خاطرات روزانه آیت الله هاشمی / سال ۱۳۷۵/ سردار سازندگی
توبیخ استاندار هرمزگان
دوشنبه 6 فروردین 1375 | 5 ذیقعده 1416 25 مارس 1996
[آقای غلامعباس زائری]، استاندار هرمزگان آمد. در مورد واگذاری تعدادی اتومبیل به مدیران استان که توبیخ شده بودند، توضیحاتی داد. برای شروع بهره‌برداری از پالایشگاه گاز سرخون[1] با ظرفیت پانزده میلیون مترمکعب گاز در روز برای مصارف دو استان هرمزگان و کرمان، با هلی‌کوپترها به منطقه سرخون در شرق بندرعباس رفتیم. آقایان [غلامرضا] آقازاده، [وزیر نفت]، [حمدالله] محمد نژاد، [مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران] و [علی‌اکبر] مرآتی، [مجری طرح پالایش گاز سرخون]، توضیحات دادند. من هم درباره موفقیت‌های شرکت گاز و اهمیت این صنعت برای کشور صحبت کردم و نشان درجه سه سازندگی را به آقای محمد نژاد دادم. سپس به سایت موشکی اس-200 رفتیم؛ دویست و پنجاه کیلومتر بُرد دارد که در سفر من به شوروی از آنها خریدیم و اکنون عملیاتی شده و قدرت دفاعی مهمی است.[2]
به سیرجان پرواز کردیم. در فرودگاه، استقبال مسئولان را داشتیم. بلافاصله با ماشین به [معدن] گل‌گهر رفتیم. پس از نماز و ناهار و استراحت، در جلسه عملکرد فاز اول و آغاز فاز دوم را توضیح دادند. آقای [حسین] محلوجی، [وزیر معادن و فلزات]، پیشرفت‌های بخش معادن و فلزات را گفت و طرح‌های مهمی را که در سال جاری به ثمر می‌رسند، برشمرد؛ خیلی زیاد است. من هم صحبت تشویق‌آمیز نمودم[3] و کُلنگ فاز دوم را زدم. در این فاز، با چهل میلیون دلار هزینه ارزی، تولید را از دو و نیم میلیون تُن فعلی به پنج میلیون تُن می‌رساند.
برای افتتاح بهره‌برداری از گاز سیرجان و رفسنجان، به شهر سیرجان رفتیم. جمع زیادی از مردم در میدان جمع شده بودند. آقای آقازاده، [وزیر نفت] توضیح داد. مشعل را روشن کردم و تلفنی با رفسنجان صحبت کردم؛ آنجا هم مراسم داشتند. آ شیخ حسین هاشمیان، [نماینده رفسنجان]، آن‌طرف خط بود. فرمان شروع بهره‌برداری را دادم. برای مردم صحبت کوتاهی درباره اهمیت گازرسانی به استان و تحولات ناشی از آن و هزینه‌های فراوان ارزی و ریالی طرح کردم.[4]
به منطقه اقتصادی حراست شده سیرجان رفتیم. توضیحات را شنیدیم و از واحدهای صنعتی و انبارها بازدید کردیم. رونق‌گرفته و آینده خوبی دارد. مصاحبه‌ای انجام دادم و بلافاصله از کارخانه‌های تولید روغن نباتی و داروهای دامی بازدید کردم.
به فرودگاه رفتیم و به‌سوی بم پرواز کردیم. پس از استقبال، به منطقه ارگ جدید[5] رفتیم که خیلی زیبا و جالب ساخته شده است. پس از نماز مغرب در مسجد زیبای آنجا، در جلسه‌ای توجیهات را شنیدیم. کارخانه کرمان خودرو با درآمدهای خود، آن منطقه را باهدف ترویج کشاورزی و توریسم و صنعت، آباد کرده است. من هم صحبت تشویق‌آمیز در ضرورت احیای موفقیت تاریخی بم کردم.[6] سپس در رستوران زیبا و باحال ارگ، شام صرف شد و از قسمت‌های آن بازدید کردیم. سپس خط مونتاژ و نمونه قطعات ساخت ایران در کارخانه خودروسازی را دیدیم که از مشارکت با شرکت دوو [کُره جنوبی] ایجاد شده و اکنون فقط مونتاژ دارد.[7] قرار است ظرف چند سال 70 درصد در ایران ساخته شود که البته باورکردنی نیست. کمی سوار ماشین شدم و راندم.
