یکشنبه 23 اردیبهشت 1375 | 23 ذی‌حجه 1416 12 می 1996

تا ساعت نُه صبح در مقر بودم. صداوسیما برنامه‌های تبلیغی خوبی برای طرح راه‌آهن مشهد- سرخس دارد. پس از زیارت، ساعت نُه برای استقبال میهمانان به فرودگاه رفتم. تا ظهر [آقایان صفرمراد نیازاُف، نورسلطان نظربایف و امام‏علی رحمان‏اُف]، رؤسای جمهور ترکمنستان و قزاقستان و تاجیکستان آمدند.

ظهر در مسیر بازگشت به حرم، به مرکز تحقیقات کشاورزی رفتیم و ده طرح آبیاری قطره‌ای و بارانی را افتتاح کردیم. پس از ناهار و استراحت، به فرودگاه برگشتیم. [آقایان حیدر علی‏اف، لئون ترپطروسیان، ادوارد شواردنادزه، برهان‏الدین ربانی، فاروق لغاری و سلیمان دمیرل، اسلام کریم‏اُف و عسگر آقایف]، رؤسای جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، افغانستان، پاکستان، ترکیه، اُزبکستان و قرقیزستان رسیدند؛ همگی با هواپیماهای اختصاصی و با فاصله حدود نیم ساعت. برای همه استقبال رسمی و نشست کوتاه در پاویون و مصاحبه مختصر با آنان داشتیم، به جز در نشست با آقای نیازاُف که من هم مصاحبه‌ای کردم. پیشنهاد شده بود که آقای نیازاُف هم با من، در همه مراسم استقبال‌ها باشد، ولی به خاطر مشکلات فنی منصرف شدیم. انصافاً آقای نیازاُف برای مراسم، ازخودگذشتگی نشان داد و سنگینی‏کار را به ایران داده و این نشان صداقت در دوستی آن‌ها است. با تمام آن‌ها، مذاکرات کوتاهی در مورد مسائل موردتوجه‏مان هم بود.

در فاصله پیش از ظهر و عصر هم سایر میهمانان که پایین‌تر از رؤسای کشورها هستند، رسیدند که دکتر حبیبی و دکتر ولایتی، یا وزرای دیگر استقبال می‌کردند. ساعت هفت به هتل رفتیم. [آقای آلکسی‏ بالشاکُف]، معاون نخست‏وزیر روسیه به ملاقات آمد. نامه آقای [بوریس] یلتسین، [رئیس‏جمهور روسیه] را آورد که احیای جاده ابریشم با طرح راه‏آهن مشهد- سرخس- تجن را به من و آقای نیازاُف تبریک گفته بود. درباره توسعه روابط، مذاکره کردیم. گفت روسیه اهتمام بیشتری برای توسعه حمل و نقل در دریای خزر می‌دهد.

ساعت نُه شب برای مراسم شام در سالن بزرگ هتل رفتیم. همه رؤسای جمهور به اضافه آقای [عباس واعظ] طبسی، [تولیت آستان قدس رضوی]، سر یک میز بودیم و دیگران هم به تناسب دور میزهای دیگر. سرشام با آنان و نیازاُف و دمیرل که دو طرف من بودند، مذاکره کردیم. آقای نیازاُف هم به خاطر احتمال پیروزی کمونیست‌ها، نگران انتخابات روسیه است. آقای دمیرل، قبول کرد که دولت ترکیه به خاطر ائتلافی بودن و وضع خانم [تانسو] چیللر، [نخست‏وزیر ترکیه]، در اثر اتهامات، ثبات ندارد. بعد از شام، با میهمانان سرپایی مصافحه و خوشامدگویی داشتیم.

در هتل ماندم و تا ساعت دوازده شب، ملاقات‌های متعددی داشتم. [آقای فاروق لغاری]، رئیس‏ جمهور پاکستان و همراهان آمدند. درباره فعالیت مان و توسعه روابط گفتیم. [آقای لئون ترپطروسیان]، رئیس ‏جمهور ارمنستان آمد. صحبت‌ها دوستانه بود؛ او هم نگران شکست یلتسین در انتخابات روسیه است. برای آزادی اُسرای بیشتری از [جمهوری] آذربایجان [در جنگ قره‏ باغ]، اظهار آمادگی کرد.

[آقای ادوارد شوارد نادزه]، رئیس‏ جمهور گرجستان آمد و از توسعه همکاری‌ها بعد از سفر من به گرجستان، اظهار قدردانی کرد. [آقای علی فهد الزمیع]، فرستاده ویژه امیرکویت آمد. نامه تبریک [آقای صباح احمد جابر صباح]، امیر کویت و اعتذار از عدم حضور خودش را آورد. وزیر حمل ‏و نقل کنیا آمد و نامه رئیس‏ جمهورشان را آورد. [آقای امام‏علی رحمانُف]، رئیس‏ جمهور تاجیکستان آمد و برای سفرم به آنجا و کمک بیشتر به آن‌ها برای صلح داخلی و کمک به نوسازی و طرح‌هایشان، اصرار داشت. ساعت دوازده شب به استراحت پرداختم.