آرمـان مـلی- علیرضا پورحسین: آیت الله هاشمی رفسنجانی از ارکان مهم نظام مقدس جمهوری اسلامی بود. ایشان همچنین از مبارزین سرسخت و مداوم و از یاران و حامیان دیرین امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری به شمار می‌رفت. مبارزات ایشان در دوران پهلوی به حدی بود که بارها زندان رفت و شکنجه شد اما با کمال مقاومت، شهامت و شجاعت راه مبارزه را ادامه داد. آیت الله هاشمی رفسنجانی بعد از پیروزی انقلاب با تمام وجود در خدمت کشور بود. ایشان خالصانه، با تمام وجود و دلسوزی برای کشور و اسلام فعالیت می‌کرد. آیت الله هاشمی بعد از پیروزی انقلاب در منصب‌های مختلفی به ایفای مسئولیت پرداخت و هر منصبی را که می‌پذیرفت به نحو کامل آن را انجام می‌داد، به گونه‌ای که بسیاری بر این باور هستند عدم وجود چنین شخصیتی شاید امروز خود ضربه‌ای سخت بر پیکر کشور باشد. در راستای بررسی ابعاد مختلف زندگی آیت الله هاشمی رفسنجانی، «آرمان ملی» گفت و گویی با حجت‌الاسلام سیدرضا اکرمی، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی داشته است که در ادامه می‌خوانید.

شناخت شما از آیت الله هاشمی رفسنجانی چگونه است؟

در ایامی که امام خمینی (ره) از تهران به قم برگردانده شد و من نیز در آن برهه زمانی طلبه بودم و در جوار امام خمینی (ره) حضور داشتم. در آن برهه زمانی مشاهده کردم که یک شخصی با لباس سربازی با امام با اعتماد به نفس بسیار بالا صحبت می‌کرد. زمانی که پرسیدم ایشان چه کسی است در پاسخ گفتند ایشان شیخ اکبر است که پس از دستگیری به اجبار به سربازی برده شده بود. این اولین دیدار من با مرحوم هاشمی رفسنجانی بود و پس از آن نیز با تالیفات و فعالیت‌های بسیار خوبی که داشتند شناخت من نسبت به ایشان بیشتر شد تا اینکه در مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده وارد شدم. ایشان را تا آخرین روز عمر به خوبی شناختم و شناخت من نسبت به ایشان علمی و تجربی است. ایشان یک فرد با ابعاد مختلف است. ایشان مفسر قرآن بود و شاهد هستیم که در زندان نیز این کار را ادامه می‌دادند و پس از آزادی و پیروزی انقلاب نیز یک دوره تفسیر شایسته و بایسته تدوین می‌کند. ما کمتر کسی را در کشور داریم که دوره‌های مختلف مدیریت را با موفقیت همچون ایشان پشت سر گذاشته باشد. شورای انقلاب، وزارت کشور، مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، فرماندهی جنگ و ریاست جمهوری از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های مدیریتی ایشان بوده است و با این سوابق به نظر من باید ایشان را شناسنامه انقلاب اسلامی دانست.

نقــش آیت الله هـاشمی رفسنجــانی در لحظه‌های خطیر چه بود؟

زمان‌شناسی و موقعیت شناسی آیت الله هاشمی رفسنجانی یک دانشگاه بود. به این سطح رسیدن یک استراتژی ویژه نیاز دارد که مرحوم هاشمی رفسنجانی با درایت، ذکاوت و جرات به آن در صحنه عمل دست یافته بود. ایشان در مجلس با اشخاص مختلف با باورهای مختلف رایزنی می‌کرد و نشان می‌داد که تا چه میزان ایشان باتدبیر است. ایشان نقطه اعتماد و راهگشا بود و هر کسی نزد ایشان می‌رفت با دستان پر بازمی‌گشت. باید شخصیت بزرگ آیت الله هاشمی رفسنجانی را در شرایط حساس شناخت. یکی از این لحظات حساس جنگ تحمیلی و پذیرش قطعنامه است. جهان نمی‌خواست که ایران و عراق به پیروزی برسند و قصد داشتند تا آن جنگ ادامه یابد و کشور نیز در شرایط سختی قرار گرفته بود. من در آن برهه زمانی عضو کمیسیون دفاع بودم و مشاهده می‌کردم تا چه میزان شرایط سخت است و من آن را شبیه به دوران امام حسن (ع) می‌دانم زیرا مانع جان باختن مسلمانان را گرفت و به نحوی زمینه برای واقعه بزرگ کربلا فراهم شد. در دو سه ماه از سال ۶۸ روزهای بسیار تلخی را پشت سر گذاشتیم به‌واسطه اتفاقاتی که در خصوص آیت الله منتظری رقم خورد. آیت‌ا...هاشمی نزد امام خمینی (ره) رفت و گریه کرد و ایشان درخواست کرد که نامه معروف منتشر نشود و بسیار تلاش کرد تا در آن دوران کشور با مشکل مواجه نشود اما آن روزهای تلخ و سخت نیز گذشت. ایشان در روزهای سخت مجلس نیز به خوبی مجلس را مدیریت می‌کرد. مجلسی که خطوط مختلف در آن سهم داشتند و بار سنگینی داشت. ایشان حتی به خوبی توانست کشور را بعد از جنگ مدیریت کند اما متاسفانه برخی فراموش می‌کنند که در آن سال‌ها لایحه بودجه با ۵۰ درصد استقراض می‌بستیم و شورای نگهبان نیز آن را می‌پذیرفت. ایشان در آن دوران کارهای زیربنایی بسیار کم نظیری انجام داد.

از تجربیات کم‌نظیر ایشان در تاریخ معاصر ایران، امروز چگونه می‌توان استفاده کرد؟

باید بپذیریم که افکار افراد در مسائل نظری متفاوت است. اندیشه‌ها و تجربه‌ها گوناگون است و افراد باید سعه صدر و جاذبه داشته باشند و با استفاده از این ویژگی‌ها به مشترکات رسید. در روزهایی که در آستانه انتخابات ۱۴۰۰ قرار گرفته‌ایم و بسیار مهم است باید گفت که هر شخصی ۵ ویژگی را دارد باید در انتخابات حق حضور داشته باشند. کسی که ایران اسلامی، قانون اساسی، ولایت فقیه، انقلاب و نظام را قبول دارد باید بتواند در میدان انتخابات حاضر شود. باید با یکدیگر کار کرد و به اقتصاد و معیشت کشور رسید. ما باید از تمام ظرفیت کشور برای رفع مشکلات استفاده کنیم. ما می‌توانیم امروز کشور را به سمت توسعه حرکت دهیم اما زمانی که یک چالش پیش می‌آید با عدم تحمل یکدیگر کار را سخت می‌کنیم و همدیگر را نفی و رد می‌کنیم. دشمن از همین تقابل ما استفاده می‌کند و فشار را بیشتر می‌کند. باید همدیگر را تحمل کنیم و باید در کنار هم نشسته و مشکلات کشور را حل کرد. آیت الله هاشمی رفسنجانی سمبل تحمل و صبر بود و باید با الگوگیری از ایشان این عرصه را مدیریت کنیم. یک روزی ایشان نماز جمعه تهران را به قدری پخته برگزار می‌کرد که بسیاری از سیاستمداران عالی رتبه در آن حضور پیدا کرده و استفاده می‌کردند. ایشان از تجربه‌های خود به بهترین شکل استفاده می‌کرد و امروز نیز باید این رویه ادامه یابد.