خاطرات روزانه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی/ سال 1375 / کتاب «سردار سازندگی»
چراغ سازندگی در ایلام به دست هاشمی روشن شد.
پنجشنبه ۱۳ دی ۱۳۷۵ | ۲۲ شعبان ۱۴۱۷ // ۲ ژانویه ۱۹۹۶
به خاطر کم‌خوابی شب گذشته، تا نزدیک آفتاب خوابیدم. پس از نماز صبح و صبحانه‌ای عجولانه، ملاقات‌کوتاهی با خانواده‌های استاندار و امام‌جمعه داشتم. به پادگان سپاه رفتیم؛ همان‌جا که در دوران جنگ، گاهی در آن مستقر بودم. در مراسم صبحگاه مشترک، [سردار عظیمی]، فرمانده سپاه که فرماندار ارشد منطقه است، گزارش داد و خیرمقدم گفت. من هم صحبت گرمی، با تکیه بر خاطرات و قهرمانی‌های زمان جنگ در جبهه ایلام نمودم و آبادانی شهرهای تخریب‌شده مهران و بوستان و دهلران را به رخ عراقی‌ها کشیدم.[1]
برای صرفه‌جویی در وقت، هلی‌کوپترها به پادگان آمدند. به سوی محل سد کنگیر در شمال شرق شهر ایوان غرب پروازکردیم. در کنار روستای سرتنگ، در دشت باریکی کنار رودخانه فرود آمدیم. گزارش [آقای حقی‌پور]، مدیرکل آب منطقه‌ای [ایلام] و مدیرکل کشاورزی را شنیدیم. سد کوچکی با هزینه دو میلیارد تومان، برای تنظیم آب رودخانه کنگیر که به سوی سومار می‌رود و سپس به عراق فرار می‌کند. بند انحرافی میرعلمدار که توسط وزارت کشاورزی ساخته شده، آب آن سد، باید از دریاچه به دشت پشت سر دریاچه بر گردانده شود و با پمپاژ، برخلاف سدهای معمول که دشت‌ها در مسیر سد است. برای مردم دو روستا که جمع شده بودند، صحبت کوتاهی در نقش این سد در توسعه منطقه کردم.[2] از وضع‌شان سئوال کردم؛ راضی بودند.
به سوی محل سد بزرگ سازبن پرواز کردیم. در محل تلاقی رودهای سیمره و چرداول که منطقه بسیارجالبی است، آن طرف رود، عشایر لرستان جمع شده بودند و این طرف روستاییان ایلامی؛ برای هر دو جداگانه صحبت کردم.[3] آقای زنگنه، [وزیر نیرو] و آقای حدادیان، [مدیر عامل توسعه آب وزارت نیرو]، گزارش سد را دادند با ۴۷ ممیلیارد تومان هزینه، برای تولید ۳۵۰ مگاوات برق. سد نیروگاهی سازبن، اهداف تولید انرژی برق آبی و کنترل سیلاب و طغیان‌های رودخانه سیمره را در بردارد. من هم صحبت کوتاهی دربارة افتخارات خودکفایی کشور و تکنولوژی سدسازی و نیروگاه آبی در سایه برنامه اول کردم.[4]
به سوی منطقه بلبلان پرواز کردیم. در کنار رود سمیره، دو هزار هکتار را کانال‌کشی کرده‌اند و با پمپاژ آب رودخانه تحت‌کاشت آبی قرار گرفته، روستاییان اطراف اجتماع عظیم و پُرشوری داشتند و من هم صحبت کوتاهی برایشان کردم.[5] از لوح پرده برداشتم و کلید پمپ‌خانه را زدم؛ این مراسم در برنامه نبود، خودم اضافه کردم و باعث شد که استراحت ظهر را نداشته باشیم.
