خاطرات روزانه / آیت‌الله هاشمی رفسنجانی/ سال 1374 / کتاب «مرد بحران ها»
دوشنبه 21 فروردین 1374 | 9 ذیقعده 1415 10 آوریل 1995
به خاطر کم خوابی دیشب، خسته بودم. ساعت نُه صبح به دفترم رفتم. [آقای شیخ مرادُف]، معاون نخستوزیر [و وزیر امورخارجه] ترکمنستان آمد. نامه آقای [صفرمراد] نیازُف، [رئیس جمهور ترکمنستان] را آورد که مطابق معمول، گزارش از مسایل مهم و از همکاری با روسیه و مسایل گاز و سفر سوهارتو، [رئیس جمهور اندونزی] به ترکمنستان و.... داده بود. دربارة اهمیت همکاری سه جانبه ایران، اوکراین و ترکمنستان و توسعه همکاری صحبت کردیم.
اعضای شورای عالی حج آمدند. آقای [محمدمحمدی] ری‌شهری، [نماینده ولی فقیه و سرپرست حجاج ایرانی]، دربارة اقدامات فرهنگی، تحقیقاتی و آموزش حج صحبت کرد. آقای [احمد] پورنجاتی، سیاست‌های حج را گفت. آقای [محمدحسین] رضایی، [رییس سازمان حج و زیارت]، گزارش امور اجرایی را داد. من هم نظراتی برای اصلاح امور دادم.
عصر سلمانی برای اصلاح آمد. از اینکه مشکل ثبت نام دخترش در دانشگاه آزاد اسلامی حل شده، خوشحال است. مصاحبه‌ای با خبرنگاران [رادیو و تلویزیون] هند، به مناسبت سفر آینده‌ام به هند داشتم.[1] سئوالات زیادی را دربارة مسأله کشمیر و فلسطین و رابطه با آمریکا و پاکستان پاسخ دادم. مصاحبه‌ای با صداوسیما، برای نتایج سفر خوزستان داشتم؛ خیلی طول کشید.[2]
[آقای حاجیمحمد بولیکا]، وزیر امورخارجه برونئی آمد. مذاکرات تشریفاتی بود. از سفر عُمره مراجعت کرده بود. از اینکه کتابخانه آیت‌الله مرعشی[نجفی]، نسب خانواده‌شان به امام حسن(ع) را ثابت کرده است[3]، خوشحال بود.
بعد از نماز مغرب به فرودگاه رفتیم و به سوی مشهد پرواز کردیم. خانواده و جمعی از بستگان، وزرا و معاونان همراه بودند. در فرودگاه مشهد، استقبال رسمی بود. به زیارت حرم رفتم. شام در سالن اجتماعات خوردیم و دیروقت خوابیدم.
[1] - آقای هاشمی در این مصاحبه در پاسخ به سؤالی دربارة مقابله با فشار آمریکا و وضعیت موجود در روابط دو کشور گفت: «ما نگرانی از فشار آمریکا نداریم. پیش از انقلاب و بعد از انقلاب، همیشه روابط‌مان با آمریکا خصمانه بوده. پیش از انقلاب، یعنی مردم نه دولت قبل از انقلاب. آمریکا هم در این مدت هر چه توانسته، خصمانه نسبت به ما عمل کرده و ما اگر نگرانی داشتیم، خودمان به‌فکر علاج می‌افتادیم و می‌توانستیم این تیرگی روابط را علاج کنیم؛ چون ما مایل نیستیم و دلیلی نیست که با آمریکا همکاری بکنیم و این یک سیاست انتخابی است.» رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمیرفسنجانی، مصاحبه‌های سال 1374»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1396.
[2] - در بخشی از این مصاحبه آمده است: « من آنروز که می خواستم از آبادان بیایم، به خلبان هلیکوپتر گفتم که مرا از روی اروند عبور بدهدکه آن طرف عراق را هم ببینم. از خرمشهرتا قسمتی از اروندکنار را از روی اروند پرواز کردیم.آن طرف وضع عراق را دیدم؛ مثل اینکه خاک مُرده به منطقه فاو ریختهاند. نخلها خشک شده، زمینها شور شده، یک آدم به چشم نمیخورد، گویا ورود مردم به آنجا اصلاً ممنوع است. همه چیز ویران است و این طرف، همه در تحرک؛ بین نخلها آدم میبیند، مردم ساختمانهای خوب، سیمانی و آجری و فلزی چند طبقه بین همین نخلها ساخته اند. در جزیره مینو، در اروندکنار، انصافاً خدا خوب جزای ظالم متجاوز را داده است و ما مردممان هم خودشان حقشان راگرفته اند. ما باید تشکرکنیم از این امنیتی که در استان درست کرده‌اند.» رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمیرفسنجانی، مصاحبه‌های سال 1374»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1396.
[3] - آیتاللهالعظمی سیدشهابالدین مرعشینجفی، یکی از مراجع تقلید معاصر شیعه، در علم انساب سرآمد بود و میتوانست نسب سادات را با دقت مشخص کند. علم انساب، از تعیین نسب مردم و روشهای تحقیق آن سخن میگوید و هدف آن، پیشگیری از خطا در تعیین نسب اشخاص است. مرحوم آیتاللّه مرعشی نجفی، با احیای کتابهای اصیل نسبشناسی، در بازسازی این دانش با جدیت کوشید و علم انساب شیعی به همت ایشان حیاتÃ Äدوباره یافت. ایشان کتاب «کشف الإرتیاب فی ترجمة صاحب لباب الأنساب و الأعقاب و الألقاب» را به رشته تحریر درآورد. این اثر به عنوان مقدمه لباب الأنساب بیهقی نگاشته شده و آقای محمدرضا عطایی، ترجمه فارسی آن را در پایان کتاب «مهاجران آل ابوطالب» آورده است. این اثر در واقع فهرستواره و کارنامهای از نسبشناسی اسلامی است. آیت‌الله مرعشی نجفی، از اقوام پدری بانو عفت مرعشی، همسر آیت‌الله هاشمی بودند.