پنجشنبه 18 اسفند 1373 // 7 شوال 1415 // 9 مارس 1995
ساعت هفت و نیم صبح به فرودگاه [مهرآباد] رسیدیم و بلافاصله به سوی بیرجند پرواز کردیم. مهدی و یاسر و حسین [مرعشی] و آقای نعمتزاده و چند نفر از نمایندگان مجلس هم همراه بودند. هواپیمای حامل خبرنگاران که قبل از ما پرواز کرده بود، به خاطر اینکه پس از پرواز چرخهایش جمع نشده بود، به تهران بازگشت و با تأخیر با هواپیمای دیگری دیرتر رسیدند.
در راه، آقای نعمتزاده، [وزیر صنایع]، دربارة طرحهای سیمان در دست احداث توضیح داد و به طرح کامل با ظرفیت 12 میلیون تن سیمان، با ارزبری نزدیک به یک میلیارد دلار و هزینه ریالی صدو بیست و پنج میلیارد تومان که تا نیمه اول سال 1376 همه آنها به تولید میرسند و کل تولید سیمان کشور، از سی میلیون تُن تجاوز خواهد کرد و به صادرات خواهیم رسید، اشاره کرد.
[آقای سیدمحمدحسین زینلی]، نماینده بیرجند، توضیحاتی دربارة کارخانه تایرسازی در دست احداث بیرجند داد. کمبود ریال دارند و استمداد کرد. در فرودگاه بیرجند، جمع زیادی از مسئولان استان [خراسان] و شهرستان و علما و مردم به استقبال آمده بودند. از جلوی صف مستقبلان عبور کردم و به احساساتشان پاسخ دادم.
بلافاصله با اتومبیل به سوی کارخانه سیمان خاش حرکت کردیم. دو هلیکوپتر هم در دو طرف جاده، بالای سرمان پرواز میکردند. [آقای اسماعیل مفیدی]، استاندار خراسان، در ماشین توضیحات میداد. جاده بسیار خوبی است و خلوت، ولی عمدتاً از بیابان عبور میکند. آبادیهای کمی در مسیر است.
اوضاع استان و رونق بازار به خاطر خرید فراوان مسافران ترکمنستانی و صادرات کالاهای مصرفی به کشورهای آسیای میانه و افغانستان و رشد بسیار خوب صنایع مصرفی و به خصوص محصولات غذایی که نمایشگاهش هم اکنون در خراسان برپاست و معاملات مرزی با افغانستان که عمده نیاز استانهای غربی افغانستان و بسیاری از آنها با سوبسید از ایران تأمین میشود، خوب است.
از روستای سده عبور کردیم. مردم در دو طرف جاده، برای استقبال اجتماع کرده بودند. پیاده شدم و از میان مردم عبور کردم. با قربانی زیاد و با نُقل و گلپاشی و دودکردن اسفند، محبت خودشان را ابراز کردند.
ساعت ده به کارخانه سیمان در دوازده کیلومتری خاش رسیدیم. پس از عبور از مقابل صف مستقبلان که از مسئولان کارخانه و شهرستان بودند، در سالن کنترل به توضیحات توجیهی مهندس شیرودی گوش دادیم. کارخانه با چهل میلیون دلار و پنجاه میلیارد ریال ساخته شده و ظرفیت تولید دو هزار تُن سیمان در روز دارد. دارای 380 نفر پرسنل و مدرنترین تکنولوژی و به مقدار قابل توجهی، ساختداخل است. خبرنگاران رسیدند. سپس از بخشهای مختلف کارخانه از جمله سنگشکن، انبار مواد اولیه، نوار نقالهها، سیلوهای مخلوطکن، آسیاب بزرگ، سیکلونهای پیشگرمکن، کورة عظیم پُخت سیمان و مشعل کوره، با حرارت هزار و پانصد درجه بازدید کردیم.
این حرارت، پس از خروج از کوره، در حدود 850 درجه سانتیگراد است و عمده آن، صرف پیشگرمکردن سیکلونها میشود که صرفهجویی زیادی در مصرف انرژی است که در کارخانههای قدیمی نبوده است. سپس از انبارهای سیمان و ذخیره کلینکر و آسیاب سیمان، پس از کلینکر، با مخلوطشدن با گچ و سرانجام بارگیری فله و پاکت در کامیونها، مجموعاً جالب و مهم است و خوشبختانه کشور به قدرت طراحی و ساخت رسیده است.
بعد از نماز، ناهار، استراحت و استماع اخبار رادیو و در مصاحبه رادیو و تلویزیونی شرکت کردم.[1] سپس پردهبرداری از لوح افتتاح انجام شد و به اجتماع کارکنان و مسئولان شهر قائن رفتیم. پس از برنامههای سرود دختران شاهد و اجرای موسیقی محلی و گزارش و خیرمقدم فرماندار از پیشرفتهای شهرستان در برنامه اول و پس از انقلاب و گزارش وزیر صنایع از عملکرد صنایع سیمان و طرحهای جدید، من دربارة اهمیت صنایع سیمان و برنامههای دولت و موفقیتها سخنرانی کردم.[2]
از آنجا برای بازدید از کارخانه در دست ساخت تایر کویر، به سوی بیرجند حرکت کردیم. ما را برخلاف قرار، از خیابانهای شهر عبور دادند. مردم در مسیر اجتماع کرده بودند و به گرمی استقبال کردند؛ قرار نبود از شهر عبور کنیم. کارخانه تایر را با ماشین بازدید کردیم؛ خیلی وسیع و عظیم است. اکثر ماشینآلات از خارج وارد شده و به نظر نصب است. برای خرید بقیه تجهیزات، کمبود اعتبار دارند. قرار شد وزیر صنایع کمبودها را بدهد و شریک شوند. در فرودگاه، بدرقه گرمی کردند و سرودی برای بدرقه خواندند. ساعت هفت و نیم شب به تهران رسیدیم.
[1] - رجوعکنید← کتاب «هاشمی رفسنجانی، مصاحبههای 1373، دفتر نشر معارف انقلاب، 1395.
[2] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «امروز ما در صنعت سیمان، هم در ساخت و هم در بهرهبرداری، وضع خوبی داریم. نکته زیبای کار این است که این بهرهبرداری، هیچ گونه ارزبری تقریباً ندارد، قبلاً یک مقدار قطعهسازی و قطعه واردکردن و چیزهایی مثل نسوزها و اینها را داشتیم که حالا دیگر اینها را هم در داخل کشور میسازیم. این مجموعه بزرگ، بدون هیچگونه وابستگی به خارج، از خاک و این کوههای فراوانی که در کشور ما داریم، سیمان میسازد که مایه استحکام زندگی ماست. سیمان، ملات اقتصاد امروز درکشوراست، علاوه بر ملات ساختمان و ما از اینگونه واحدها باید خیلی خوشحال باشیم. اشتغال این واحدها محدود به همین اشتغالهای مستقیم نمیشود، دهها هزار نفر در مراحل ساخت در بخشهای مختلف کار کردند تا این کارخانهها ساخته شده است و در بعد از تولید هم با وفور سیمان، مقادیر زیادی اشتغال به وجود میآید که خیر و برکتش تا روستاها و اعماق کشور خواهد بود. ما با این کارهای اساسی، میتوانیم آینده کشورمان را تضمین بکنیم.» رجوعکنید← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای 1373، دفتر نشر معارف انقلاب، 1395.