به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری، حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی تا پیش از انقلاب اسلامی، روندی کُند و همراه با موانع بسیاری پیش رو داشت. با پیروزی انقلاب، زنان برای برقراری عدالت و جمهوری اسلامی دوشادوش مردان به میدان آمدند و در تمامی کارزارها مشارکت کرده و توانستند با برداشتن موانع حضور سیاسی و اجتماعی در اعتلای انقلاب ثابت قدم بمانند.
با روی کار آمدن دولت سازندگی به ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی در سال 1368 و ادامه آن تا سال 1376 تدابیری اندیشیده شد تا مشارکت سیاسی اجتماعی زنان پررنگ تر شود به طوری که نخستین بار در دولت سازندگی حضور زنان در دولت پایه ریزی شد. تشکیل کمیسیون‌های امور بانوان در وزارت کشور، انتصاب «شهلا حبیبی» به عنوان رییس دفتر امور زنان و نخستین مشاور ریاست جمهوری در امور زنان به عنوان رییس دفتر امور زنان، «فاطمه رمضان زاده» مدیرکل بهداشت خانواده در معاونت بهداشتی وزارت بهداشت، «فائزه هاشمی رفسنجانی» نایب رییس کمیته ملی المپیک و «معصومه ابتکار» رییس سازمان های مردم نهاد زنان را می توان بسترسازی دولت برای حضور گسترده زنان عنوان کرد.
به منظور بررسی نگاه رییس دولت سازندگی به زنان در عرصه های مختلف، گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا با «فاطمه راکعی» و «مهرانگیز مروتی» نمایندگان مجلس ششم شورای اسلامی و از فعالان حقوق زنان گفت و گو کرد.

** حمایت ها و موعظه های هاشمی، هموار کننده مسیر
«مهرانگیز مروتی » فضای صمیمی حاکم بر خانواده هاشمی و توانمندی دختران خانواده را حاکی از حمایت های پدر از فرزندان به ویژه دختران عنوان کرد و گفت: وقتی زنی با جانفشانی، خود را سپر بلای همسر قرار می دهد و دختران دوشادوش پدر، برای تحقق آرمان های انقلاب اسلامی و شکوفایی سیاسی اجتماعی زنان حرکت می کنند، همگی نشان از توجه و نگاه های حمایتی آیت الله به زنان دارد. نگاهی که زمینه ساز توسعه و شکوفایی زنان در تمامی عرصه ها شد که امیدواریم این موضوع بعد از فوت وی هم تداوم داشته باشد و یاد و خاطره و تلاش های وی از یاد نرود.
به بیان مروتی، دوران سازندگی الگویی برای تغییر منش و اندیشه مردانی شد که هنوز توانمندی زنان را باور نداشتند. رییس دولت سازندگی با آگاهی و اشراف کامل از این توانمندی، بستری فراهم کرد تا زنان بتواند در تمام عرصه ها، حضور خود را به منصه ظهور برسانند. مشارکتی که در دوران انقلاب، جنگ، پساجنگ و در زمان کنونی تجلی یافته است و شاهد حضور 17 نماینده زن در مجلس شورای اسلامی و 4 زن در کابینه دولت هستیم.
وی با اشاره به نقش تاثیرگذار هاشمی در انتخابات افزود: تاثیرگذاری هاشمی از قبل از انقلاب به عنوان زندانی سیاسی و بعد از انقلاب در کنار بنیانگذار انقلاب و پس از آن رهبری بر همگان پوشیده نیست. در انتخابات هم نقش برجسته ای داشتند به خصوص در انتخابات سال 92 که کشور با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کرد. وی با حضور و معرفی و حمایت از نامزد مورد نظر خود، توده مردم را به عرصه انتخابات کشاند که نتیجه این امر، تشکیل دولتی مردمی بود که زنان هم در آن نقش پررنگی ایفا می کنند.
این نماینده مجلس ششم، در بخشی دیگر از این گفت و گو، به تجربه های شخصی خود از دیدار و حمایت های آیت الله اشاره و اظهار کرد: هاشمی بسیار خوش برخورد و متواضع بودند و صحبت ها و نصیحت های وی، تغییر دهنده نگاه افراد و مشوق آنان برای حضور در تمامی عرصه ها حتی با وجود موانع پیش رو بود. تجربه بنده هم در همین مورد است. زمانی که به عنوان نماینده رباط کریم رد صلاحیت شدم، مشورت ها و پندهای ایشان، من را در ادامه راه یاری کرد. چرا که همواره معتقد بودند کسانی که قابلیت، توانایی و ظرفیت انجام وظایف انتخابی و انتصابی را دارند، از اعلام آمادگی و نامزدی نترسند و وارد میدان عرضه اندیشه‌های خویش برای انتخابات شوند.

**سردار سازندگی، سکاندار کِشتی زنان به مقصد حضور
فاطمه راکعی دیگر نماینده ای است که در دوران فعالیت سیاسی و اجتماعی خود، همواره از فرایض و راهنمایی های هاشمی رفسنجانی بهره برده است.
وی در گفت و گو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، ضمن اشاره به این مطلب که دولت سازندگی، آغازگر حضور رسمی زنان در همه عرصه ها بود گفت: پس از جنگ تحمیلی و از زمان روی کار آمدن دولت سازندگی به ریاست آیت الله هاشمی، شاهد فعالیت دختران و همسر وی در عرصه های مختلف سیاسی و اجتماعی و فرهنگی بودیم که نشان از تربیت درست و عمیق حاکم بر این خانواده فرهنگی و سیاسی است. فعالیت های «فائزه هاشمی» در نخستین روزنامه زن در کشور که به طور تخصصی در حوزه زنان منتشر می شد و تلاش های «فاطمه هاشمی» در حوزه بیماری های خاص با وجود اهانت هایی که تندروها و دلواپسان قسم خورده نظام بر آنان تحمیل می کردند، بسترساز حضور زنان و شکست ناپذیری آنان در جامعه بود.
راکعی در ادامه گفت و گو، درباره نگاه هاشمی ورهنمودهای وی در حوزه زنان افزود: جدی گرفتن افراد و شنیدن نقطه نظرهای آنان فارغ از مساله جنسیت یکی از صفات بارز هاشمی بود. بنده بارها در سال های دلتنگی (دولت نهم و دهم)، خدمت ایشان رسیدم و از بی عدالتی ها و بی احترامی ها به زنان و تصویب قوانین عجیبی به نام حمایت از خانواده و کوبیدن بر طبل چند همسری و ازدواج موقت، دورکاری زنان، تفکیک جنسیت و موارد بسیار دیگر شکوه کردم. رهنمود آیت الله این بود که باید با مدارا، صبر و تحمل، در حوزه زنان فرهنگ سازی شود تا زنان بدانند که باید در همه عرصه ها به میدان بیایند تا هدف کسانی که خواهان خانه نشینی زنان هستند نقش برآب شود.
وی اظهار داشت: اما نکته مهم دیگر در بیانات هاشمی، اشاعه فرهنگ به میدان آمدن همه و به طور خاص زنان است که خوشبختانه در سال های اخیر، شاهد این حضور و همسو شدن زنان با مردان در همه احزاب هستیم. از فعالیت گسترده جمعیت زنان مسلمان نواندیش تا بازگشایی خانه احزاب که همه را دانش آموخته هایی از روش و منش هاشمی است. ایشان معتقد بودند که رجل سیاسی مختص مردان نیست و زنان می‌توانند در همه زمینه‌های جامعه حضور داشته باشند.
 خبرنگار: فاطمه دهقان نیری