خاطرات روزانه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی؛ سال1371؛ کتاب رونق سازندگی
پنج‌شنبه 22 مرداد 1371 /13 صفر 1413 / 13 آگوست 1992
صبح زود به سوی فرودگاه [مهرآباد] حرکت کردیم. ساعت هفت و نیم صبح با جمعی از وزیران و نمایندگان به سوی همدان پرواز کردیم. بعد از استقبال رسمی در فرودگاه برای شرکت در اجتماع خانواده‌های شهدا، به تالار فردوسی رفتیم. بعد از قرآن و شعر و دکلمه، من صحبت کردم.[1]
استقبال مردم در مسیر گرم و پرشور بود. برای افتتاح محل جدید توانبخشی رفتیم. هنگام آزمایش آب‌درمانی، آب روی من ریخت و حسابی خیس شدم. عبای خوب خاشیه‌ام خراب و خانم مسئول آن شرمنده شد. عبایم را عوض کردم. بعد از بازدید از قسمت‌های مختلف، در جمع کارکنان صحبت نمودم.[2]
سپس به محل دفتر امام جمعه رفتیم. آقای [سید ابوالحسن] موسوی [همدانی] خیرمقدم گفت و من برای طلاب صحبت کردم.[3] به آقای موسوی گفتم از سوی من به روحانیون چیزی بدهد؛ به مجردها دو هزار تومان و به متأهل‌ها سه هزار تومان. ناهار را در مسجد مجاور، با روحانیون میهمان امام جمعه بودیم.
برای استراحت به استانداری آمدیم. جای با صفایی است. نماز و استراحت و استماع اخبار انجام شد. ساعت سه و ربع برای بازدید کارخانه شیشه همدان رفتیم؛ خیلی جالب بود؛ به زودی تمام مواد اولیه‌اش از تولیدات داخلی خواهد بود و شیشه سفید مرغوب خواهد داد.
از آنجا به محل اجتماع مردم همدان در استادیوم رفتیم. اجتماع عظیمی بود. امام جمعه خیرمقدم گفت. من مفصل صحبت کردم.[4] برای شرکت در اجتماع دانشگاهیان - بوعلی و همدان- به سوی دانشگاه بوعلی رفتیم. رؤسای دو دانشگاه صحبت کردند. بعد از سخنرانی[5] و رسیدن مغرب، به اقامتگاه مراجعت کردیم. نماز مغرب را خواندم و پس از استماع اخبار، در شام دسته جمعی استانداری که در باغ و محل با صفایی بود، شرکت کردیم. استاندار و معاونان آمدند. ضمن گزارش وضع استان، خواسته‌ها را در جهت سرعت عمران و کارهای فرهنگی مطرح کردند.
بعد از مراجعت، خاطرات را نوشتم و اخبار آخر شب را گرفتم. عفت از مشهد تلفنی احوالپرسی کرد.
[1] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «حضور در بین شما در اولین لحظه ورود به استان، دلیل بر طرز تفکری است که مسئولین و رهبری نسبت به‌شما دارند. ما فکر می‌کنیم همچنان که علما و متفکران و دانشمندان و خدمتگزاران شایسته احترام هستند، خانواده‌های شهدا و ایثارگران، به‌حق امتیاز دیگری دارند و ممتازند. خانواده‌های شهدا حق بزرگی به‌گردن انقلاب دارید و امروز شما در جامعه و در برابر نسل‌های آینده سرفراز هستید. شما باید شاکر باشید و نباید یک لحظه و یک بار احساس غبن بکنید. امیدوارم در سایه حضور گسترده و منسجم خانواده‌های شهدا و ایثارگران، همیشه بتوان انقلاب را با طراوت و نشاط برای نسل‌های آینده حفظ کرد.» رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال 1371»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1393
[2] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «نظام و دولت خود را موظف می‌داند به‌افراد معلول کمک کند. مشکلات معلولین و خانواده‌های آنها ایجاب می‌کند، مراکزی برای تأمین سلامت معلولان جسمی حرکتی ایجاد شود. در کنار کمک دولت، شرکت مردم در این راستا مؤثر است. اقدامات فرهنگی در زمینه آشنایی مردم با مشکلات معلولان جسمی و حرکتی، باید انجام شود. کار اساسی مرکز فوق تخصصی و توانبخشی شهید بهشتی همدان، پیشگیری از معلولیت‌ها است. آموزش مردم در جهت آشنایی با علل معلولیت‌ها از سوی رسانه‌های ارتباط جمعی ضرورت دارد. در جهت آموزش و پیشگیری هرچقدر سرمایه‌گذاری کنیم، ارزش دارد.»
