خاطرات روزانه آیت الله هاشمی / سال ۱۳۷۵/ کتاب سردار سازندگی
پنجشنبه 26 مهر 1375 | 4 جمادیالثانی 1417 //17 سپتامبر 1996
صبح با هلیکوپترها، از پادگان حُر - لاهوتی سابق و باغشاه اسبق[1]- به سوی شهرک صنعتی شهریار پرواز کردیم. در راه، آقای [محمدرضا] نعمتزاده، [وزیر صنایع] و [آقای سیدجلیل سیدزاده]، استاندار تهران توضیح میدادند. شهرک در غرب اشتهارد، در زمینی به وسعت حدود 4000 هکتار احداث شده که در فاز اول 400 هکتار آن واگذار شده و دهها کارخانه ساخته شده و فاز دوم با حضور من شروع شد. زمین را متری 2000 تومان واگذار میکنند. آب و برق و... هم دارد.
کلنگ مسجد و کارخانه ساخت تجهیزات آبیاری قطرهای را به زمین زدم. کارخانه تولید کاغذ از کاغذهای باطله را بازدیدکردم. ماشینآلات هر دو ساخت داخل است و نیز کارخانه در دست ساخت، برای تولید ماشین رختشویی که منتظر افتتاح اعتبار ارزی است. مردم هم جمع شده بودند. چند جملهای با آنها صحبت کردم. از فضا محل طرح ساخت شهرک مسکونی را دیدیم. آقای [عباس] آخوندی، [وزیر مسکن و شهرسازی] توضیح داد.
به شهرک صنعتی شمسآباد در بخش فشافویه رفتیم. وضع شهرک و برنامه شبیه شهرک اشتهارد است، ولی اینجا بیشتر برای انتقال کارخانههای مزاحم تهران در نظر گرفته شده است. در هر دو شهرک، در جلسهای توجیهی، توضیحات مدیرعامل شهرکهای صنعتی را داشتیم و در اینجا صحبت کوتاهی دربارة اهمیت این دو طرح از جهت عمران منطقه و کمک به اصلاح ساختار شهر تهران و ایجاد اشتغال مولد و سازنده نمودم.[2]
مرکز تلفن دیجیتال شهرک افتتاح شد. از کارخانه ایمنکردن شیشهها بازدید کردم؛ برای خودرو و نیز دستگاههایی با حرارت زیاد، شیشهها را ایمن و مقاوم میکنند. خط تولید، ساخت داخل است. به سوی شهر صنعتی چرمشهر و سالاریه پرواز کردیم. قبلاً به این شهرک آمده بودم. برای انتقال کارخانههای چرمسازی تهران احداث کردهایم.
در جلسه توجیهی، توضیحاتکل شهرکهای صنعتی و اینجا را شنیدیم. 230 شهرکصنعتی ساخته شده یا در دست ساخت داریم و تا آخر برنامه به 280 شهرک خواهد رسید. بودجهای نمیگیرند و خودکفا هستند. این شهرک هم شکل گرفته و چندین کارخانه ساخته شده است. اوایل کار خیلی مقاومت میکردند که از تهران بیرون نروند، ولی اکنون راضی هستند که آب و برق و راه تأمین شد.
از دو کارخانه چرمسازی بازدید کردیم. یکی چرم پوست گاوی و دیگری پوست گوسفندی میسازند. راضی بودند و از صدور پوست خام انتقاد داشتند و میخواستند که جلوگیری کنیم؛ برای اینکه ارزش افزوده زیادی در چرمِ ساخته شده است.
بعد از نماز و ناهار و استراحت، در جمع کارکنان استانداری تهران و فرمانداری شهرری شرکت کردم. پس از خیرمقدم و بیان استعدادهای ری و نیازها، آقای نعمتزاده، [وزیر صنایع]، مسائل شهرهای صنعتی را گفت و من هم صحبت مفصلی دربارة استعدادهای کشاورزی و دامی و صنعتی منطقه و برنامههای دولت برای نقدکردن آنها و اصلاح وضع جنوب تهران و تصفیه آبها و نقص شهرکهای صنعتی و شهرهای مسکونی اقماری نمودم.[3]
از محل شهرک که منبع آب شهر هم هست، بازدید کردیم. با چهارده حلقه چاه، تأمین آبکردهاند. به دفترم رفتم و کارها را انجام دادم و به خانه آمدیم. عفت، تلفنی اطلاع داد که دکترش از بهبودی او راضی است. آقای [علاءالدین] بروجردی، [معاون وزیر امورخارجه]، تلفنی گزارش سفر به افغانستان را داد.
[1] - باغشاه، باغ و بنایی پُرآوازه در غرب تهران قدیم بود که بیرون از دروازههای شهر واقع شده بود. در زمان قاجاریه این باغ گهگاه محل اقامت پادشاهان قاجاریه نیز بودهاست، در سال ۱۲۸۵ خورشیدی - سال پیروزی جنبش مشروطه- مظفرالدین شاه در باغشاه مینشست. این مکان هماکنون در درون شهر تهران جای گرفته و محل پادگان حر و دانشگاه جنگ است و خیابان سپه و خیابان کارگر از آن میگذرند. عمارت این باغ نیز هماکنون از میان رفته و تخریب شدهاست. بخشی از این باغ، بعدها به میدانی تبدیل شد که به نام میدان باغشاه و پس از انقلاب به نام میدان حر نامیده میشد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، آیتالله حسن لاهوتی، از مؤسسین سپاه پاسداران و نماینده امام (ره) در سپاه، مدتی در آنجا مستقر شد. به همین جهت، باغشاه، مدتی به نام «پادگان لاهوتی» خوانده شد.
[2] - آقای هاشمی با اشاره به برنامهریزیهای درست انجام شده برای ساماندهی استان تهران گفت: «ساخت شهرکهای صنعتی، مسکونی و اجرای طرحهای جمعآوری و انتقال آب اطراف تهران، علاوه بر عمران و آبادانی مناطق اصیل و قدیمی این منطقه، مشکلات فراوانی که تهران را تهدید میکرد، کاهش میدهد. با اجرای این طرحهای عمرانی، شکل زندگی و بافت مناطق حاشیه تهران تغییر میکند و با فعال شدن جمعیت ساکن در بخشهای مولد و مفید، اقتصاد آن رونق میگیرد. با توجه به نزدیک بودن فرودگاه بینالمللی امام خمینی (ره) و بزرگراههای اطراف به این منطقه و حسنآباد فشافویه، رشد اقتصادی و صنعتی آن سریع خواهد بود.» رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[3] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «با برنامههای خوب عمرانی که برای نجات تهران از مشکلات و استفاده از منابع و امکانات ارزشمند و غنی آن طراحی و اجراشده، این کویر بیحاصل به منطقهای سرسبز تبدیل خواهد شد. ایجاد شهرکهای صنعتی و برنامهریزیهای اصولی و جانبی آن، علاوه بر جذب صنایع مزاحم و آلوده از داخل شهر تهران، سبب اسکان جمعیت مازاد و نیروهای انسانی کم بهره داخل شهر و ساماندهی آن میشود. آینده منطقه جنوب تهران و ری، خوب و امیدوارکننده است. با اجرای برنامههای صنعتی و بهداشتی، افتخاراتگذشته منطقه ری، بار دیگر احیا خواهد شد. شهرکهای صنعتی از نیازهای جدی کشور و جامعه در حال توسعه ما است و دولت با طراحی و ساخت 230 شهرک صنعتی از تولید بخش صنعت حمایت میکند.» رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.