دوشنبه 30 مهر 1375 | 8 جمادیالثانی 1417 // 21 سپتامبر 1996
صبح زود بیدار شدم. اخبار را گرفتم. صدا و سیمای استان، خیلی خوب اخبار سفر را منتشر میکند و قسمت اعظم برنامههای رادیو، مربوط به سفر است و اظهارات مردم را منتشر میکنند که خیلی جالب، با شعر و سرود و جملات قصار و اظهارنظرهای دوستانه و ستایشآمیز اقشار مختلف مردم، مجموعه بسیارجالبی است. تقریباً در همه سفرها چنین است و اگر همه را جمع کنیم، مجموعه بینظیر تاریخی و مجموعهای از افکار و نظرات و ادبیات مردم است. هر سفر، یک جلد کتاب حجیم درمیآید.
به پادگان شهر که محل نشستن هلیکوپترهاست، رفتیم و به سوی دشت مغان پرواز کردیم. در مسیر، توضیحات خوبی توسط [آقای محمود احمدینژاد]، استاندار، دریافت میکردم. در کشت و صنعت مغان، کارخانه تولید شیرخشک صنعتی و کره و خامه را افتتاح کردیم. پیش از انقلاب، ماشینها وارد شده و به خاطر کمی شیر، تاکنون راه نیفتاده بوده است. ظرفیت 180 تُن شیر در سه شیفت دارد. در مراسمی توضیحات مهندس [علیاصغر] خامنوی، مدیرعامل شرکت [کشت و صنعت مغان] را شنیدیم. مشکلات شرکت حل شده و به سود دهی رسیده؛ واحد بسیاربزرگ و کمنظیری است. من هم صحبت دلگرمکنندهای نمودم.[1]
از گاوداریها بازدید و واحد پنجم با هزار رأس را افتتاح کردیم. به مزارع چغندر قند رفتیم. در گذشته عیار چغندر قند کم بود -9 درصد- و با تحقیقات و کمک یک مهندس ایرانی که در آمریکاست، عیار را تا 15 درصد رساندهاند و با اصلاح بذر، برداشت در سطح را تا 90 تُن در هر هکتار بالا بردهاند. از مهندس تشکر کردم و سوار بر تراکتور، مشغول جمعآوری چغندر شدم و مقداری راندم؛ برای حُضار جالب بود.
در کنار کشت و صنعت، به یک مرکز عشایری رفتیم. برنامه وسیعی است که جهاد سازندگی برای اسکان عشایر و خانوادههای زیادی در منطقهای با وسعت 14 هزار هکتار، با انتقال آب از کانال مسیل مغان اجرا میکنند. ساخت سه شهرک و چند طرح دیگر هم در همان مراسم افتتاح شد. منجمله آبرسانی به 42 روستا و جادههای چندین روستا و اعطای اسناد مراتع به مرتعداران و نمایشگاههای تحقیقاتی و خدماتی جهاد و نشان دادن شترهای دوکوهانی. [آقای غلامرضا فروزش]، وزیر جهاد سازندگی صحبت کرد. من هم صحبت دلگرمکنندهای برای عشایر و روستاها و توضیح سیاستهای محرومیتزدایی و عدالت اجتماعی دادم.[2] اجتماعاتشان بسیار وسیع و پُرشور بود.
به محل سد گیبیگلو[3] در شمال شرقی مشکینشهر پرواز کردیم. توضیحات آقایان زنگنه و کیافر را شنیدیم. سد مهمی است، روی رودخانه قرهسو، با ظرفیت تنظیم 120 میلیون مترمکعب آب و نیز توضیحات دربارة طرح استفاده از زمینگرمایی در دامنه قله سبلان با برنامه تولید 100 مگاوات برق از حرارت آبگرم. صحبت مفصلی دربارة هر دو طرح کردم.[4] خواستم که آبیاری با رژیم تحت فشار باشد که همه اراضی دیم را آبی کنیم. اسم سد را سبلان گذاشتیم و با انفجار، مراسم انجام شد. مدتی است کار شروع شده و مراسم طرحهای آب شُرب مشکین شهر و آب پارسآباد هم همانجا انجام شد.
