دیدار جمعی از مدیران وزارت بهداشت و بسیج با آیت الله هاشمی رفسنجانی

بسم الله الرحمن الرحیمالحمدلله و السّلام و الصلاه علی رسول اللهاربعین اباعبدالله (ع) و عاشورا را خدمت شما تسلیت عرض می‌کنم. جای خوشحالی است که مسؤولان بهداشت و درمان با این حرارت، دلسوزی و پشتکار دنبال یکی از مهمترین نیازهای جامعه ما و همه جوامع هستند. هروقت می‌بینم که دکتر پزشکیان با این شور و نشاط و آمادگی، آمارها را می‌گویند و تجزیه و تحلیل می‌کنند و نتیجه می‌گیرند، خوشحال می‌شوم. می‌بینم شما حرفهای روشنی می‌زنید. دلیل هم دارید. خواسته‌های ما و مردم هم هست. فکر می‌کنم این چیزی است که هر ایرانی و هر شهروند در همه جا می‌تواند بفهمد که این حرفها به نفع اوست.اینکه انسان سالم محور توسعه است و اینکه جامعه سالم کم خرج‌تر از جامعه مریض است و بازده بیشتر و هزینه کمتری دارد، از بدیهیات است و کسی منکرش نیست. اگر انسان از خود، خانواده و محیطش شروع کند، می‌فهمد. کافیست که در یک خانواده یکی از این امراض بد و نارسایی‌های بهداشتی وجود داشته باشد تا همه خانواده را دچار ناراحتی کند. استرس و عوامل روانی که در گزارش دکتر پزشکیان نیامد و از طریق بیماری‌ها انسانها را دچار می‌کند، خیلی بالاست. دنیا هم این مسایل را خوب درک کرد وخیلی خوب دنبالش هست. همین شعارهایی که در هفته‌ها و روزهای بهداشت جهانی و محیط‌زیست مطرح می‌شود، نشان می‌دهد که آنها هم راههای خوبی را طراحی می‌کنندکه بعضی‌ها به بهتر شدن شرایط‌ ‌زندگی کمکهای شایانی می‌کنند.در مجموع جامعه به تدریج با سوادتر و عالم‌تر می‌شود و این مسایل را بهتر درک می‌کند. باید در عمل پیش برود. البته ما در بسیاری از میدانها پیش رفتیم. در دنیا هم جوامع مختلف زودتر یا دیرتر از ما پیش رفتند. به هرحال چیزهای جدیدی پیدا می‌شود که دستاوردهای گذشته را آلوده می‌کند که مثل روشن آن بیماری ایدز است. یا مرض سارس که پارسال در شرق دنیا ایجاد شد و دلهره‌های زیادی ایجاد کرد. الحمدلله الان سر و صدایش کم شد. اینکه همیشه باید مواظب و آماده باشیم و از مسایل عقب نیفتیم، برای بهداشت و سلامت جامعه ضرورتی انکار ناپذیر است. راهکارهایش را هم شما می‌دانید. الان کمبود تشخیص نداریم. به نظر می‌رسد که گروهی از شما می‌توانید خیلی زودتر راهکار تعیین کنید تا سیاستها تدوین و برنامه‌ها و راههای اجرایی آن مشخص شود. در مجموع در هر محفلی بحث می‌شود، همه قبول دارند که هزینه اقتصادی پیشگیری کمتر از درمان است. یعنی صبر نکنیم که بلا پیش بیاید و بعد جبران کنیم. همین مثالی که شما از حوادث و امراض مسری مثل ایدز زدید، نشان می‌دهد که چگونه است. اغراق هم نیست. جامعه کسانی که به امراض مسری آلوده شدند، ضعیف می‌شود. آنها نه اقتصاد دارند و نه زندگی‌شان خوب است. توسعه و عمران آنها ضعیف می‌شود. در زمان ما اولین و مهمترین قدم این است که مسایل بهداشتی و سلامت جسمی و روانی جامعه را جدّی بگیریم. دکتر پزشکیان دو، سه راهکار مشخص ارائه کرد: یکی مقررات است که کم هزینه‌تر و آسان‌تر است. یک سری مقررات در زندگی اجتماعی می‌تواند خیلی از هزینه‌ها را کم کند. همان مثال عبور و مرور و سفرهای داخل و خارج شهر خیلی خوب است. الان بخش زیادی از هزینه‌ها با مقررات حل می‌شود. قاعدتاً باید مقررات با همکاری متولّیان بخش پزشکی و بخشهای مجری مثل نیروی انتظامی و وزارت راه تدوین شود. فقط پشتکار لازم است. هزینه‌های زیادی نمی‌خواهد. اجرای آن هم خیلی هزینه نمی برد. محصولی که داریم و صرفه‌جویی‌هایی که بعداً می‌کنیم، بعد از یک یا دو سال درآمد این کار می‌شود.