به سوی فرودگاه ایلام پرواز کردیم. در فرودگاه، نمایشگاه توانمندی‌های صنعتی استان را دایر کرده بودند. از همه غرفه‌ها بازدید کردم و با سئوال و پاسخ، بعضی صنایع جدید و ابتکاری، نظرم را جلب کرد؛ منجمله تولید محصولات گران‌قیمت از دانه‌های درختان بلوط که در زاگرس بی‌پایان است و از شیره درختان شبه وحشی و صنایع فرش استان هم قوی است؛ با فرش‌های نفیس، حدود ده هزار بافنده دارند. فرش هم هدیه دادند که به موزه [یادمان ریاست‌جمهوری رفسنجان] سپردم. در استانداری، فقط ناهار عجولانه‌ای داشتیم و ملاقات کوتاهی با خانواده‌های معاونان استانداری نمودم.
به مرکز نیروی انتظامی رفتم. با مراسم رسمی و گزارش [سرتیپ فرهاد نظری]، فرمانده که یک سپاهی است و افتتاح چند طرح عمرانی نیرو، منجمله حدود ده پاسگاه مرزی در مرز عراق که مهم است، من هم صحبت کوتاهی کردم.[6] به محل صداوسیما رفتیم. برای افتتاح بیش از بیست طرح توسعه در استان منجمله فرستنده پُرقدرت نخجیر که کشور عراق را هم می‌پوشاند. در استودیوی رادیو به سئوالاتشان پاسخ دادم و از کارکنان که خیلی‌خوب برنامه سفر را پوشش داده‌اند، تشکر کردم. تلفن‌های فراوان مردم، در قدردانی از خدمات دولت، آنها را سخت تحت تأثیر قرار داده بود، گفتم نواری از همه آنها بدهند. معمولاً در همه سفرهای استانی، چنین وضعی است و بهترین نمونه افکار عمومی است.
سپس در جمع کارکنان، آقای [علی] لاریجانی، [رئیس سازمان صدا و سیما]، گزارش طرح توسعه و ساخت داخلی تجهیزات و برنامه‌ها را داد که خیلی‌خوب است. من هم صحبت تشویق‌آمیز نمودم.[7] یک سرود جالب که در خوش‌آمد به سفر سروده بودند، همراه با تصویرهای نقاط جالب سفر را نمایش دادند و نسخه‌ای هم به خودمان دادند. به آقای لاریجانی گفتم، به کارکنان هدیه‌ای بدهند.
سپس میدان امام حسین (ع) و پارک جنگلی ۴۰۰۰ هکتاری را افتتاح کردیم؛ بزرگ‌ترین پارک کشور است؛ در بین فرودگاه و شهر با درختان جنگل بلوط. سپس طرح جالب والفجر با ۵۰ هکتار زمین و تأسیسات جالب شهربازی کودکان و نمایشگاه دایمی و استخر بزرگ و آب نما در ارتفاعات مُشرف بر شهر.
سپس به جمع بسیجیان رفتم. خیلی پُرشور و صمیمی زن و مرد حدود چهار هزار نفر، هدیه‌ای دادند؛ خنجری و لباسی. [سردار نورالهی]، فرمانده آنها صحبت خوبی کرد.[8] تقاضاهایی داشتند. گفت یک پنجم مردم استان، عضو بسیج‌اند. شعار تازه‌ای که در این سفر باب شده بود، این بود: «هاشمی سلحشور، دیده دشمنت‌کور» را خیلی تکرار می‌کردند؛ نمی‌دانم چرا؟! در این سفر شعار «مالک اشتر علی» تحت‌تأثیر سریال امام علی (ع) که نقش مالک در آن خیلی برجسته است نیز جلب توجه زیادی می‌کند و شعارهای سردار و جلودار و معمار و طراح سازندگی که عام‌ترین شعارها و سرودها و اشعار است و به خاطر احساس مردم و سازندگی استان‌شان، این بخش خیلی نمود دارد.
به فرودگاه رفتیم. روشنایی و برج فرودگاه را افتتاح کردیم. به بالای برج رفتیم. ۱۵۰ پله را به سرعت بالا رفتم که باعث تعجب همراهان بود؛ آن هم در پایان یک روز پُرکار و خسته‌کننده. توضیحاتی دربارة ساخت و تولید سوییچ برج دادند که تاکنون وارد می‌شد. سپس با بدرقه به سوی تهران پرواز کردیم. در پاویون فرودگاه تهران، با عفت و همراهان که به سفر عُمره می‌رفتند، گفت‌وگو و خداحافظی کردیم. فاطی و مهدی هم همراهند. به خانه آمدم. شام خوردم و نماز خواندم. فیلمی دیدم و خوابیدم.