به سوی سد یامچی در جنوب غربی اردبیل پرواز کردیم. توضیحات مهندس مشاور را شنیدیم. یک جانباز جنگ است که پایش در جنگ قطع شده. آن روز افسر وظیفه بوده. سد مهمی با ظرفیت یک صد میلیون متر مکعب بر رودخانه بالیغلیچای است.
به شهر برگشتیم. در پادگان سربازان و افسران و درجهداران در صفوف منظم استقبال گرمی داشتند. به آنها اظهار محبتکردم. ناهار را با محسن در اتاق محل اقامت خوردیم و کمی استراحت کردیم. یک آمپول پنیسیلین، به خاطر عوارض سرماخوردگی تزریق کردند.
سپس به مجتمع مسکونی و خدماتی برای جانبازان رفتیم که کار خوبی است، برای حدود 300 جانباز. صف طولانی از جانبازان، روی ویلچرها با گرمی استقبال کردند و مسائل بدنسازی و معالجه و طرحهای مجهز برای اسکان درکنار دریاچه زیبای شورابیل، برای پنج استان. آقای [محسن] رفیقدوست، [رئیس بنیاد مستضعفان و جانبازان] توضیح داد. سپس با ماشین اطراف دریاچه دوری زدیم. مجتمع تفریحی زیبایی درست کردهاند. به تدریج آب شور را شیرین میکنند و اکنون ماهی قزلآلا هم تولید میشود.
سپس به کارخانه لاستیکسازی آرتاویل در غرب اردبیل رفتیم. در مسیر روستاییان استقبالگرمی داشتند. کارخانه عظیمی است، با ظرفیت 30 هزارتُنکه میخواهند به 50 هزارتُن برساند؛ از بخشخصوصی و مدرن و بخشی از آن رادیال است. توضیحات شنیدیم و از خط تولید بازدیدکردیم. در جمع حضار، پس از گزارش وزیرصنایع، دربارة صنایع لاستیک کشور، دربارة اهمیت صنایع لاستیک و این کارخانه و قدردانی از مدیران طرح حرف زدم[5].
عصر شورای اداری استان هم جلسه داشت، با گزارش استاندار و یکی از نمایندگان استان و صحبت من دربارة شرایط موجود و آینده استان و توضیح وضع خوب اقتصادی کشور بود[6]. شب در جلسه فرهنگیان و دانشگاهیان و شعرای استان شرکت کردم. جلسه باروحی بود. سرودی در وصف کارهای دولت و رییس جمهور اجرا شد. شاعری به نام عابدیان هم شعر غرایی دربارة من سروده بود، خواند[7]. برنامه تواشیح و قرآن بود و سپس مداحی آقای [سلیم] مؤذنزاده اردبیلی که صدای گرمی دارد و گزارش [آقای رضا مستقیم]، رییس دانشگاه اردبیل و [آقای هوشیار]، مدیرکل آموزش و پرورش و سرانجام صحبتهای مفصل من دربارة اوضاع فرهنگی وعلمی کشور در استان انجام شد.[8]
به فرودگاه رفتیم. در پاویون مراسم افتتاح چند طرح بود. روشنایی فرودگاه برای پرواز شب و روشنایی پیچهای گردنه حیران و نیز بهرهبرداری از چند نقطه راه با گزارش مدیرکل راه استان و آقای [علی] شاهچراغی، [رئیس سازمان هواپیمایی کشوری] و صحبتهای من[9]. ساعت نُه و نیم شب به سوی تهران پرواز کردیم. شام را در راه خوردیم. نمایندگان مجلس استان از سفر ممنون بودند. اصولاً مردم استان اردبیل، چون من را بانی
[تشکیل] استان میدانند و این شعار را همه جا تکرار میکردند، اظهار رضایت و امتنان دارند.