یک بخش که قبل از اینهاست، تدوین سیاستهاست که ما در مجمع تشخیص آمادگی داریم. فکر می‌کنم شما در اینجا معطل نمی‌شوید. می‌توانیم سیاست‌های کلی را بنویسیم.البته قانون نیست.شما باید سیاستهای موثری را پیشنهاد بدهید و ما هم پس از بررسی، زود تحویل می‌دهیم. نظارت آن هم به عهده ما گذاشته شد. کار رهبری است، ولی ایشان به ما واگذار کردند. ما از امسال آیین‌نامه نظارتی را می‌نویسیم تا مصوبات و‌ آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های دولت با سیاستهای تطبیق کند. شاخصهایی هم برایشان تعریف می‌کنیم که می‌توانید خودتان تهیه کنید. باید نظارت کنیم و این شاخصها را در جامعه ببیینم که اتفاق افتاده باشد. فکر می‌کنم یکی از کارهای مهم ما این است که نظارت را شروع کنیم. خواهش می‌کنم اگر تا به حال سیاست کلّی مناسبی نداشتیم، به ما کمک کنید. ما هم خیلی زود به شما جواب می‌دهیم. یک سری مسایل فیزیکی و کارهای عمرانی درجامعه است که باید حل شود. بالاخره با این جاده‌های تنگ و پرپیچ، ترافیک سنگین و نقاط خطر، مشکلات وجود دارد. دنیا اینها را کم کرد. مثلاً خطوط راه‌آهن را تقویت کرد. مسافرت با راه‌آهن خیلی کم‌خطر است. باید بسیاری از مسافرتها را چه در داخل شهر با مترو و قطار هوایی و چه در خارج از شهر با راه‌آهن سریع انجام دهیم که همه باصرفه است. در مجموع هزینه‌های راه‌آهن برای هر کشوری کمتر از جاده‌های دیگر است. ما قبلاً در طرح ایران 1400 که اسمش تمدن بزرگ اسلامی بود، بررسی کردیم. 6 یا 7 مسیر سراسری اتوبان را طراحی کردیم و بنابود در برنامه 20 ساله تصویب کنیم که از تهران که مبدا بود، یک مسیر به ترکیه برود و از تبریز بگذرد. قسمتهای زیادی ساخته شد. با ترکها هم قرار گذاشته بودیم که بزرگ راه خود را به مرز برسانند که به اروپا وصل می‌شدیم. مسیر دیگر به مرز عراق می‌رسید. آن موقع جنگ بود و با صدام مشکل داشتیم. الان آن طرح جدّی شد. اسمش راه کربلا بود. از طریق قصر شیرین به کربلا وصل می شد که در آینده جاده پرترافیکی خواهد بود. شروع کردیم و قطعاتی را ساختیم، ولی الان آماده نیست. مسیر سوّم از اراک به بندر امام می رفت که قسمت‌هایی در خوزستان ساخته شد و این طرف هم ساخته شد. ولی بین اراک تا اندیمشک کار زیادی داریم. مسیر چهارم از طریق اصفهان بود که از شیراز و کهکیلویه به بوشهر می‌رسید و مسیر بعدی تا بندرعباس و مسیر دیگر تا مشهد بود. دو اتوبان هم به شمال می‌رفت که
یکی از منجیل و دیگری از چالوس بود. در خود شمال هم اتوبان خلخال تا گنبد طراحی شده بود. فکر می‌کردیم که اگر پوشش بزرگراه، اتوبان و آزاد راه داشته باشیم که در اوضاع ما که بیکاری زیادی داریم و مصالح ساختمانی در کشور زیاد است، کار سختی نیست. تازه تولید مصالح هم کار ایجاد می‌کند. این بزرگراهها ظرف 5 یا 6 سال هزینه‌های خود را برمی‌گردانند. به علاوه در سوخت و تصادفها و سلامت ماشینها و عدم اصطحکاک و در وقت مردم صرفه‌جویی‌هایی می‌شود که