[1] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «خداوند را شکر می‌کنم که بار دیگر در این مرکز مقدس دفاعی و نظامی، در حضور شیرمردان مرزدار کشور اسلامی ایران هستم. این منظره زیبایی صفوف شما بزرگواران میدان رزم و دفاع که همراه با خاطرات جاویدان دوران دفاع است، بسیار شکوهمند است. ایلام یادگار عظیم حماسه‌های دفاع خودش را ثبت خواهد کرد و برای نسل‌های آینده ایران و بخصوص ایلامیان، به یادگار خواهد گذاشت. در همین جا که آن روز شکل پادگان هم نداشت، جمعی مصمم زیر درختان بلوط و در پناه این کوه‌ها آماده رزم بودند و همین جا تصمیم‌های سرنوشت‌سازی برای کل کشور گرفته می‌شد. سربازان دیروز، سازندگان امروز هستند. بحمدالله نیروهای مسلح در این مقطع تاریخ، سرافراز و محبوب‌اند و ان‌شاءالله این‌محبوبیت جاویدان خواهد ماند، چرا که شما پیروان مقام ولایت هستید که محور حرکت ماست و دست‌پرورده امامی هستید که روح قدسی ایشان مرده‌ها را هم زنده می‌کرد.» رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[2] - در بخشی از سخنرانی آمده است: «یکی از ناراحتی‌های ما همواره این بوده است که با وجود آب‌های فراوانی که در اینجا از دست می‌رود، باید برای مهار آب‌ها و انتقال آن به دشت‌های کوچک فکری کرد تا برای مردم وسیله اعاشه‌ای باشد. ماندن مردم در اینجا و فراهم کردن زندگی خوب برای آنها کار ارزشمندی است که باید انجام شود و آن را تقویت کنیم. احساس وطن‌دوستی و دفاع از وطن در مردم اینجا خیلی قوی است و این موقعیت ممتازی است که ما باید آن را تقویت کنیم. «امیدواریم روزی را در این منطقه ببینیم که آب‌هایمان در کنترل خودمان است و آن مقدار آب را که نیاز داریم در داخل کشور استفاده می‌کنیم. این منطقه و شمال و جنوب آن حساسیت بیشتر، آب زیادتر و زمین‌های فراوان‌تری دارد که باید از آن استفاده کنیم.» رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[3] - آقای هاشمی گفت: «خیلی خوشحالیم که خداوند به ما توفیق داد که امروز در خدمت شما مردم عزیز منطقه سرتنگ باشیم و شما را زیارت کنیم. به شما تبریک عرض می‌کنیم. این سدی که برای شما درست می‌کنند، وضعیت را عوض می‌کند و ان‌شاءالله عمران و آبادی مناسب را برای شما به وجود می‌آورد. شما مرزداران کشور هستید و در دوران دفاع مقدس امتحان خود را داده‌اید. اینجا برای ما اهمیت دارد و شما که با قناعت زندگی کرده‌اید، به زندگی دیگران کمک کنید که این پیش خداوند ارزش زیادی دارد. این جوانان امیدهای آینده ما هستند و شما سعی‌کنید، بچه‌هایتان خوب درس بخوانند و برای آینده خوب تربیت شوند.» رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[4] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «دو رشته اساسی تمدن و پیشرفت را در زمینه سدسازی و نیروگاه‌سازی، در همین دوران کوتاه سازندگی کسب کرده‌ایم و در این دو فن مهم روز، صاحب تکنولوژی شده‌ایم. سدهایی به این بزرگی، مثل سد سیمره با بیش از سه میلیارد مترمکعب آب و این سد را که 5/1 میلیارد حفظ آب می‌کند و این ارتفاع و پیچیدگی را دارد، توانسته‌ایم خودمان بسازیم و منهای نیروگاه، هیچ هزینه ارزی نداشته باشیم. ما الان در سدسازی، پایگاه مطمئنی داریم و اصلاً باید به فکر صادرات خدمات سدسازی باشیم. نیروگاه‌سازی از این هم مهم‌تر است به هر حال این قدرت