[1] - پالایشگاه گاز سرخون و قشم، یک واحد پالایشگاه گاز است که در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی بندرعباس قرار دارد. این پالایشگاه، فعالیت خود را در بخش استحصال و پالایش گاز طبیعی و میعانات گازی همراه و گاز مایع مربوط به میدان گازی سرخون در منطقه بندرعباس و میدان گازی گورزین در جزیره قشم، آغاز نمود. ظرفیت تولید گاز از این پالایشگاه نُه میلیون مترمکعب بود که با تعمیرات اساسی واحد شیرین‌سازی، ظرفیت تولید به ۱۰ میلیون مترمکعب در سال ۱۳۹۳ افزایش یافت.
[2] - تقویت قدرت بازدارندگی و دفاعی، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های دولت سازندگی بود که آقای هاشمی، شخصاً موضوعات مربوط به آن را به‌طور مداوم دنبال می‌کرد و علیرغم مشکلات بزرگ نقدینگی و هزینه‌های سنگین بازسازی کشور بعد از جنگ و محدودیت‌های ارزی، همواره به‌عنوان یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر به این امر مهم می‌پرداخت. همان‌طور که در کارنامه و خاطرات سال‌های 68 تاکنون مشهود است، پیگیری ایجاد و رشد صنعت موشکی، تکمیل تجهیزات موردنیاز نیروهای سه‌گانه زمینی، هوایی و دریایی، ازجمله حمایت از خودکفایی روزافزون در صنعت هوایی و تولید هواپیما، خرید زیردریایی‌های پیشرفته، حمایت از صنایع دفاع در تولید تجهیزات و تسلیحات دفاعی و ده‌ها برنامه دیگر، در تمام دوران هشت‌ساله سازندگی ادامه داشت و نتایج درخشان این تلاش‌های بزرگ و طاقت‌فرسای آقای هاشمی رفسنجانی، در دهه سوم انقلاب، جمهوری اسلامی ایران را در ردیف، قدرتمندترین کشور منطقه غرب آسیا، تثبیت کرده است.
[3] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «خیلی خوشحالیم که بالاخره فاز دوم طرح مهم سنگ‌آهن، فعالیتش را شروع می‌کند. گرچه انتظار داشتیم، این فاز دوم زودتر شروع بشود. درهمان موقعی که فاز اول افتتاح شد، تصمیم گسترش و توسعه گرفته شد، اما به خاطر محدودیت‌های ارزی که در این دو سال داشتیم، بانک مرکزی مقداری احتیاط کرد؛ البته از این احتیاط ضرر کردیم. در این کار تأخیر پیش آمد، اما به‌هرحال حالا کار شروع شده و امیدواریم شما بتوانید با همان 18 ماهی که صحبت کردید، این طرح را به ثمر برسانید. گرچه صرفه‌جویی ارزی این طرح‌ها فوق‌العاده نیست، اما نقشی اساسی که در تأمین نیازهای داخلی کشور و ایجاد اشتغال دارد و همچنین بهره‌گیری از معادن غنی کشورمان، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. افزایش 5/2 میلیون تن به محصولات این واحد تولیدی، خدمت بسیار باارزشی برای کشور است.» رجوع کنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[4] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «مرهون محبت‌های بی‌دریغ شما مردم بودیم و وعده‌هایی دادیم که خوشبختانه امروز با سرافرازی شاهد تحقق آن وعده‌ها هستیم. خط مهم تصفیه در حال اجراست و ان‌شاءالله به‌زودی به بهره‌برداری می‌رسد. فرودگاه فعال شده و منطقه صنعتی به لطف خداوند شروع به فعالیت نموده و مجتمع عظیم گل‌گهر در اوج فعالیت است و امروز طرح توسعه آن را شروع کردیم و مهم‌تر از همه، اکنون شاهد افتتاح برنامه استفاده از گاز طبیعی برای این شهرستان هستیم و این کار بسیار بزرگ و پُرهزینه‌ای بوده است. حدود 500 کیلومتر از بندرعباس تا اینجا و رفسنجان و کرمان، با خط لوله گران‌قیمتی اجراشده و به سرعت دو شهر سیرجان و رفسنجان توانسته‌اند، شبکه‌هایشان را شروع کنند و خط انتقال گاز به کرمان نیز، در حال اجراست و ان‌شاءالله