خاطرات روزانه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی؛ سال1371؛ کتاب رونق سازندگی

یکشنبه 8 آذر 1371 / 4 جمادی‌الثانی 1413 / 29 نوامبر 1992

بعد از نماز صبح گزارش‌ها را خواندم و جواب چند نامه را دادم. ساعت هفت و نیم صبح به سوی معدن سنگ چادرملو پرواز کردیم. تمام مسیر از یزد تا آنجا کویر خشک است و کوه‌های خشک‌تر. در راه، استاندار و آقای [حسین] محلوجی توضیح می‌دادند.

بر فراز معدن گشتی زدیم و توضیح شنیدم. در سایت معدن، با اتومبیل تا بالای قله بزرگ سنگ‌آهن رفتیم. ماشین‌های عظیم، مسئول صاف‌کردن و برداشت خاک معدن بودند و کامیون‌های عظیم‌الجثه صدوسی تُنی، خاک معدن را در کنار سایت آینده دپو می‌کردند.

آقایان [محمدتقی] بانکی، [مدیرعامل شرکت ملی فولاد] و [حسین] محلوجی، [وزیر معادن و فلزات] توضیح دادند. با ظرفیت حدود چهارصد میلیون تُن سنگ آهن و با هزینه حدود ششصد میلیون دلار تا مرحله تغلیظ کار شده و به فولاد مبارکه منتقل می‌شود. سپس در سالن توضیح‌های مکرر شنیدیم. به ابراز احساسات کارکنان پاسخ دادم و احوال‌پرسی کردم. از دستمزدشان راضی بودند.

از آنجا به محل معادن اورانیوم پرواز کردیم. مهندس سلیمانی، [مدیر معدن ساغند] و مهندس [رضا] امراللهی، [رئیس سازمان انرژی اتمی] توضیح دادند. مدعی‌اند

ذخایر قابل بهره‌برداری ثابت شده است.[1] خواستند که اعتبار تأسیس کارخانه بهره‌برداری را تأمین کنیم. از دستگاه‌های حفاری چینی که مشغول کار بودند، بازدید کردیم. نمونه‌هایی که از اعماق زمین بیرون آورده بودند، دیدیم. مهندسان چینی هم بودند. هر دو منطقه فاقد آب است و باید از بهاباد بیاورند.

به سوی «چاه افضل» در شمال اردکان پرواز کردیم. آنجا که جهادسازندگی طرح کویرزدایی را اجرا می‌کند؛ منطقه جالبی است. شبیه کویر نوق ولی پُرآب و صاف و هموار. گز و تاغ و اسفناج وحشی کاشته‌اند. رشد خوبی دارند. توضیحات دادند که می‌خواهند اراضی را برای مرتع‌کاری شترداری در اختیار مردم بگذارند.

گفتم اجازه بدهند پسته هم بکارند و پس از آنکه سبز کردند، سند مالکیت زمین را هم بدهند. امام جمعه و نماینده اردکان هم همین را می‌خواستند. مردم اردکان به آنجا آمده بودند و اجتماع عظیم و با شکوهی داشتند.

متأثر شدم که چرا به شهر نرفتیم و این همه باعث زحمت مردم شدیم. بیست و چهار کیلومتر راه، این همه زن و مرد و کودک در گرمای کویر و آفتاب و گرسنه و تشنه آمده بودند. برنامه رفتن به شهرها نداشتیم. از مردم عذرخواهی کردم و صحبت گرم و دوستانه‌ای برایشان نمودم. آقای [محمدحسین] بهجتی، امام جمعه که شاعر است و در قم، هم‌مباحثه من بود، با شعری لطیف از من تجلیل و مداحی کرد.[2] از ایشان در صحبت تجلیل نمودم.[3]

از آنجا به رُکن‌آباد، روستای نمونه نزدیک میبد رفتیم. از لحاظ ایثار در جنگ نمونه است از هر 37 نفر از مردم روستا، یک نفر شهید شده است. چون بین میبد و اردکان رقابت است، بایستی شبیه آنچه با اردکانی‌ها داشته‌ایم، اینجا هم باشد. مردم میبد هم آنجا جمع شده بودند. [آقای علیرضا اعرافی]، امام جمعه‌شان خیرمقدم گفت. من هم صحبت گرمی کردم.[4] نماز و ناهار را در مدرسه خوب و زیبایی بودیم.

بنا بود به ابرکوه یا ابرقو برویم که خلبان گفت اگر برویم، ناچاریم شب را در آنجا بمانیم، چون سان‌ست [= غروب آفتاب] خواهد رسید. به ناچار منصرف شدیم؛ با اینکه مردم از ظهر منتظر بودند. خیلی ناراحت شدم اما چاره‌ای هم نبود. اگر می‌رفتیم برنامه‌های شهر یزد هم بایستی لغو می‌شد.

در عوض به کارخانه مهم در حال ساخت فولاد آلیاژی رفتیم. مجری طرح توضیحات داد. با اتومبیل گشت زدیم. در حال ساخت هستند و هنوز نقشه‌های اصلی را نگرفته‌اند. بدون فولاد آلیاژی، نمی‌توانیم صنعت مستقل داشته باشیم. اکثر کارگران، افغانی بودند. با اینکه قرار نبود آنجا برویم، ولی کاملاً آماده بودند و حتی پلاکاردهای تشریفاتی هم برای احتیاط نصب شده بود.

از آنجا برای دیدن نمایشگاه صنایع استان، به شهرک صنعتی یزد پرواز کردیم. در سالن بزرگی حدود صد و پنجاه غرفه از انواع گوناگون صنایع برپا بود. از همه

غرفه‌ها بازدید کردم. خیلی خسته شدم. حدود چهار ساعت طول کشید. با همه آنها صحبت کردم. وضعشان را پرسیدم؛ نوعاً راضی بودند. نشان می‌داد که در سه سال دولت من، صنایع پیشرفت خوبی داشته‌اند. یک بار برق قطع شد؛ اول مغرب بود. ما در غرفه فرش ماشینی نماز خواندیم و کمی استراحت کردیم. بعد از بازدید در جمع آنها صحبت کردم و سیاست صنعتی دولت را توضیح دادم.[5]

ساعت هشت و نیم به منزل مرحوم [روح‌الله] خاتمی رفتم. در اجتماع روحانیون شرکت کردم. آقای [محمدعلی] صدوقی خیرمقدم گفت. برای طلاب صحبت طولانی کردم و نصیحت‌شان کردم که واقع بین باشند.[6] شام را هم با آنها خوردم. خیلی جلسه خوبی بود. بسیاری از دوستان دوران طلبگی را دیدم. قرار بود که با کمیته بانوان و خانواده مرحوم آیت‌الله خاتمی هم دیدار داشته باشیم که به خاطر خستگی و دیر شدن انجام نشد. به استانداری آمدم. خاطرات را نوشتم و ساعت دوازده شب خوابیدم.