نیروگاه‌سازی و سدسازی از قدرت‌های متخصصان ماست و من امیدوارم این حرکتی که شروع شده است، کمک کند که ثروت‌ها و منابع طبیعی خود را بهتر بشناسیم.» رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[5] - آقای هاشمی، با یک بلندگوی دستی به سخن گفتن با آنها پرداخت و گفت: «از این محبتی که ابراز می‌کنید، متشکریم. متأسفانه رودخانه پُرآب است و ما نمی‌توانیم به آن طرف بیاییم. ان‌شاءالله این سد که ساخته شد، شما می‌توانید از روی سد به این طرف بیایید و مردم دو استان یکدیگر را ملاقات کنند. خوشحالیم که اینک طرح آبیاری دشت هلیلان اجرا شده است. امیدواریم شما به خوبی از این طرح استفاده کنید و اراضی این منطقه که اراضی زرخیز و حاصلخیزی است، با همت و تلاش شما و با استفاده از این آب، تبدیل به منطقه بسیار آبادی شود. ان‌شاءالله در آینده برای این منطقه کشاورزی صنایع جنبی و صنعتی هم ایجاد خواهد شد.» رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[6] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «امنیت خوب این استان، در سایه شما سربازان وفادار حاصل می‌شود. در این استان مرزی با این همه طول مرز و آن هم با این دشمن ناباب، اگر امنیتی می‌بینید و توسعه کشور تا کنار مرزها امکان پذیر شده است، مرهون شماست. پاسگاه‌های مرزی در طول جنگ از بین رفتند. افتتاح طرح‌های عمرانی شما و به‌خصوص پاسگاه‌های مرزی برای ما پیام خوبی دارد. در مرزها، وجود پاسگاه‌هایی که بتواند امنیت مرز را با شرایط مناسب برای پرسنل تهیه کند، اهمیت خاصی دارد.» رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[7] - آقای هاشمی گفت: «در نظر من، زیباترین چیزی که در این سفر وجود داشت، عواطف گرم مردم استان بود و جای دیگر هموطنان ما خالی بود که ببینند این مردم چقدر با محبت و عطوف‌اند. خدماتی که مدیران این منطقه به مردم ارائه داده‌اند، خوشبختانه استان را از یک استان محروم، به یک استان نیرومند و برخوردار تبدیل کرده است و با هزاران طرح و پروژه موفقی که در طول این سال‌ها اجرا شده است، منطقه جنگ زده و مخروبه استان ایلام، اینک منطقه بسیار بارونقی است». ایشان، در پاسخ به سؤال خبرنگار که از ایشان درباره حضور و استقبال گرم مردم در ساعاتی پیش در سیمره پرسید، اظهار داشت: «نکته جالبی که با آن برخوردم، اینکه سیمره بین دو استان ایلام و لرستان واقع است. ما در استان ایلام بودیم و آن‌سوی رودخانه، جمعی از عشایر لرستان ایستاده بودند و به خاطر فراوانی آب رودخانه، نمی‌توانستند به ما ملحق شوند. از آن طرف شعار می‌دادند و این صحنه برای من بسیار زیبا بود. من به کنار رودخانه رفتم، از آنها تشکر کردم و به آنها قول دادم که به زودی این سد ساخته خواهد شد و از روی آن عبور خواهند کرد و دو استان در این مکان به هم خواهند رسید.» رجوع‌کنید ←کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های ۱۳۷۵»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۳۹۷.
[8] - سردار نوراللهی فرمانده سپاه منطقه ایلام، در بخشی از سخنان خود گفت: «مفتخرم به نمایندگی از بسیجیان این خطه، ضمن عرض خیرمقدم به خدمت سردار بزرگ سازندگی، حضرت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، اعلام نمایم که در پایت جان می‌افشانیم و خاک راهت را توتیای چشمانمان کنیم، ای مالک اشتر علی.»