درآمدهای زیادی دارد. متاسفانه ‌همه این طرحها به کندی پیش می‌رود. باید روی این طرحها بیشتر کار کرد. آموزش، ترویج ‌و آگاهی‌دادن رکن است که خوشبختانه شما جلو افتادید. نیروهای بسیجی در خیلی ازجاها به داد کشور رسیدند. در فلج اطفال، سرخک و سرخجه و هرجا که به نیروهای بسیجی‌متوسّل شدیم و به آنها برنامه دادیم،اهداف را با کمترین هزینه‌ تامین کردند. در جنگ هم این‌گونه بود. این نیروها مومن، مخلص و دلسوزند و با آگاهی مختصر کار را انجام میدهند.به هرحال فکر می‌کنم خیری که‌ شما برای سلامت و بهداشت و جاده سالم که شعار امسال است، برداشته‌اید، تحقق یافتنی است.سخت نیست.اگر این سه،چهار رکن‌را‌هماهنگ عمل‌ و پیگیری کنید، آسان است. هماهنگی می‌خواهد. باید در مدیریت‌ کشور جایی ‌محور باشدو به آن اختیار بدهند که دیگران را همراه کند. این در دولت و مجلس طراحی می‌شود. حقیقتاً می‌توانیم این همه مشکلاتی را که آقای وزیر اسم بردند و انسان را رنج می‌دهد، کم کنیم. لااقل می‌توانیم خود را به سطح استانداردهای تعریف شده دنیا برسیم. در قسمت‌هایی که عمل کردیم، موفق بودیم. الان وضع ما در بسیاری از امراض عفونی و واگیردار خوب است. خدا کند که به امراض جدید آلوده نشویم و خودمان را حفظ کنیم. پیشگیری هم بهترین راه است. باید شعار پیشگیری به گونه‌ای در دل مردم جای گیرد که برای همه اصل شود. خودشان مواظب باشند و در زندگی خود پیشگیری کنند. آنهایی که به عهده حکومت است، ما عمل کنیم. طبعاً این آموزشها وقتی با آموزش و پرورش هماهنگ باشد، برد بیشتری دارد. چرادر سطح 20 میلیون‌نیروهای در حال تحصیل در مدارس‌و دانشگاهها نیروی زیادی مصرف نکنیم؟ چرا بیشتر از یک میلیون معلم و استاد استفاده نکنیم؟ باید صدا و سیما غیر از مصاحبه و برنامه‌ها و میزگردها، طرحهای جامعی داشته باشد. باید اینها را در برنامه‌های کوتاه و جاذبه‌دار بگنجانیم که مردم در اوقات فراغت به عنوان برنامه شیرین بشنوند که خسته‌کننده نباشد. اینها یک مقدار مهارت هنری و فنی می‌خواهد. باید گروههایی داشته باشید و مسایل را به آنها محوّل کنید تا با ذوق خود عمل کنند. می‌توانید با این افراد قرارداد ببندید که طرحهای این‌گونه بریزند و اجرا کنند. حتماً نتیجه‌اش را می‌بینیم. طراحان هم ضمن خدمت، مزد می‌گیرند. در دنیای صنعتی شغلهای این‌گونه زیاد است که بیکاری‌های ناشی از ماشین را می‌پوشاند. در ایران هم باید متناسب با بخشها از این شغلها خلق شود که ان‌شاءالله می‌توانیم. به هرحال بنده از زحماتی که می‌کشید، صمیمانه تشکر می‌کنم. دلسوزی شما را می‌فهمم. مشکلات شما را هم خوب می‌دانم، چون در کارهای شما بودم. امیدوارم همه برای خواسته‌های شما کمک کنیم که خواست همه ما و خواست خداوند است. خداوند با طبیعت سالم به ما نعمت داده و نباید این طبیعت را ضایع  کنیم و باید تلاش کنیم که از این نعمت بهره‌برداری کنیم. شما را به خدا می سپارم و از زحمات شما تشکر می‌کنم.والسّلام علیکم و رحمه‌الله