خاطرات روزانه آیت الله هاشمی / سال ۱۳۷۵/ کتاب سردار سازندگی
زنجان و بهره برداری از طرح های دوران سازندگی
یکشنبه 1 مهر 1375 // 8 جمادیالاول 1417 // 22 سپتامبر 1996
صبح زود به فرودگاه [مهرآباد] رفتیم و بلافاصله به سوی زنجان پرواز کردیم. محسن [هاشمی، رئیس دفتر رئیس جمهور]، [بیژن نامدار] زنگنه، [وزیر نیرو]، [علیمحمد] بشارتی، [وزیر کشور]، [محمدرضا] نعمتزاده، [وزیر صنایع]، [غلامرضا] آقازاده، [وزیر نفت]، [مصطفی] میرسلیم، [وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی]، [اکبر] ترکان، [وزیر راه و ترابری]، [یحیی] آل اسحاق، [وزیر بازرگانی] و دکتر [محمدعلی] نجفی، [وزیر آموزش و پرورش] همراه بودند. در فرودگاه زنجان که هنوز تکمیل نشده است، فرود آمدیم.
پس از مراسم و مصاحبهای کوتاه[1] به سوی شهر حرکت کردیم. استقبال مردم خیلی باشکوه و غیرقابلتوصیف بود. قرار نبود در شهر، برنامه مردمی داشته باشیم، ولی زنجانیها حاضر نشده بودند کوتاه بیایند و از اینکه برایشان برنامه سخنرانی نگذاشته بودم، ناراحت شدم؛ البته در گذشته به این استان سفر رسمی کرده بودم.
یکسره به دانشگاه آزاد اسلامی رفتیم. در سالن آمفیتئاتر، سمینار [نماز] برقرار بود. بعد از خیرمقدم [آقای سید اسماعیل موسوی]، امامجمعه [زنجان] و قرائت پیام رهبری، توسط آقای [محسن] قرائتی، [رئیس ستاد اقامه نماز]، من دربارة اهمیت نماز و ضرورت کار برای اینکه جزو برنامه زندگی مردم قرار گیرد، سخنرانی مفصل ایراد کردم.[2]
به آزادراه قزوین- زنجان، برای افتتاح آن و چندین طرح دیگر رفتیم. آقایان [اکبر] تُرکان، [وزیر راه و ترابری]، [اسدالله امیر] اصلانی، [مدیرعامل بانک ملی ایران] گزارش دادند. با 180 میلیارد ریال ساخته شده است؛ 189 کیلومتر، با تسهیلات بانک ملی و 30 درصد کمک وزارت [راه و ترابری].[3] از طرف شرکت ملی گاز، دربارة گازرسانی به هیدج و صایینقلعه[4] و از سوی مخابرات، دربارة 160 طرح مخابراتی، من جمله تلفن سیار، با چهار میلیارد تومان هزینه و از طرف وزارت نیرو، دربارة سد گلبار و پُست برق و وزیر صنایع دربارة چند طرح صنعتی[5] و رییس رادیو، دربارة مرکز جدید رادیو توضیحات دادند[6]. جمعاً هزینه طرحهای به ثمر رسیده، شصت میلیارد تومان و هزینه طرحهای شروع شونده، حدود پنجاه میلیارد تومان گزارش شد. من هم دربارة هر یک از آنها صحبت کوتاهی نمودم.[7] مراسم مستقیم از رادیوی استان پخش میشد.
به کنار شهر خرمدره پرواز کردیم. از داخل خرمدره و ابهر عبور کردیم. با استقبال پرشور مردم مواجه شدیم. به مجتمع صنعتی نورین در جاده قزوین، زنجان رفتیم. فاز اول را با پنج واحد صنعتی کابلسازی، قطعات پیشساخته، ساختمان و ماشینسازی و صنایع غذایی افتتاح کردیم. چند نفر از شرکا، از بستگان رفسنجانی هستند.
