خاطرات روزانه / آیت‌الله هاشمی رفسنجانی/ سال 1374 / کتاب «مرد بحران ها»
سه‌شنبه 3 بهمن 1374 //2 رمضان 1416 // 23 ژوئن 1996
در گزارش‌ها، مباحثه دو گروه انتخاباتی از جامعه روحانیت مبارز و گروه خدمتگزاران [= کارگزاران سازندگی] از قوه مجریه، داغ شده و عمدتاً بر سر شیوه «حمایت من» که شعار دو دوره جامعه روحانیت مبارز بوده است. برای دور دوم مذاکرات با میهمانان ترکمن، به سعدآباد رفتیم. در جلسه غیررسمی، نتیجه مذاکرات وزرا را بررسی کردیم و مواردی که نتوانسته بودند به توافق برسند، با تصمیم من و آقای نیازُف تکمیل شد و همه موارد مذاکرات به نتیجه رسید. سپس در حضور ما، سند توافق نامه مالیات مضاعف امضا شد و نحوه برگزاری مراسم بهره‌برداری از راه آهن مشهد – سرخ – تجن به نتیجه رسید.
به سوی فرودگاه حرکت کردیم. در راه دربارة مسایل ارزی ترکمنستان صحبت شد. مشکلات تأسیس بورس ارز را که با کمبود ارز در نظر دارند، تذکر دادم. به نظرم رسید، مشکل جدی مدیریتی دارند. در فرودگاه مصاحبه مفصلی با صحبت هر دوی ما دربارة تصمیمات و نتایج شد[1]. با بدرقه رسمی رفتند. جالب است که هر چه می‌خواستم، بدون درنگ موافقت میکرد.
به دفترم رفتم. آقای دکتر [محمدرضا] هاشمی [گلپایگانی، وزیر فرهنگ و آموزش عالی] آمد. دستاورد‌های وزارت علوم را توضیح داد. نمی‌دانم چرا این بار، برخلاف دفعه‌های قبل که مشکلات را مطرح میکرد، فقط پیشرفت‌ها را گفت. عصر آقای سیروس ناصری، [نماینده ایران در دفتر سازمان ملل در ژنو] آمد. مذاکرات با ملک حسین، [پادشاه اُردن] را گفت که توضیحات ناقصی بر طرح فدرالیکردن عراق است. قرار شده نماینده‌ای به اردن بفرستند و اصرار بر ایجاد رابطه با مصر داشت.
شب، شورای عالی انقلاب فرهنگی جلسه داشت. بحث اساسی دربارة تعداد دانشجویان پزشکی مورد نیاز بود که به یک جمع بندی نیمهتمام رسیدیم و قرار شد تکمیل شود. وزارت بهداشت، خواستار کم شدن تعداد ورودی‌ها است و بعضی مخالفند. به نظر می‌رسد وضع موجود، برای چند سال دیگر خوب باشد. چند رییس دانشگاه تصویب شد. طرح رسمی شدن تحصیلات حوزه‌های دینی تکمیل و تصویب شد که مهم است و تحولی در حوزه‌هاست. ساعت نُهو نیم شب به خانه رسیدم. بحث داغ رسانه‌ها، انتخابات و عکس‌العمل نسبت به بیانیه شانزده تن از اعضای کابینه است.
[1] - در بخشی از این مصاحبه آمده است: « مذاکراتمان خیلی فشرده بود. همه آنچه در دستور کار بود، به نحو مطلوبی به نتیجه رسید. در مورد نفت و گاز و سد مشترک روی هریررود و همچنین انتقال برق، یعنی اتصال شبکه‌های برق دوکشور و در مورد کارهایی که ایران در آنجا دارد، سیلوسازی، راهسازی، خط فیبرنوری و آبرسانی به شهر مرو، طرحهای عمرانی دیگر و کشاورزی که مقداری زمین و آب در اختیار ایرانیها قرار می‌گیرد، به نتایج نهایی رسیدیم. برنامه شروع بهره برداری از قطار جاده ابریشم را اینجا توافق کردیم که انشاءالله در اردیبهشت سال آتی، با حضور شخصیتهای جهانی، کار را آغاز خواهیم کرد. کار بسیار بزرگی است که باتلاش ترکمنستان و ایران، با سرعتی قابل تحسین به نتیجه رسیدیم. برای روشهای پرداخت و سیستمهای عملکرد بانکی، بیمه و مالیاتهای مرسوم در طرحهایی که اجرا می‌شود، تصمیمگیریهای مناسبی شده که تا به حال روی آن مذاکره کرده بودیم، در اولین بار به نتیجه رسیدیم. در مبادله کالاهای مورد نیاز دو کشور که از طرف ترکمنستان آرد و گندم و دارو، بیشتر مورد تقاضا بود و از طرف ما هم پنبه؛ این هم به شکل خوبی تنظیم شد که سریعاً جابجایی می‌شود؛ الان دیگر تکلیف شیوهÃ Äسرمایهگذاری، تجارت و همکاریهای فنی، تقربیاً همه چیز مشخص است؛ هم بخش خصوصی، هم دولتی دو کشور، می‌توانند مطمئنتر عمل کنند. بحثهای بسیار مفیدی در مسایل دریای خزر ومسایل سیاسی منطقه و همکاریهای چندجانبه داشتیم که تقریباً در همه موارد اتفاق نظر بود.» رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، مصاحبههای سال 1374»، دفتر نشر معارف انقلاب،1396.