قلب مسلمانها با این مقبره کوچک در مدینه مطهره ارتباط دارد، بگذارید اینها بتوانند آنجا بیایند آن ارتباطشان را نشان بدهند و کارشان را انجام بدهند، دنیا غلط می‏کند که از شماها توقعی غیر از این داشته باشد، شما اگر این حرف را برای دنیا توضیح دهید، نه آمریکا، نه شوروی، نه فرانسه نه هیچ کس جرأت نمی‏کند به شما بگوید که مسلمانها را در مکه و مدینه به نفع استکبار جهانی به زنجیر بکشید، کعبه را به زنجیر بکشید، شماها بخواهید، مسایل جهانی مطرح شوند، شما بگذارید سرنوشت افغانستان این همه مردم شریف و آزاده و فقیری که هر روز دارند بمبهای روسی دمار از روزگارشان در می‏آورند و هر روز یک دهکده و چند مرکز از این مردم دارد بمباران می‏شود، بگذارید مسأله اریتره که مسلمانها در مقابل تهاجم کفر مسیحیت و مارکسیسم قرار گرفته‏اند در آنجا مطرح بشود.

 بگذارید مسأله صحرا این مردم عشایر گرفتار محروم فقیر عزاداری که جوانهایشان در جبهه‏های مراکش برای آزادی وطنشان و اسلامشان دارند خون می‏دهند، بگذارید مسائلشان آنجا مطرح شود، بگذارید هر جا مسلمانها تحت فشارند، نفس کشی در مکه ببینند و درد دلشان را در مکه بیایند بگویند، بگذارید در اطراف خانه خدا بندگان خدا بتوانند هر کدامشان یک دفتر داشته باشند و آنجا نشریه‏ای داشته باشند و برای حجاج نیازهایشان را بگویند و مردم مسلمان به آنها کمک کنند، این حرفها اگر می‏توانید به عنوان ماجراجویی، تروریسم، تجاوز و بی‏اصولی تلقی بشود پس دیگر پیامبراکرم(ص) و همه انبیای تاریخ را شما محکوم می‏کنید، آنها همین حرفها را می‏زدند.

 البته اگر از طرف ماها یک وقتهایی یک بی‏نظمی آنجا دیده بشود، بتواند بهانه دست آنها بدهد این درست نیست. اگر در سخنرانیها آقایان مطالبی را بگویند که حربه‏ای دست آنها بدهند، بگویند در کشور ما آمدند و امنیت ما را برهم می‏زنند، اینها درست نیست، بهانه می‏دهید، می‏بینید که آنها دارند دنبال بهانه می‏گردند و از هیچ، خنجری می‏سازند.

 بنابراین از یک مطلب کوچک می‏توانند برای ماها بمب بسازند، این است که شماها مراعات خیلی چیزها را باید بکنید، اما منطقتان و حرفتان و هدفتان و حرکت‏تان متکی به آیات قرآن، بیشتر به قرآن تکیه کنید، استدلالها را از کلمات پیغمبراکرم(ص) که مورد اتفاق همه مسلمانهاست - در کتب اهل سنت هم آمده - از آنها استفاده کنید، از آیات صریح قرآن استفاده کنید که اهداف این حرکت اسلامی را هم درست انجام بدهید و هم توضیح بدهید، برای مردم تا اینکه ما بتوانیم حج را آن جوری که از ما خواستند اجرا بکنیم، البته من نمی‏توانم مدعی باشم که الان حجی که ما می‏کنیم، صددرصد حج مطلوب پیغمبراکرم(ص) باشد، محدودیتها داریم، ما هنوز محدودیتهایی در فهم داریم، در اهداف حج داریم، محدودیتها در امکانات خودمان داریم، محدودیتهای بیشتر هم براثر موانعی است که در راهمان ایجاد می‏کنند ولی می‏توانیم مدعی باشیم که راه را داریم باز می‏کنیم و به عنوان یک نظام و یک حکومت این مهم است، به عنوان یک دولت با الهام از اسلام برای اولین بار به طور رسمی در دنیا اهداف حج را می‏خواهیم در اطراف خانه خداوند در معرض دید همه مسلمانان بگذاریم، رهبری انقلاب ولی فقیه مرجع تقلید و تنها حکومت مشروع اسلامی دنیا رسماً این مراسم را زیر نظر گرفته و نماینده رسمی تعیین کرده و به اسم اسلام و به اسم مرجع تقلید مسلمانها و به اسم حاکم شرعی ولی فقیه نظراتشان در مکه برای اولین بار در تاریخ دنیا دارد تبلور پیدا می‏کند و شماها که به آنجا می‏روید به عنوان مجری این قطعه بسیار ارزشمند تاریخ اسلام، مسؤولیت سنگینی به عهده دارید و اگر خوب عمل کنید، اجر بسیار از خداوند خواهید گرفت.

 ما انتظار داریم که در این سفر، شما هم در خودسازی موفق شوید و هم در ساختن جامعه موفق باشید و هم در بیدار کردن دیگران موفق باشید و هم در شکستن حربه‏های خطرناک دشمنان موفق باشید و رضایت امام زمان(عج) را که یقیناً در حج همراه شما خواهند بود جلب کنید، و برای موفقیت اسلام برای پیروزی رزمندگان اسلام در جبهه‏ها، برای سلامتی مصدومان و معلولان و مجروحان جنگ و برای نجات اسرای عزیزمان و برای پیدا شدن مفقودان عزیزمان و برای تسلی دل خانواده‏های عزادارمان و برای سلامتی رهبر عظیم انقلابمان در مراکز حساسی که خداوند از شما خواسته دعا کنید و ان‏شاءالله موفق و منصور و پیروز از این سفر برگردید.

    والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته