سخنرانی در جمع مسئولین وزارت بهداری
»اَلْحَمْدُلِلَّهِ رَبِّ الْعالَمین، اَلصَّلوةُ وَالسَّلامِ عَلی رَسولِ اللَّهِ آلِهِ اَجْمعین«
با تشکر از برادران که محبت فرمودند و به مجلس تشریف آوردند و با تشکر از زحماتی که میدانم شما متحمل شدید، در زمینه کمبود پزشک و نیاز فراوان جامعه به کارهای پزشکی و این زحمتی که باز در سمینار کشیدید، برای این که مشکلات را رفع بفرمایید، بخشهایی که مطرح شد خیلی از اینها را من هم همینطور فکر میکنم؛ فکر میکنم لازم بوده که اینها در جامعه زودتر مطرح میشدند، افکار مردمرا و ذهنیات مردم را روشن میکردیم تا بعضی از این مشکلاتی را که امروز داریم، نداشته باشیم، در مورد این امتیازاتی که اشاره شد باید به پزشکان داده بشود و در مورد اولویتهایی که باید به پزشکی داده بشود، چه در بعد آموزشی که بتوانیم زیادتر از آن تربیت کنیم و چه در بعد خدماتی که بتوانیم بیشتر آنها را تشویق کنیم که بمانند و بیایند و یا بهتر کار کنند، من شخصاً در همه این موارد جزء طرفداران این روحیه بودهام و هر جا لازم بوده دفاع کردهام.
در مجلس هم، حالا اگر یکنواخت نگوئیم ولی اکثریت مجلس این آمادگی را دارد، من درست یادم نیست، شاید نباشد، یا کم باشد، کمتر موردی باشد که این قبیل چیزی از مجلس خواسته باشند و مجلس مقاومت کرده باشد. این طوری به نظرم نمیآید و اگر هم این طور باشد با توضیحی که وزیر بهداری میآیند و آنجا میدهند، آقایان میپذیرند که این امتیازات داده بشود.
ما در مورد انقلاب اگر این طوری فکر کنیم که به محض اینکه انقلاب در همه ابعاد و در همه مردم و در همه قشرها سیاسی شد، همه چیز انقلاب میشود. خوب، این یک مقداری واقعی بینی نیست و دور از واقعبینی است، یک چیزهایی که زمان لازم دارد، تربیت لازم دارد و تمرین لازم دارد تا ما به آنجا برسیم، پزشکان از همان دوران دانشجویی که آغاز میشود، خودشان را برای یک زندگی مرفهی آماده میکنند، در دنیا هم همین طور است منحصر به ایران نیست امروز پزشکی جزو پولسازترین مشاغل است گر چه از یک جهت کار دشواری هست.
یک پزشک اگر بخواهد کارش را خوب انجام بدهد استراحت قاعدتاً برایش کم میماند، تعهدهای انسانی که اگر بخواهد انجام بدهد که باید هم انجام بدهد، نه شب دارد، نه روز دارد و نه ساعت مشخصی دارد که برای استراحت برنامهریزی کنند، چون جان مردم در خطر است. سلامت مردم در خطر است، مریضی که رنج ببرد، به محض اینکه مطلع شود مریضی دارد، رنج میکشد، خودش به رنج میافتد. طبعاً، ضمن اینکه یک شغل پولسازی است، در عین حال طبیب نمیتواند به صورت مرفه زندگی کند اما میتواند امکانات رفاهی داشته باشد و ما البته نباید از او دریغ کنیم، اگر منطقی برخورد کنیم، این مقدار را باید قبول کنیم که او از امکانات رفاهی برخوردار باشد که اگر لحظهای برای خودش ماند بتواند از آن لحظه بهتر استفاده بکند.
ما اینها را قبول میکنیم، البته یک توقعی از پزشکان است، این درسی که شما میخوانید و این فیزیولوژی که شما با آن دقت میخوانید با ریزهکاریهای آفرینش الهی در معبود انسان آشنایی پیدا میکنید، طبعاً پزشکان را باید خیلی الهی و مؤمن کند، ما که این چیزها را نمیخوانیم، وقتی که در یک کتاب یا مقالهای راجع به ریزهکاریهای چشم و یا قلب و یا گوارش و یا جاهای دیگر میخوانیم - همیشه از دلایل مهم توحید ما اینها است - میرویم در فکر همینها و از همین جا خیال ما راحت است در حد آفرینش و طراحی جهان و اینها. پزشکها باید عملاً اینطوری باشند، ماپزشک ملحد و منکر خدا کمتر میبینیم، حالا ممکن است در جزئیات مسائل دینی این طور نباشد.
