خاطرات روزانه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی/ سال 1375 / کتاب «سردار سازندگی»
چهارشنبه ۲۶ دی ۱۳۷۵ //۵ رمضان ۱۴۱۷ // ۱۵ ژانویه ۱۹۹۶
برای مراسم شروع بهره‌برداری از فاز اول طرح فاضلاب تهران، با هلی‌کوپتر به جنوب شهرری رفتیم. ابتدا با هلی‌کوپتر از فراز شهرهای فیروزآباد و باروت‌کوبی تا پایان مسیر پروازکردیم. آب نهرها آلوده است، ولی در کشاورزی استفاده می‌کنند و حدود ۳۰ هزار هکتار زمین را پوشش می‌دهند. آقای زنگنه، [وزیر نیرو] و محسن [هاشمی، رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور] هم با من بودند. قرار شد، برای بهداشتی کردن آب، دو تصفیه‌خانه روی آنها ساخته شود
در محل تصفیه‌خانه فاضلاب فرود آمدیم. حدود ۱۱۰ هکتار است. با دو سیستم لاگون و لجن فعال[1] برای پنج میلیون نفر ساخته شده است. فاز اول، خط اصلی از میدان راه‌آهن تا آنجا به طول ۱۲ کیلومتر و با قطر ۲ متر، تمام شده است و وصل انشعاب‌ها را شروع کرده‌اند. خط دوم از اینجا تا ضرابخانه است. کل طرح، حدود ۱۲۰ میلیارد تومان، هزینه دارد. مقداری پیاده در داخل لوله‌ها رفتیم. در سالن توجیه، توضیحات مهندس [قنبرعلی] رجبی، [مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران] را شنیدیم. از نمایشگاه مصنوعات فراوان برای آب و فاضلاب و تصفیه‌خانه‌ها بازدیدکردیم. ساخت داخل این همه ابزار که در گذشته وارداتی بوده، جالب است.
آقایان [بیژن نامدار] زنگنه، [وزیر نیرو] و [غلامرضا] منوچهری، [معاون وزیر نیرو در امور آب و فاضلاب]، برای برنامه‌های آب و فاضلاب توضیحات دادند. من هم دربارة اهمیت فاضلاب برای بهداشت و آسایش مردم و صرفه‌جویی برای حفظ آب‌های زیر زمینی و نیز استفاده از پس‌آب‌ها و اشتغال و صنعت صحبت کردم[2]. سپس رفتیم، منهول[3] را دیدیم.
به دفترم رفتیم. کارها را انجام دادم. عصر در جلسه هیأت دولت، چند مصوبه داشتیم؛ منجمله تجدید ارزیابی شرکت‌ها، با توجه به رشد قیمت‌ها و تفاوت نرخ ارز و کالاها، به منظور اصلاح ساختار و بالابردن سهم ذخیره تسهیلات و سرمایه‌گذاری.
افطار، نمایندگان مجلس و وزرا میهمانم بودند. نماز جماعت به امامت من خوانده شد. نامه‌های زیادی آوردند. پس از افطار، با دکتر [حسن] روحانی، [دبیر شورای‌عالی امنیت ملی]، دربارة مسائل انتخابات و نیز اظهارات مشاور آقای یلتسین، [رئیس‌جمهور روسیه]، دربارة حمله احتمالی آمریکا به ایران مذاکره کردیم.
[1]- لاگون، همان برکه‌های تثبیت فاضلاب است. لاگون به لحاظ سادگی، روش مناسبی برای تصفیه فاضلاب می‌باشد. همچنین راندمان تصفیه بالایی در مقایسه با روش‌های طبیعی تصفیه دارد. لاگون‌ها از ساده‌ترین و متداول‌ترین روش بیولوژیکی تصفیه فاضلاب به شمار می‌رود و فاضلاب تصفیه‌شده به کمک این روش، مناسب برای تخلیه در آب‌های سطحی و مصارف کشاورزی است. تصفیه فاضلاب به روش لجن فعال با هوادهی گسترده (EAAS)، یکی از روش‌های تصفیه فاضلاب بهداشتی است که مبتنی بر بارگذاری کم فاضلاب در حوضچه هوادهی فاضلاب است که این میزان بارگذاری، موجب می‌شود که باکتری‌ها با اکسیژن فراوان و موادغذایی نسبتاً کمتری مواجه شده و در نتیجه مواد آلی موجود در فاضلاب را به صورت کامل‌تری مورد استفاده قرار دهند.
[2] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «طلسم اصلاح سیستم انتقال و تصفیه فاضلاب تهران شکسته شد و دولت مصمم است که با تلاش و همیاری مردم، در تمامی شهرهای کشور نیز این طرح را به اجرا درآورد. یک مسأله غیرقابل اجرا در تفکر گذشتگان، امروز حل شده و به مرحله عمل درآمد و نیروهای متخصص و متعهد ایرانی، بار دیگر توانایی خود را به اثبات رساندند. هم‌اکنون عملیات اصلاح سیستم فاضلاب ۱۱۰ شهر آغاز شده و در حدود ۱۰۰ شهر دیگر نیز مطالعات در دست بررسی است. هدف دولت ایجاد رفاه بیشتر برای مردم است و با اجرای طرح‌های فاضلاب در شهرها، بخش عمده‌ای از گرفتاری‌های فعلی شهرها حل خواهد شد.» رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[3] - «منهول»، یا گودال دسترسی، به معنی «آدم‌رو» می‌باشد. منهول، محفظه‌ای است که برای متصل‌کردن شبکه و اتصال چندین خط لوله به یکدیگر و راه‌های انتقال فاضلاب و بازبینی، تعمیر و نگه‌داری، یا تنظیم شیرآلات و یا خدمات دیگر، به‌کار می‌رود. منهول فاضلاب، برای اتصال خطوط و تأسیسات زیرزمینی و متصل‌کردن چند شبکه و خط به یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تصاویر ضمیمه