توضیحات وزیر صنایع و مدیر مجتمع را شنیدیم و ساخت کارخانه تولید کشمش از انگور که تحولی در صنایع کشمشسازی است و استاندارد و ارزشافزوده کشمش کشور را بالا میبرد و مهم است و باعث خوشحالی کشاورزان که به طور سنتی، انگور را خشک میکنند. از کارخانه وسیع کابلسازی بازدید کردیم. در جمع کارکنان صحبت کوتاهی نمودم.[8]
بعد از نماز و ناهار و استراحت. به شهر ابهر برگشتیم و در اجتماع بسیار عظیم مردم، پس از استماع سرودی خیلی خوب که توسط دختران خوانده شد و سخنان امام جمعه و [آقای احمد مهدوی]، نماینده شهر، سخنرانی دلگرمکنندهای کردم.[9]
به شهرستان تاکستان پرواز کردیم. آموزشگاه فنی و حرفهای در تاکستان و ابهر را همزمان افتتاح کردیم و از نمایشگاه صنایع شهرستان بازدید کردیم. در اجتماع خوب مردم پس از استماع خیرمقدم [آقای رجب رحمانی]، نماینده و سرود دختران و پسران، سخنرانی کردم.[10] به خاطر طوفانی بودن هوا و تأخیر، از هلیکوپترها برای مراجعت استفاده نکردیم. دو ساعتی تا تهران در راه بودیم. باعث شد جلسه با رهبری لغو شود. به خانه آمدم. یاسر و مریم از سفر بوسنی [و هرزگوین] مراجعه کردند و گزارش سفر دادند.
[1] - آقای هاشمی، در این مصاحبه دربارة اهداف سفر، با تأکید بر اینکه قبلاً نیز به این خطه از میهن سفر کرده و این دومین سفرشان به استان زنجان است، اظهار داشت: «امروز به خاطر دو بخش مهمکاری در خدمت مردم زنجان هستیم؛ یکی مسأله اجلاس سراسری نماز است که درحقیقت، انگیزه اصلی ما از آمدن به زنجان همین بود و بخش دیگر، کارهایی است که در استان انجام شده و من برای افتتاح آنها و تشکر از کسانی که این زحمات را کشیدهاند و نیز برای تبریک گفتن به مردم زنجان، به اینجا آمدم.» ایشان در پایان اظهارامیدواریکردکه در آینده بتواند برای افتتاح بعضی طرحهای دیگر و نیز دیدار با مردم استان، بار دیگر به زنجان سفر کند.« رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، مصاحبههای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[2] - آقای هاشمی، در مراسم گشایش ششمین اجلاسیه سراسری نماز، بر لزوم توجه دادن مردم بهآثار واقعی نماز بهعنوان معراج مؤمن تأکید کرد و گفت: «نماز، آثار فراوانی دارد و مجموعاً مضامینی که در قرآن در این خصوص آمده است، این موضوع را به اثبات میرساند. مایل بودم در این اجلاسیه، بهصورت یک برنامه مستقل شرکت کنم و برای ادای احترام بهحرکت خوبی که شروع شده است، این سفر را انجام دهم.» ایشان از اصل حرکت برگزاری اجلاس نماز، بهعنوان یک ضرورت یادکرد و برگزاری اینگونه برنامهها را برای تقویت فرهنگ نماز ضروری و اجتناب ناپذیر خواند. رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی، از نماز با عنوان کاملترین شیوه پرستش خداوند یاد کرد وگفت: «هیچ مذهب و دینی را ندیدهام که به زیبایی اسلام، مراسم پرستش خداوند را تنظیم کرده باشد. برای اینکه در میان جامعه و مردم، نماز واقعی تحقق پیدا کند، باید کار کنیم. در چند سال اخیر، کار زیادی در خصوص ترویج فرهنگ نماز انجام گرفته است و من از آقای قرائتی و سایر مسئولان ذیربط در این خصوص تشکر میکنم، ولی ما هنوز در میانه راه هستیم. باید کاری کرد که نماز جزیی از بخش ضروری زندگی همه ما باشد.» رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[3] - آزادراه 189 کیلومتری قزوین ـ زنجان که از انتهای آزادراه تهران ـ قزوین شروع شده و از شمال شهرهای قزوین، تاکستان، ابهر و خُرمدره بهسوی زنجان ادامه مییابد، توسط ادارهکل ساختمان آزادراههای وزارت راه وترابری احداث شد. این آزادراه دارای سه خط عبور رفت و سه خط عبور برگشت میباشد و در طول مسیر آن بیش از 700 پل ساخته شده است. همکاری بین شرکتها و سازمانهای مختلف از جمله سازمان توسعه راههای ایران، شرکت آبادگران، شرکت ماهان راه، شرکت تیراژ، شرکت کندوان، شرکت آرادان و شرکت راشید، مراحل اجرا و ساخت چنین بزرگراهی را میسر ساخت.