شبکه‌گذاری آن شروع می‌شود. شهرهای دیگر استان، به‌خصوص آنجا که سردسیر است، مثل بردسیر، بافق، زرند و شهربابک، به‌تدریج گاز دریافت می‌کنند. به‌طورکلی آمدن لوله گاز به این استان، یک تحول عمده اقتصادی و رفاهی در استان است و این منطقه یکی از مراکزی است که در حال صنعتی شدن است و صنایع قابل‌توجهی هم دارد. با این شرایط، با گاز می‌تواند رشد سریع‌تری داشته باشد و زندگی استان را تحت تأثیر قرار بدهد وامید دارم که در آینده نزدیک، همه جای استان از انرژی مطمئن گاز برخوردار باشد و شاهد تحقق همه وعده‌هایی که به شماها داده‌ایم، باشیم.» رجوع کنید ← کتاب هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[5] - منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید، باهدف ایجاد و توسعه زمینه‌های لازم برای فعالیت‌های کارآمد صنعتی، جذب فناوری‌های نوین و افزایش زمینه‌های اشتغال از طریق جلب و هدایت سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، کار خود را آغاز کرد. این منطقه قبل از پیوستن به مناطق ویژه اقتصادی، سرمایه‌گذاری خارجی را از طریق همکاری با شرکت خودروسازی دوو کره جنوبی جذب و به‌تدریج زمینه لازم را برای فعالیت سایر شرکت‌ها فراهم نمود. براین اساس، با مشارکت و سرمایه‌گذاری‌های گسترده انجام شده و همت متخصصان داخلی، در حال حاضر منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید، تنها منطقه ویژه اقتصادی تخصصی در زمینه صنایع خودروسازی، قطعه‌سازی و صنایع وابسته به آن در کشور محسوب می‌شود.
[6] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «باید از تلاش دست‌اندرکاران این طرح عظیم که آن را در راستای احیای موقعیت بم می‌بینم و فکر می‌کنم که یکی از کارهای مهم در مقابل این کویر وحشی و بسیار وسیعی است که در برابر ما و در حاشیه کویر می‌باشد، قدردانی بکنیم. اینجا سینه و پیشانی کشور شده است. ما برای پاسداری از این نقطه حساس، یعنی بم که از قدیم هم در تاریخ حساس بوده، باید یک‌سری کارها انجام بدهیم. مصلحت این کار هم به همه کشور برمی‌گردد و مخصوص بم نیست وتنها موقعیت آن مال بم است. ما باید اینجا را به نحو خاصی حفاظت کنیم.» رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های 1375، دفتر نشر معارف انقلاب، 1397.
[7] - در دولت سازندگی، صنایع خودروسازی کرمان، به‌منظور ایجاد مزیت سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو، به‌عنوان اولین شرکت غیردولتی خودروسازی، بنا به پیشنهاد آقای سید حسین مرعشی، استاندار وقت کرمان تأسیس شد. صنعت خودرو با تکیه بر بازار جهانی به‌عنوان موتور محرک صنعت، جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد جهان دارد. توسعه این صنعت و اهمیت آن در گسترش صنایع پایین‌دستی وابسته به امکانات بالقوه مؤثری در ایجاد اشتغال مولد برای هر کشور محسوب می‌شود. از بزرگ‌ترین تحولات منطقه جنوب شرق کشور و دستاوردهای دوران سازندگی، تأسیس منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید و احداث کارخانجات خودروسازی کرمان، بدون اتکا به سرمایه‌گذاری دولتی و با اهدافی چون محرومیت‌زدایی، ارتقا و رفاه اجتماعی، ایجاد اشتغال، تأمین امنیت منطقه، پیشگامی در سرمایه‌گذاری تولید خودرو توسط بخش غیردولتی و خارج نمودن انحصار تولید خودرو توسط دولت، جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی همراه با انتقال تکنولوژی، تراکم زدایی صنعتی و استقرار بهینه جمعیت در سطح ملی بوده است.