پنجشنبه 5 مهر 1375 | 12 جمادیالاول 1417 //26 سپتامبر 1996
در گزارشها، محاصره کابل مورد توجه است. از منزل برای افتتاح موزه شهدا رفتیم. بنیادشهید تأسیس کرده است. از بخشهای مختلف در چهار طبقه، شامل آثار شهدای اسلامی مشروطه به بعد، کتابخانه مخصوص کتابهای مربوط به شهادت و شهدا و وصیتنامههای شهدا و آثار هنری زیاد، بازدید کردیم. در جمع حاضر، پس از استماع گزارش آقای [محمدحسن] رحیمیان، [رئیس بنیاد شهید]، سخنرانی کوتاهی در تشویق به جمعآوری و نمایش آثار شهدا نمودم.[1]
به دفترم رفتم. آقای [رضا] امراللهی، [رئیس سازمان انرژی اتمی] آمد. برای صنایع مختلف انرژی هستهای گزارشی داشت و برای پرداخت به موقع طلب روسیه استمداد کرد. آقای [مصطفی] هاشمیطبا، [رئیس سازمان تربیت بدنی] آمد. گزارش وضع ورزش و طرح مسائل اختلافی با آقای [حسین] محلوجی، رییس کمیته المپیک و کلوپ اتومبیلرانی را داد؛ برای رفع اختلاف، راهی ارائه دادم. آقای [علی] لاریجانی، [رئیس سازمان صدا و سیما] آمد. در مورد ضعفهای گزارشهای مربوط به سفر آفریقا توضیحات داد و برای تأمین نیازهای مالی طرحها و کارهای جدید استمداد کرد.
تا ساعت چهار بعد از ظهر کارها را انجام دادم و به خانه آمدم. آقای [علاءالدین] بروجردی، [معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت امورخارجه]، از مزار شریف [افغانستان]، اطلاع داد که ژنرال دوستم، بنا دارد با طالبان وارد جنگ بشود و اجازه خواسته، نمایندهای به تهران بفرستد؛ موافقت کردم.[2] آقای دکتر [علیرضا] مرندی، [وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی] اطلاع داد که آقای [محمد] فاضل لنکرانی[3]، دچار سکته ناقص شده و به تهران منتقل شده و بستری است.
[1] - رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[2] - در ۱۰ اکتبر سال ۱۹۹۴ میلادی، در اوج جنگهای داخلی افغانستان، گروهی وارد ولایت قندهار در جنوب افغانستان شدند و نام خود را «تحریک اسلامی طلبای کرام» نهادند و به طالبان شهرت یافتند. آنها با شعار جهاد با شرک و کفر و اینکه هرکس کشته شود به بهشت خواهد رفت، به زودی پیروان زیادی از افغانستان و پاکستان پیدا کردند. در بدو امر، مردم افغانستان به این گروه خوشبین بودند و گمان میکردند، آنها میتوانند به جنگهای داخلی افغانستان پایان دهند. طالبان به سرعت مناطقی را در جنوب افغانستان که زیر تسلط دولت مجاهدین به رهبری برهانالدین ربانی بود، اشغال نمودند. آنها یک ماه و دو روز پس از اعلام موجودیت، ولایت قندهار، چهارمین ولایت مهم افغانستان را تصرف کردند. طالبان به پیشرویهای خود ادامه میدادند و تعدادی از ولایات را بدون جنگ، یکی پس از دیگری اشغال مینمودند که به ترتیب ولایات دیگر را به تصرف خود درآوردند. آنها در پنجم مهر 1375، (کابل، پایتخت افغانستان را تصرف کردند. سپس به تدریج سه چهارم خاک افغانستان را متصرف شدند. طالبان سپس نام حکومت خود را امارت اسلامی افغانستان گذاشتند و تشکیلات خود را از طریق رادیو افغانستان اعلان نمودند. کشورهای پاکستان، امارات متحده عربی و عربستان سعودی، سه کشوری بودند که طالبان را به رسمیت شناختند. تعدادی از مردم افغانستان به علت خستگی از جنگهای داخلی، طالبان را بر حکومت ترجیح میدادند. بعد از حمله تروریستی یازده سپتامبر، آمریکا، اسامه بن لادن، رهبر القاعده را مسئول این حملات عنوان کرد و از گروه طالبان خواست تا وی را در اولین فرصت به آمریکا تحویل دهد، اما طالبان حاضر به این کار نشدند. آمریکا به افغانستان حمله کرد و با همکاری جبهه مجاهدین، گروه طالبان شکست خورد.
[3] - آیتالله محمد فاضل لنکرانی (۱۳۱۰-۱۳۸۶)، مرجع تقلید شیعه و مدرس حوزه علمیه قم، از روحانیون فعال در انقلاب اسلامی بود. ایشان از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو اولین دوره مجلس خبرگان رهبری بود. آیتالله فاضل لنکرانی، بعد از درگذشت آیتالله گلپایگانی و آیتالله اراکی، یکی از هفت مرجعی بود که از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معرفی شد. ایشان همچنین از اندیشههای تقریبی حمایت میکرد و شرکت در نماز جماعت اهل سنت را جایز میدانست. آیتالله لنکرانی در سال 1386 درگذشت. مدفن او در حرم حضرت معصومه (س) است.