خاطره ای از آیت الله هاشمی درباره جایگاه مردم در نظام اسلامی

من نیز یک بار سخنران پیش از خطبه نمازجمعه تهران بودم و بحثم هم راجع به ولایت فقیه و دیدگاه های حضرت امام بود. آن زمان تفکراتی داشتم که به نوعی متأثر از مجموعه خاصی بود که از لحاظ فکری به آن تعلق داشتم و به رأی مردم بی اعتنا بودم. آن سخنرانی را انجام دادم و وقتی از پشت تریبون پایین رفتم دیدم مرحوم آیت الله هاشمی(ره) نشسته اند و مشغول خوردن چای هستند و یک سیب زمینی آب پز نیز در ظرفی مقابل ایشان است. بعد از سلام و احوال پرسی با ایشان، آیت الله گفتند «من در راه از طریق رادیو سخنرانی شما را راجع به ولایت فقیه و دیدگاه حضرت امام گوش می کردم، همه حرف هایی که زدید خوب بود اما لحن‌تان نسبت به مردم لحن تندی بود و گفتند اینکه رای مردم پشیزی ارزش ندارد، خلاف مشی امام خمینی(ره) است. امام همیشه با مردم و کنار مردم بودند و خودشان را خادم مردم می دیدند و به رای و نظر مردم احترام می گذاشتند».

آیت الله هاشمی گفتند «نظر من این است که لحن سخن شما تند است و باید عوض شود. من در آن مقطع از ایشان تشکر کردم و نمی دانم چگونه شد که کلام ایشان همچون کلامی سحرآمیز در من اثر کرد». بعد ایشان فرمود می خواهد تاریخ انقلاب را در خطبه ها بازگو کند. چون آن زمان در ایام 14 الی 15 خرداد بود، بسیار زیبا تحلیل کردند که امام هیچگاه خودشان را از مردم جدا نمی دانست و از موضع استکبار و تکبر و غرور سخن نمی گفت و در کنار ملت بود و می گفت ملت هستند که صاحبان اصلی کشور و نظام هستند.

فرمایش آیت الله هاشمی در من بسیار اثر کرد و وقتی درست فکر کردم دیدم که حرف ایشان بسیار به جا و صحیح است و ما نباید خود را از ملت و نمایندگان ملت جدا بدانیم و فکر کنیم تافته جدابافته هستیم. 

این گونه نبود که آیت الله هاشمی خودمحور باشد و تشخیص خود را بالاتر از تشخیص همه بداند. ایشان معتقد بودند که دیدگاه های مختلفی وجود دارد و بسیاری بحث ها را باید با احترام نسبت به سایر آراء مطرح کنیم و نهایتا به شکل مشورت، گفت و گو و مشاوره رای گیری کرده و رای اکثریت را در مسائل مختلف سیاسی و اجتماعی ملاک قرار دهیم. آیت الله هاشمی استبداد رای نداشت. بلکه به آراء علمای دیگر، دانشگاهیان و حوزویان احترام می گذاشت. نظر ایشان بر گفت و گو و انتخاب بهترین نظر از میان مشورت هایی بود که انجام می داد.

آیت الله هاشمی همین مشی را در نمازجمعه ادامه داد. از این رو تحلیل های ایشان بسیار هم جذابیت داشت و اکثر مسئولین در صورتی که در نماز جمعه حضور نداشتند خود را شب ها به تلویزیون می رساندند تا خطبه های نمازجمعه ایشان را گوش کنند و مسائل کشور را از زبان ایشان بشنوند. همین مشی باید در نمازجمعه های ما ادامه پیدا می کرد که متاسفانه نکرد.

بخشی از گفت و گو با خبرنگار جماران