[4] - آقای حمدالله محمدنژاد، مدیرعامل شرکت ملی گاز، به مقایسه حجم مصرف گاز در اوایل انقلاب و زمان فعلی پرداخت و گفت: «در شروع انقلاب اسلامی، مصرف سالیانه گاز کشور، سه میلیارد مترمکعب بود، ولی در سال گذشته 36 میلیارد مترمکعب گاز، تصفیه، تولید و مصرف شده است و پیشبینی میشود که این مقدار در سال جاری به 40 میلیاردمتر مکعب در سال برسد. شهرهای گازرسانی شده در قبل از انقلاب اسلامی، پنج شهر و این تعداد درحال حاضر 265 شهر است. در برنامه اول و دوم، پروژههای خوبی در استان زنجان به بهرهبرداری رسید و شهرهای زنجان، تاکستان و خُرمدره از نعمت گاز بهرهمند شدند.»
[5] - مهندس نعمتزاده، وزیر صنایع، دربارة رشد صنایع زنجان، بعد از انقلاب اسلامی گفت: «در اوایل انقلاب، حدود 36 واحد صنعتی با چهارهزار نفر شاغل در استان داشتیم. در ابتدای برنامه، این تعداد به 180 واحد تولیدی با هشت هزار شاغل رسید و طی هفت سال بعد از اجرای برنامه اول، تعداد این واحدها به 450 واحد تولیدی افزایش یافت که بیش از 14 هزار شاغل مستقیم دارد. طرحهای مهمی که در استان زنجان اجرا شده، شامل راهاندازی کارخانههای تولید ترانسفورماتور و کارخانههای ریسندگی و بافندگی بزرگ، چندین واحد صنایع شیمیایی، کارخانجات چینیسازی و دو کارخانه عظیم تولید شیشههای دارویی در تاکستان است.»
[6] - آقای حسینی، مدیرکل صدا و سیمای مرکز زنجان، دربارة بهرهبرداری از فرستنده رادیویی در استان زنجان گفت: «پروژهای که امروز افتتاح میشود، فرستنده پرقدرت رادیویی به قدرت 50 کیلووات است که با راهاندازی آن، استان زنجان، چه از لحاظ جغرافیایی و چه از لحاظ جمعیتی، بهطور کامل تحت پوشش قرار خواهد گرفت.»