اما در این تیپ ملحد کمتر است. ما توقعمان میتواند این طور باشد کسانی که به این مرحله از توحید میرسند، در عمل و در زندگی اجتماعی هم آن روحیه را بهتر میتوانند پیاده کنند. این حالت انسان دوستی، حالت گذشت، حالت فداکاری، اینها را بتوانند به آسانی تحمل کنند و تربیت پزشک باید یک مقدار با این چاشنیها مقرون باشد. از اول در دروان تحصیل در دوران کار، همیشه مقرون این کار را کنید. تا اینکه آن روحیه را نشان بدهید. که این هم آنی نیست، یک دوره لازم دارد، اسلام با این واقعیت آشناست، ما درصدر اسلام میبینیم که پیامبر اسلام که چیزهای خیلی روشنی را تا اواخر عمرش تدریجی پیاده میکرد، یکدفعه پیاده نمیکرد، این سیاست گام به گامی که مطرح میشود، از بعضی جهات درست است.
بعضی جاها انقلابی باید برخورد بکنیم، آن موقع میگفتیم مثلاً اول باید پارلمان بشود و بعد شاه برود و چه بشود و چه نشود، آن اشتباه بود، اما در بعضی موارد هست که چارهای نیست، ما میبینیم که پیغمبر(ص) در مسائل اسلامی تدریجی برخورد کرده در مسائل اخلاقی تدریجی برخورد کرده، در خیلی چیزها، به طوری که شراب با اینکه در تمام ادیان آسمانی حرام بوده، تا نیمه عمر پیامبر تازه حرام شده بود، ربا همین طور، حجاب همین طور، اینها همه تدریجی بوده، این طور نبوده که یک دفعه بشود اینها را عمل کنیم، نه ما از پیغمبر(ص) قویتر هستیم و نه مشکلات ما کمتر از مشکلات زمان پیغمبر(ص) است.
آن موقع خیلی آسانتر بوده، حالا خیلی پیچیده است خیلی مسائل داریم، مردم حالا یک مقدار میخواهند بفهمند، میخواهند منطقی فکر کنند، میخواهند برایشان حل بشود، آن تعبد که در آن مردم بدوی و عرب و چادرنشین بوده، در یک مردم دانشگاهی نمیتواند باشد اینها روی هر مسئلهای علامت سؤال دارند، میخواهند عمل بشود و برطرف کنند، این است که خود به خود، این تدریج را باید بپذیریم، من جمله در کار شما. پزشکمان در گذشته خودش را برای درآمدهای بسیار سطح بالا آماده کرده بود، یکدفعه هم نمیشد اگر میخواستیم بگوئیم شما هم مثل معلم باش، همینجور میشد که عده زیادی از آنها میروند و کار نمیکنند، گاهی من از دکتر منافی شکایت میکنم، در شهرستانها، مواردی سراغ داریم که شما هستید، آنجا دکترها میآیند، و همین دلایل این جوری که هست برخورد این جوری میشود که، عصر پزشک در مطب بیکار است نمیتوانند بروند در خانه بنشینند و کتاب بخوانند، تلویزیون نگاه کنند، شاید حالا شما محدودیت قانونی داشته باشید ولی این محدودیت را شما فعلاً باید در این مقطع یک طوری حل کنید، ما با شما موافق هستیم که پزشکان بتوانند از وقتشان استفاده کنند، یک امکانات اضافی داشته باشند، الان در وزارت بهداری حقوق بیشتری میدهند، امکانات بیشتر میدهند. هیچ هم به ما اعتراض نمیکنند.
ما اعتراضی در مجلس و اینجاها هم ندیدیم، ما حتی برای دانشگاهیها یک لایحهای داریم - برنامه این هفتهمان [است] دور دوم میآید - که داریم اجازه میدهیم که برای اساتید دانشگاهها دست دولت باز باشد، بیشتر حقوق بدهد به خاطر اینکه بیشتر بتواند جذب کند، ما این اصل را پذیرفتهایم و میپذیریم که این تفاوت وجود دارد.
البته، در کنار این باید یک حرکت صحیح و نیرومندی باشد که رفته رفته ما مسائل خویش را بنیادی حل کنیم، با تربیت پزشک فراوان یک مقدار مسئله خود به خود حل میشود، وقتی که همه جا پزشک باشد، وضع یک قدری بهتری میشود، با تربیت روحی و کم کردن از تمایلات مادی و افزودن به تمایلات معنوی و فداکاری یک بخشی از مسائل حل میشود، این آمادگی را ما داریم و من به شما قول میدهم که مجلس هم دارد، منتهی خود آقایان پزشکان و خود آقایان مسؤولین اجرایی در این مسائل متّفق و متحد عمل نمیکنند، ما متأسفانه در این یک سال اخیر شاهد این بودیم که مکرر لوایح بنیادی در مجلس آمده و وزیر بهداری و وزیر علوم با هم اختلاف داشتهاند، در داخل مجلس و کمیسیونها خود پزشکهای مجلس با هم اختلاف داشتهاند و نمایندههااین اصل برایشان پذیرفته شده است که این مسائل را از متخصصین بگیرند.