[3] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «روحانیت در ایران شرایط کاملاً استثنایی پیدا کرده است. در طول تاریخ از بدو تشکیل حوزه علمیه در نجف اشرف تا امروز، هیچ‌وقت شرایط زندگی ما، در کشور مثل امروز نبوده است. ما تا به‌حال زندگی‌مان در حاشیه جامعه بود. مسئولیت مسائل کشوری را نداشتیم و همیشه از دولت‌ها و قدرت‌ها انتقاد می‌کردیم؛ اما امروز روحانیت و علما مسئولیت دارند و باید جوابگو باشند، گرچه فرد فرد شما طلبه‌ها و آقایان روحانیون مسئولیت اجرایی ندارید، اما به‌عنوان پیشتازان مسائل دینی مسئول هستید.» رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال 1371»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1393
[4] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «استان همدان از نظر منابع طبیعی و ارتباطات از جایگاه خوبی برخوردار است و با داشتن مردم تلاشگر و سخت‌کوش و سرمایه مناسب و سابقه تاریخی، آینده بسیار درخشان برای آن قابل ترسیم است. من آینده این استان را بسیار مطلوب می‌بینم. متأسفانه هنوز در این استان مناطق محروم فراوان است. امسال مبلغ پنج میلیارد ریال برای بازسازی مناطق محروم استان پیش‌بینی شده است، به‌اضافه تصمیماتی که در این سفر برای استان شما می‌گیرند. یکی از امتیازات مهم استان همدان، وجود دانشگاه‌های پیشرفته در استان است. با برنامه‌ریزی‌های به‌عمل آمده، مسئولان ذیربط تصمیم دارند که استان همدان تبدیل به‌یک قطب مهم دانشگاهی کشور شود. برای بازسازی اقتصاد کشور و جبران عقب ماندگی‌ها برای سراسر کشور برنامه‌ریزی شده است و دولت برای ساخت و سازهای زیربنایی، ایجاد راه‌ها و راه‌آهن، مهار آب‌ها، لوله کشی گاز، ایجاد مراکز تولید مصالح ساختمانی، آماده کردن زمین برای ساخت مسکن، مراکز تفریحی و ورزشی و ایجاد مدارس برنامه دارد. تلاش وسیعی برای ایجاد راه و برق در روستاها، به‌عنوان عقبه میدان مبارزه اقتصادی در حال انجام است. خوشبختانه برنامه سه ساله بازسازی پس از دوران جنگ نشان می‌دهد که ایران اسلامی مستعد است تا همراه ریاضت‌های دوران بازسازی، گام‌های بلندی را به‌طرف بازسازی بردارد. خون مقدس شهدای انقلاب اسلامی، صبر جانبازان و شعور بالای خانواده‌های شهدا و ایثارگران که همیشه در صحنه حضور دارند مردم را چنان آبدیده کرده است که برای بازسازی کشورشان آمادگی کامل دارند.» رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال 1371»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1393
[5] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «یکی از مشکلات اساسی کشور ما عقب‌ماندگی در بخش آموزش عالی است و ما در حال حاضر در این زمینه با کشورهای پیشرفته جهان فاصله زیادی داریم. البته در این زمینه طی چند سال اخیر گام‌های مثبت زیادی برداشته شده است و این روند همچنان ادامه دارد. در گذشته سالانه یک میلیارد دلار صرف اعزام دانشجو به‌خارج می‌شد که طی‌سال‌های اخیر با ایجاد رشته‌های جدید و رشته‌های مختلف در کشور این مشکل تا حدودی مرتفع شده است. توزیع امکانات آموزش عالی در نقاط مختلف کشور از جمله سیاست‌های دولت می‌باشد، زیرا ما اعتقاد داریم ایجاد دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در شهرهای کوچک، باعث توسعه و پیشرفت این شهرها می‌شود. وجود زنان تحصیل‌کرده در اداره خانواده و نیز جامعه مؤثر هستند. خوشبختانه زنان تحصیل‌کرده در کشور ما از کارآیی مطلوبی برخوردارند. رسیدگی به مسائل رفاهی اعضای هیات علمی و دانشجویان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی از برنامه‌های دولت در زمینه توسعه آموزش عالی است، ولی به‌دلیل محدودیت امکانات، تحقق این اهداف به‌طور یک جا امکان‌پذیر نمی‌باشد.» رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال 1371»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1393