[7] - آقای هاشمی، ضمن قدردانی از مسئولین و دستاندرکاران توسعه کشور گفت: «در کشور امام زمان (عج)، خدمت به مردم و ارائه خدمات موردنیازشان از منابع خودیکه باعث بالارفتن اعتبار انقلاب و ایران میشود، شیرین است. من در سفر به آفریقا، لمس کردم که خبر سازندگی و استقلال ایران، در دنیا نفوذ فراوانی داشته است. هم مسئولان و هم مردم آنجا، در اظهاراتشان، به شیوهای که در ایران جاری است و ابتکاراتی که در ایران انجام شده و راهی که ایران در سیاست و فرهنگ و سازندگی کشور طی کرده است، تکیه میکنند. ما هرقدر برای مردم کار کنیم، باز هم کم است. استان زنجان با حدود یک میلیون جمعیت، سهم بیشتری از کشور را به خود اختصاص نداده است، بلکه این اموری که انجام میشود، حساب شده و عادلانه در برنامه تصویب شده و در استانهای کشور تقسیم گردیده است و همین نسبت را ما باید در جاهای دیگر نیر درنظر بگیریم.» ایشان به مزایای بزرگراه قزوین ـ زنجان اشاره کرد و گفت: «با بهرهبرداری از این بزرگراه، در وقت و انرژی مردم صرفهجویی میشود، در رانندگی به انسان آرامش دست میدهد و این بزرگراه، نقش مهمی در حمل و نقل کشور دارد. بانکهای سرمایهگذاریکننده در این راه، سود عادلانه دریافت خواهند کرد؛ البته سیاست ما این است که دولت کمک کند و همه بار سرمایهگذاری را بر دوش مردم نگذارد. کشور ما با کشورهای کوچک فرق میکند. کشورهایی مثل سوییس یا فرانسه میتوانند در کوتاهمدت از مردم پول بگیرند، ولی در کشوری مثل ایران که راههای طولانی دارد و هنوز این کارها به بخش خصوصی واگذار نشده است، ما نمیتوانیم هزینه این کارها را از مردم بگیریم و لذا باید در مراحل اولیه، دولت سهمی را برعهده بگیرد.» آقای هاشمی، همچنین به صنایع دیگر اشاره کرد و گفت: «اهمیت مخابرات، اگر از بخشهای زیربنایی بیشتر نباشد، کمتر نیست. امروز عصر مخابرات و ارتباطات است. این بهحرکتآوردن صنعت موبایل، با وجود مخالفتهایی که بعضی از افراد کماطلاع میکردند و خیال میکردند، کار لوکسیاستکه دارد در کشور راه میافتد، کار شجاعانهای بود. در روستاها هم از موبایل استفاده میکنند و خرج انتقال آن ارزانتر از سیستمهای کابلی است.» رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[8] - رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[9] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «نعمتهای خدادادی در استان زنجان فراوان است. انشاالله که درآینده بتوانیم از تمامی این امکانات استفاده کنیم و به مرحلهای برسیم که حتی یک هکتار زمین بایر در استان باقی نماند. سالیانه بیش از 10 میلیارد مترمکعب آب وارد استان میشود و با زمینهای خوبی که در استان هست، میتوان به بهترین نحو از این امکانات استفاده کرد. فراوانی معادن، وجود شبکههای برق، حمل و نقل و سایر امکانات موجود، وسیله مناسبی برای رشد سریع استان زنجان است.»
[10] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «مردم تاکستان همیشه نقشی در تاریخ ایران داشتهاند و آخرین نقش تاریخی شما مردم، اقدام شجاعانه شما در روزهای پایان عمر رژیم منحوس پهلوی و در آستانه ظهور انقلاب میباشد. وجود چهارهزار دانشجو در شهرستانی مانند تاکستان، نشانه پیشرفت علمی است. امروز کارخانهای را بازدید کردم که برای خشککردن محصول انگور شما طراحی شده است و باعث خواهد شد که قیمت مویز و کشمش تولیدی شما در بازارهای جهانی افزایش پیدا کند. توسعه کارخانههای کنستانتره ضرورت دارد. خواستهای دیگر شما در مورد توسعه بیمارستان و راههای روستایی و چیزهای دیگری که نماینده شما مطرح کردند، انجام آنها مقدور است و انشاءالله به زودی خواهید دید که باید خواستههای جدیدی مطرح کنید. اینها چیزهایی است که در برنامه هست و انجام خواهد شد. یکی از خواستههای مهم من این است که شما از سیاست دولت در استفاده از آبیاری قطرهای و بارانی تحت فشار استفاده کنید و سطح زیر کشت را بالا ببرید و کشور امام زمان را از واردات مواد غذایی بینیاز کنید. آموزشگاه فنی و حرفهای که امروز افتتاح کردیم، برای جوانان جویای کار شما که نیاز به مهارت دارند، آموزشهای فنی سریع و مجانی ارائه میدهد که انشاءالله باعث شود با این سرعت رشد صنعت که در منطقه هست، نیروی کار مناسب را همراه با پیشرفت صنعت داشته باشید.» رجوعکنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.