کار مهم این است که در بیرون شما با هم در طرحها و برنامههایتان با هم متحد بشوید، الان در آموزش پزشکی آقایان متحد نیستند، ما مشکل داریم، در همین نظام پزشکی متحد نیستند و مشکل داریم.
خوب! این طرح درمان و بهداشت که آمده بود یک چیزی در مقابلش بود، قضیه دارو آمد، یک صفبندی شد، هر چه میآید در مجلس و مربوط به مسائل پزشکی میشود، از یکنواختی در تصمیمگیری مجریها برخوردار نیستیم، یکی از کارهای مهمی که شما باید الان بکنید و ما از شماها انتظار داریم، یک عده از متفکرینتان که اهل طرح و نظر هستند در این سمینارها جمع بشوید، کار بنیادی را نباید فراموش کنید، دور هم جمع بشوید و مسائل مورد اختلاف را حل کنید و یک چیز مشترکی بگیرید و مطمئناً شما اگر الان طرح بدهید که امتیازات این جوری به پزشکان بدهید، مجلس میدهد، طرح بدهید که به پزشکان خانه باید داده شود، خانهسازمانی در شهرستانها باید داده بشود، میدهیم.
اگر حقوق باز هم لازم است، میدهیم، همین اواخر ما خودمان در شورای دفاع از طرف آقایان چیزی از ما نخواستند ما خودمان در شورای دفاع گفتیم این ششماه اضافی خدمت در نظام وظیفه برای پزشکان درست کردهاند از این رو اینها نروند، چون ارتش از جاهای دیگر بیشتر دکتر دارد، الان این را خود ما گفتیم بردارید. آقایان بیائید حل کنید، طرح مشخصی بدهید، اختلافات را بین خودتان حل بکنید و از ما هم بخواهید ما کاملاً در این مرحله آمادگی داریم، من فکر میکنم که یک دهه طول خواهد کشید، یک ده سالی طول خواهد کشید ما برای تربیت کادرهای علمی و فنی و این طور تخصصهای سطح بالا، تربیت متخصّصین رشتههای مختلف پزشکی و دیگر علوم اینها باید رویش مایه بگذاریم، باید امتیاز بدهیم، باید ناز بکشیم، باید به قول ما و دانشمندها احترام را بیشتر بکنیم.
جامعه ما هم این را میپذیرد، اصلاً جامعه ما در عمل پذیرفته است. خود جامعه این مسئله برایش هضم است که به آنها یک مقدار امتیاز بیشتر بدهید. که بیایند و این کار دنیوی را انجام بدهند. ما الان تحقیقات را باید با متخصصین و محققینی انجام بدهیم که باید از هر جهت خیالشان راحت باشد و در خانهها، در کتابخانهها، در لابراتوارها بنشینند و با حوصله کار کنند و ظرایف و دقایق را کشف کنند و تا ما به هیچ جا محتاج نباشیم.
ما میلمان این است که این انقلاب بیش از همه چیز جنبه علمی به خودش بگیرد، بیش از حد یک جنبه فرهنگی به خودش بگیرد، یک روزی تهران و ایران مرکز تحقیق و مرکز دانشمندان دنیای اسلام باشد و در هر جا هر کسی که میخواهد تحقیقی انجام بدهد اول تهران را در اولویت بگذارد و اگر نشد به جای دیگر برود.
و اینها در مرحله اول بدون امتیاز دادن نمیشود، ما اول باید امتیاز بدهیم، تأمین کنیم و وقتی که آمدند و راه افتادند و جریان تحقیقی، جریان علمی، جریان تربیتی راه افتاد، آن وقت دیگر تثبیت شده است آن موقع در کنارش هم مسائل تربیتی و این را مطرح کنیم و به هر حال در کاوشی که همه محققان کردهاند، انسان این گونه امتیازات برایش مؤثر است در عین حال اگر بتواند به آن تربیت والای انسانی برسد، آن فوق این امتیازات است به جایی میرسد که اینها برایش امتیاز نیست، ما امیدواریم که شما موفق باشید. همانطور که تا به حال هم موفق بودهاید، این دوران جنگ را به خوبی بگذارنید.
ما الان کمتر اعتراض داریم، البته بیاعتراض نیست، در مورد اداره مرزهای جنگ و مجموعه اینها، کمتر اعتراض داریم و نسبتاً رسیدگی شده، در جبهه رسیدگی شده، در بیمارستان رسیدگی شده، بیمارستانها وضع بهتری نسبت به سالهای اول پیدا کرده، ولی خیلی بهتر از اینها میتواند بشود و ما امیدواریم.
یکی از کارهای خوب در این انقلاب، همین رسیدن به بهداشت و بهداری مردم باشد و شما هم از پیشتازان این راه خوب باشید. »انشاءاللّه«
والسلام علیکم و رحمة اللّه و برکاته