-
تهران
-
سه شنبه ۳ مهر ۱۳۷۵
سه‌شنبه 3 مهر 1375 // 10 جمادی‌الاول 1417 // 24 سپتامبر 1996
برای مراسم [آغاز] سال تحصیلی، از منزل به دانشگاه تهران رفتیم. پس از استماع گزارش‌های [آقای محمدرضا عارف]، رییس دانشگاه تهران و [آقایان هاشمی گلپایگانی و مرندی]، وزیران [فرهنگ و] آموزش عالی و بهداشت، درمان و [آموزش پزشکی] و دکتر [عبدالله] جاسبی، رییس دانشگاه آزاد و دادن نشان [درجه یک] دانش به دکتر [ابوالقاسم] گرجی[1] و لوح‌های تقدیر به قبول‌شدگان ممتاز کنکور. سخنرانی مبسوطی دربارة پیشرفت دانشگاه و آینده امیدوارکننده آنها با توجه به سرمایه‌گذاری‌ها، دربارة لزوم کمک به کشورهای آفریقایی برای توسعه دانشگاه‌ها و نیز کاربردی‌ترکردن دانشگاه‌ها و اعتدال در برنامه اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها ایراد کردم[2]. برنامه‌ها مستقیم از صداوسیما پخش می‌شد.
به دفترم رفتم. [جاسم محمد العون]، وزیر ارتباطات [و آب و برق] کویت، برای ابلاغ پیام شفاهی [شیخ جابر الاحمدالصباح]، امیر کویت، به منظور توجیه ما در خصوص تقویت مجدد نیروهای آمریکایی، به خاطر احساس خطر از سوی عراق آمد. گفتم موقعیت آنها را درک می‌کنیم، اما اتکای به آمریکا را درست نمی‌دانیم؛ چون آمریکایی‌ها برای حضور در منطقه و اخاذی از شما، سعی می‌کنند که صدام را نگه‌دارند و بهتر این است که راهی برای تضمین امنیت در خود منطقه داشته باشیم و ایران حاضر است کمک کند.
دکتر [حسن] حبیبی، [معاون اول رئیس‌جمهور] آمد. گزارش سفر به کاشان را داد و برای سرعت در ساخت خط آبرسانی به کاشان استمداد کرد. دربارة انتخابات ریاست‌جمهوری صحبت شد. به نظرم رسید که بی‌تمایل برای نامزدشدن نیست. عصر عقد ازدواج دو نفر از کارکنان دفتر را بستم و تا شب کارها را انجام دادم.
شب آیت‌الله خامنه‌ای میهمانم بودند. دربارة سفر ایشان به ارومیه و سفر من به زنجان صحبت کردیم. از صحبت‌های امروز من در دانشگاه تهران قدردانی کردند و دربارة بنیاد تاریخ صحبت شد. قرار شد ملاقاتی به آقای [عبدالمجید] معادیخواه، [رئیس بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی] برای حل مشکل بدهند؛ به شیوه کار تاریخ شفاهی انتقاد دارند.
در مورد فیلم‌هایی که آقای [محمدعلی] زم، [رئیس حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی] می‌سازد، صحبت شد که نقل شده بود ایشان مخالفند. پیشنهاد شد مخالفت نکنند. دربارة مجمع تشخیص مصلحت نظام که دوره‌اش تمام شده، قرار شد احکام سه سال دیگر تمدید شود و نیز مجوز استفاده از درآمد ارزی اضافه از قانون بودجه را بدهند. سپس دربارة انتخابات ریاست‌جمهوری حرف زدیم؛ گفتند بی‌طرف می‌مانند.
[1] - دکتر ابوالقاسم گُرجی (۱۳۰۰- ۱۳۸۹) فقیه، مجتهد، نویسنده، محققِ فقه و حقوق و استاد دانشگاه تهران، از شاگردان آیت‌الله‌العظمی سیدابوالقاسم خویی بود و از او اجازه اجتهاد دریافت کرد. ایشان همچنین نزد استادانی از جمله آیات محمدرضا تنکابنی، سیدعبدالهادی شیرازی و محمدحسین کاشف‌الغطا، شاگردی کرد. مناصب وی در دانشگاه تهران، مدیریت دانشکده فقه و مبانی حقوق اسلامی و دانشکده فلسفه و حکمت اسلامی و نیز ریاست بر این دانشگاه بوده است. گرجی نویسنده‌ای فعال بود و آثار فراوانی از او بر جای مانده است. دکتر گرجی در سال ۱۳۸۱ چهره ماندگار علوم انسانی شناخته شد.
[2] - آقای هاشمی، آغاز سال جدید تحصیلی دانشگاه‌ها را روزی مبارک برای میلیون‌ها انسان دانست و با بیان اینکه امروز از هر جهت و از جمله آموزش عالی، روزگار خوبی بر ایران می‌گذرد، گفت: «زمانی این تصور که در کشور ما یک میلیون و 300 هزار دانشجو در ده‌ها دانشگاه مجهز و پیشرفته و با اساتید ایرانی دلسوز و متعهد و در سطح عالی درس بخوانند، دورپروازنه تلقی می‌شد، ولی امروز این امر تحقق یافته است. امروز در هیچ جای کشور، شما جایی را نخواهید یافت که کار در آن لنگ بزند و امروز ما توانسته‌ایم، دوره‌های سخت و کارهای مشکل را پشت سر بگذاریم و ایران اسلامی، امروز به‌رغم تبلیغات مسموم رسانه‌های بیگانه، جایگاه خودش را در دنیا یافته است. اساسی‌ترین بنیان و زیربنایی‌ترین کار را آموزش عالی ما برعهده دارد. ظرف سال‌های آینده نیز برای کیفی‌تر کردن امر آموزش عالی ارائه امکانات ادامه خواهد یافت.» ایشان، با تأکید بر توجه ویژه به مسأله کاربردی‌کردن تحصیل، خواستار رفع نیازهای تخصصی جامعه از سوی دانشگاه‌ها شد. همچنین ضرورت توجه به معنویت در دانشگاه‌ها را جدی خواند و گفت: «بحث اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها از ابتدای پیروزی انقلاب، مورد توجه جدی مسئولان شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده و هست و رهبر معظم انقلاب نیز طی روزهای اخیر، تداوم این سیاست را مورد تأکید قرار دادند. متأسفانه برخی در قبال مسأله اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها، سطحی برخورد کردند که این کار خطرناکی است. نباید اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها، وسیله‌ای برای اجرای اغراض سیاسی، باندی و تسویه حساب با مدیر و استاد و گروه مبدل شود، بلکه با این مسأله مهم باید عمیق‌تر برخورد کرد.» آقای هاشمی، اسلامی‌تر شدن دانشگاه‌ها را نیازمند زمان و فرصت بیشتری دانست و آغاز اقدامات برای تحقق این امر مهم را از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد. رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های 1375»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.