شنبه 22 اردیبهشت 1375 | 22 ذیحجه 1416 11 می 1996
ساعت ده صبح، برای استقبال از آقای [نورسلطان] نظربایف، رئیس جمهور قزاقستان به کاخ سعدآباد رفتیم. عفت هم برای استقبال از همسرش آمد. دکتر حبیبی به فرودگاه مهرآباد رفته بود و با ایشان آمدند. مراسم استقبال انجام شد؛ این دومین استقبال در سعدآباد است. جای باصفایی شده است. مصاحبهای با صداوسیما در همانجا انجام شد.[1] با هم به محل اقامت رفتیم.
قبل از شروع مذاکرات، با وزرای نفت و امورخارجه، درباره مسائل مورد بحث مشورت کردیم. سپس مذاکره خصوصی شروع شد. درخواست کرد که من برای تخفیف در نرخ انتقال نفتشان دخالت کنم. وزارت نفت ایران، برای هر تُن 17 دلار خواسته و آنها تا هفت دلار پیشآمدهاند. در مذاکرات، وزیر نفت گفت اگر تا 13 دلار بالا بیایند، خوب است؛ ولی آقای نظربایف با آسانی 14 دلار را پذیرفت که نفت را در نکا تحویل بدهند و در خارک بگیرند. ما نفت را در پالایشگاه تهران برای مصرف در ایران، پالایش میکنیم.
در جلسه خصوصی، درباره انتخابات روسیه اظهار نگرانی کرد و گفت احتمال پیروزی آقای [گنادی] زیوگانف، رهبر حزب کمونیست بر آقای یلتسین زیاد است. در مذاکرات رسمی، مذاکرات درباره ترانزیت نفت، احداث خط لوله نفت از قزاقستان و ترکمنستان با شرکت سه جانبه و نیز ایجاد خط آهن در شرق خزر، با شرکت روسها و ترکمنها و ایران و شرکت در طرحهای عمرانی و ساخت پایتخت جدید و بندر آکتائو[2] انجام و چون اسناد را آماده کرده بودیم، بلافاصله امضا شد.
سپس مراسم ناهار بود. بعد از ناهار خداحافظی کردیم. قرار شد آنها شب در تهران بمانند و من برای برنامههای میهمانان به مشهد بروم. ایشان برنامه بازدید از موزه جواهرات و ضرابخانه و بهخصوص سفر به اصفهان را داشت؛ قبلاً قرار بود به خارک و شمال هم بروند که منصرف شدند.
به دفترم رفتم و کارها را انجام دادم. عصر [آقای اشمیت باور]، فرستاده ویژه صدراعظم آلمان آمد. پیغام آقای [هلموت] کهل، [صدراعظم آلمان] را آورد، مبنی بر اینکه تصمیم دارد تلاش کند که مشکلات ما با آمریکا و اروپا را حل کنند و خواست که ما هم سختگیری نکنیم و از خواستههای ما پرسید. گفتم ما چیزی جز روابط حسنه متقابل نمیخواهیم و تهمتهای تروریسم و ساخت سلاح اتمی نارواست و روی مسئله رون آراید، خلبان [مفقود] اسرائیلی تکیه داشت که گفتم ما اطلاعی نداریم و حاضریم برای تحقیق کمک کنیم.
آقای مهندس [حسین] موسویان، سفیرمان در آلمان آمد و شرح مذاکرات سهساعتهاش با آقای دکتر [حسن] روحانی را داد. آقای ، معاون رئیس جمهور سوریه آمد. درباره مسائل مربوط به تجاوز اخیر اسراییل به لبنان و شکست اسرائیل و تبعات احتمالی آینده صحبت شد.
به فرودگاه مهرآباد رفتیم و بهسوی مشهد پرواز کردیم. عفت و همشیرهها – فاطمه و طیبه- مهدی، یاسر و جمعی از وزرا بودند. در فرودگاه مشهد، آقای [عباس واعظ] طبسی، [تولیت آستان قدس رضوی] و [آقای اسماعیل مفیدی]، استاندار [خراسان]، با مسئولان استان آمده بودند و استقبال رسمی بود.
به مرکز تازه تأسیس «هواشناسی و اقلیمشناسی» رفتیم. بعد از بازدید و گزارش آقای [علیمحمد] نوریان، [رئیس سازمان هواشناسی کشور]، صحبت کوتاهی کردم.[3] سپس به هتل پنج ستاره نوبنیاد هما رفتیم. عظیم است؛ با 30 هزار مترمربع ساختمان. بعد از بازدید، مراسم افتتاح با صحبت طولانی آقای [حسن] شفتی، [مدیرعامل شرکت هواپیمایی هما] و صحبت کوتاه من[4] و پردهگیری از لوح، انجام شد.
برای افتتاح همزمان 203 پروژه در استان خراسان، با 118 هزار شماره جدید تلفن شهری و روستایی و بینشهری و تلفن سیار، به مرکز مخابرات رفتیم. با صحبتهای کوتاه مهندس [محمد] غرضی، [وزیر پُست و تلگراف و تلفن] و من[5] افتتاح شد. دیروقت به حرم مقدس [امام رضا (ع)] رفتیم. بعد از شام و زیارت و تذکرات آقای طبسی درراه و آنجا، ساعت دوازده شب، خوابیدم.
[1] - رجوع کنید هاشمی رفسنجانی، مصاحبههای جمعه 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397
[2] - پایتخت قزاقستان، در سال ۱۹۹۸ از شهر «آلماتی» در جنوب که بزرگترین شهر کشور است، به شهر «آستانه» در شمال منتقل شد. «آکتائو» یا آقتاو، بندری در استان مینقشلاق این کشور است که در سرشماری سال ۲۰۰۸ میلادی، ۱۸۰ هزارنفر جمعیت داشت. آقتاو، شکل قزاقی آقداغ، به معنی کوه سفید است.
[3] - رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[4] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «احیای جاده ابریشم، نیاز به چنین مرکزی برای خدماترسانی به این راه اساسی و جهانی داشت. سرعت عمل دستاندرکاران در تمام مراحل ساخت جای تقدیر دارد؛ به ویژه اینکه با معماری و مصالح ایرانی نیز ساخته شده است. امیدوارم اداره هتل نیز با همان کیفیت ساخت، در خدمت زایران امام هشتم (ع) و مسافران جاده ابریشم باشد و نمونه خوبی از هتلداری در سطح جهان شود.» رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[5] - در این مراسم همچنین طرح تلفن سیار مشهد و سرخس با 118 هزار شماره تلفن، 20 مرکز بین شهری، 125 دفتر مخابراتی روستایی، مرکز ارتباطات دیتا، شش کد بینالمللی، 43 مرکز تلفن شهری و پنج باب ساختمان فنی نیز به بهرهبرداری رسید. در بخشی از سخنرانی آقای هاشمی آمده است: «افتتاح 203 پروژه مخابراتی در استان خراسان با اعتبار 400 میلیارد ریال افتخارآمیز است. هزینه این پروژهها از منابع داخلی مخابرات تأمین شده و بار مالی بر دولت نداشته است. ارتباطات مخابراتی به طرق مختلف در صرفه جویی وقت و انرژی مردم اثر مستقیم دارد.» رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.