سهشنبه 12 دی 1374 //10 شعبان 1416 // 2 ژوئن 1996
به سازمان انرژی اتمی رفتیم. دکتر روحانی هم آمد. طرح توکامک[1] را افتتاح کردیم. از روسیه به قیمت هفتصدهزار دلار خریدهاند و مدعیاند بلافاصله پنج میلیون دلار مشتری داشته است. برای تحقیقات جهت انرژی گداخت است که از طریق همجوشی هستهای در دمای بسیار بالا به وجود میآید؛ نقطه مقابل انرژی است که از ناحیه شکافت هستهای به وجود میآمد. اگر روزی به نتیجه برسد، منبع انرژی بیپایان خواهیم داشت که هنوز با شصت سال سابقه تحقیق، از هیچ کشوری به نتیجه نرسیده است. آقای امراللهی توضیحات داد وگفت روسیه پیشتاز بوده ولی اکنون ژاپن جلو افتاده است و کشورهای اروپایی طرح مشترک دارند.
از سالن انرژیهای نو - بیوگاز و انرژی بادی ، انرژی خورشیدی و پمپ آب بادی- با
توضیحات آقای احمدی، بازدید کردیم. سپس مدیران طرح تولید آبسنگین با طراحی و اجرای خودمان، توضیحات دادند که کار بسیار مهمی است. توضیحات طرح ساخت نیروگاه بوشهر توسط روسیه نیز داده شد.
در جمع مدیران، سخنرانی تشویقآمیزکردم[2] و نیز از طرحهای ساخت لیزر و ساخت ابزار جوشهستهای و نیز آزمایش وضع لولههای نفتی و کار مهم دکتر [محمد] قنادی، [مدیرعامل شرکت تولید مواد اولیه سوخت هسته ای] و از آزمایشگاه جدید غنیسازی از طریق شیمیایی که بکر و ارزان است، دیدنکردیم. بعد از نماز و ناهار به دفتر مراجعت نمودیم.
عصر شورای عالی اداری، جلسه با دو مصوبه داشت. شب،آقای ولایتی، [وزیر امور خارجه]، اجازه گرفت که آقای [محمدعلی] هادی، سفیرمان در ریاض، در ملاقات با آقای امیرعبدالله تبریک بگوید؛ گفتم اظهارتأسف ازکسالت فهد هم بشود.
[1]- توکامک، نام دستگاهیاست که از میدانهایمغناطیسی برای محصورکردن پلاسما استفاده میکند. این سیستم، حاوی پلاسمای دوتریوم- تریتیوم است که توسط دو سری میدان مغناطیسی نگهداری میشوند و شکلی مانند چنبره تشکیل میدهند. توکامک در دهه ۱۹۵۰ توسط فیزیکدانان شوروی، «ایگور یوگنیویچتام» و «آندره ساخاروف»، اختراع شد. کاربرد توکامک، برای دستیابی به تولید انرژی هستهای از طریق روش گداخت هستهای است.
[2] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «ایران اکنون این توفیق را یافته است که پایگاه استفاده درست و صلحآمیز از انرژی هستهای باشد. بهرهگیری صلحجویانه از تکنولوژی هستهای، حق مسلم همه ملتهاست. مزاحمتها و اشکالتراشیهای سیاسی، برای جلوگیری از دستیابی ایران به تکنولوژی صلحجویانه هستهای، باید انگیزهای شود که دانشمندان ایرانی بیشتر تلاش کنند. استفاده صلحآمیز از تکنولوژی هستهای در دنیا، چیزی نیست که در آینده، کشوری بتواند بدون داشتن آن در جایگاه واقعی خودش قرار گیرد و در همین راستا دولت جمهوری اسلامی ایران از تلاش دانشمندان هستهای حمایت میکند. ما در مبارزهای سیاسی که در مورد احداث نیروگاه بوشهر داشتیم، پیروز شدیم و امروز مرحله اجرای کار آغاز شده است. باید تکمیل نیروگاه هستهای بوشهر، به عنوان یک کار باارزش پیگیری شود و سرمایهگذاری هنگفت کشور به نتیجه برسد.» رجوعکنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای سال 1374»، دفتر نشر معارف انقلاب،1396.