[1] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «اکنون با توسعه صنایع دامی و تبدیلی و ایجاد بازار مناسب در کشور، امیدواریم فراوردههای دامی روی دست دامداران نماند. امیدوارم با توجه به استعدادهای کشاورزی و دامپروری منطقه مغان، اجرای طرحهای تولیدی در منطقه سرعت بیشتری بگیرد.» رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[2] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «مهمترین هدف توسعه برنامههای کشور، رفع تبعیض و تأمین عدالت اجتماعی است. حضور در میان شما مردم دوستداشتنی عشایر مناطق محروم، بسیار برای من لذتبخش و شیرین است و آن چیزی که برای من و هر انسان دلسوزی شیرین است، تأمین عدالت واقعی است که دستیابی به آن تنها از طریق فراهم آوردن زندگی مناسب برای مناطق محروم میسر است. ظلم و ناعدالتی، این است که مردمی بدون امکانات در مناطق محروم تولید کنند و گروهی در شهرها در کنار امکانات رفاهی تنها مصرفکننده باشند. آرزوی من این است، روزی برسد که همه مردم، به ویژه عشایر و روستاییان، از سطح زندگی مناسبی بهرهمند شوند و ایران اسلامی شکوفا و آباد گردد و تمامی رشتههای وابستگی از آن زدوده شود. دولت از هیچ تلاشی برای رفع محرومیت و عمران و آبادانی مناطق محروم دریغ نخواهدکرد.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[3] - سد سبلان یا گیبیگلو در 55 کیلومتری شمالغربی شهر اردبیل و در فاصله 40 کیلومتری شمال شرقی مشکینشهر واقع شده است. هدف از احداث سد سبلان، ذخیرهسازی 105 میلیون متر مکعب آب، تنظیم حدود 115 میلیون متر مکعب رواناب رودخانه قرهسو در محل طرح، آبیاری 15 هزار هکتار از اراضی دیم و باغات مشکینشهر در طرفین رودخانه، تأمین آب شُرب شهر مشکین شهر تا 10 میلیون متر مکعب سالیانه تا افق سال 1405، کنترل سیلاب و ایجاد اشتغال و کاهش مهاجرت بودهاست.
[4] - رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[5] - رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[6] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «استان اردبیل با برخورداری از منابع خدادادی و طبیعتی غنی، آینده درخشانی پیش رو دارد و دولت در برنامههای آینده خود به تحقق این مهم کمک خواهد کرد. نیازهای استان اردبیل، نیازهای برحق و قابلتحقق است. با توجه به طرحهای گستردهای که برای مهار آبهای استان، در قالب پنج سد بزرگ و کوچک برنامهریزی شده است. استان اردبیل، استحقاق تبدیل شدن به یک قطب بزرگ کشاورزی و دامداری در کشور را داراست. طرح توسعه زندگی عشایری، ایجاد صنایع تبدیلی محصولات دامی و کشاورزی، صنایع دستی و ایجاد امکانات و تسهیلات لازم، جهت افزایش جاذبههای ایرانگردی و جهانگردی اردبیل و توسعه مراکز محلی و آموزشی و درمانی، از اهم محورهای موردتوجه در برنامهریزی آینده خود برای استان نوپای اردبیل است.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375»، دفترنشرمعارف انقلاب، 1397.
[7] - مطلع شعر آقای عابدیان، از فرهنگیان استان اردبیل، چنین بود: «ای نام تو زینتگر مام وطن عشق/ گنجینه ایثار و شرف، روح و تن عشق/ گر جلوه کند، حُسن تو در صحن گلستان/ از شوق دَرَد، غنچه به تن پیرهن عشق/ از فیض وجود تو، وطن مُشکفشان است/ سرتاسر ایران شده، مُلک خُتن عشق/ با نقشة سازندگیات، شد وطن احیا/ فرمان وفادار امام زَمَن عشق»
[8] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «انسانهای فرهیخته، مثل مشعلهایی هستند که اطراف خودشان را روشن میکنند و نیروهای سازندهای هستند که دائماً رشد و کمال به جامعه تزریق میکنند و با این سرمایه، به آینده ایران و انقلاب میشود اطمینان داشت. اگر همه ایران را با امکانات وارداتی صنعتی میکردیم، قابل اعتماد و بقا نبود، ولی کار عمدهای که شده، این است که این همه روی دوش همین نیروهای مخلص، انقلابی، دانشمند و فنی دارد انجام میشود و این است که جاودان است و آینده ما را مطمئنتر میکند و شما از نمونههای خوب این میدان هستید.» رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[9] - رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.