خاطرات روزانه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی؛ سال 1370؛ کتاب سازندگی و شکوفایی

[1] - شاپور بختیار (۱۲۹۳-۱۳۷۰) دبیرکل حزب ایران، عضو جبهه ملی، از بنیان‌گذاران نهضت مقاومت ملی پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و آخرین نخست‌وزیر ایران، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بود. در ۱۵ دی ۱۳۵۷ با محمدرضا شاه پهلوی بر سر نخست‌وزیری به توافق رسید. با پذیرش نخست‌وزیری، هم‌مسلکانش در جبههٔ ملی، رأی به اخراج او و رد همکاری با دولت وی دادند. حکومت بختیار، نخستین دولت مخالف نحوة حکومت شاه پس از کودتای ۲۸ مرداد بود. بختیار از آغاز به کار فعالیت سیاسی خود و در طول دوران نخست‌وزیریش همواره دکتر مصدق را رهبر خود می‌دانست و به پیروی از او تأکید می‌کرد. سرانجام با ورود حضرت امام (ره) به ایران و چندی بعد اعلام بی‌طرفی ارتش، دولتش در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ سقوط کرد. پس از آن، بختیار شش ماه در ایران مخفیانه زندگی کرد و در تیر ۱۳۵۸ به خارج از کشور فرارکرد. او در فرانسه به فعالیت علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران پرداخت. اولین سوءقصد ناموفق به جانش در تابستان ۱۳۵۹ رقم خورد. دومین ترور ۱۱ سال پس از آن، منجر به کشته‌شدن بختیار در سن ۷۷ سالگی در پاریس شد.

[2] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «در حال حاضر با تحولات سریعی که در جهان رخ می‌دهد، نیاز جمهوری اسلامی ایران به ‌افرادی که بتوانند با تعهد و تخصص و آمادگی کامل با این دگرگونی‌ها مواجه شوند، بیشتر شده است. خصوصاً افرادی که در امر دیپلماسی و مذاکره از پختگی برخوردار بوده و بتوانند سنجیده عمل کنند، عملاً هم تاکنون چنین بوده است و به‌نظر می‌رسد که وزارت امور خارجه با پختگی خاصی عمل می‌کند که ناشی از سال‌ها تجربه و آزمایش بوده است. اکنون افرادی در وزارت امور خارجه وجود دارند که در مقایسه با دیپلمات‌های دیگر کشورها، از توان و قوه ادراک و تصمیم‌گیری قوی برخوردارند و من از این امر احساس رضایت می‌کنم. دانشجویان دانشکده روابط بین‌الملل از این مزیت برخوردارند که در دوران تحصیل می‌توانند از فضای موجود در وزارت خارجه و نمایندگی‌های خارج از کشور برای کارآموزی بهره‌برداری نمایند. سیاست ما کلاً براین است که از همه توان و نیرو در دستگاه‌های اجرایی کشور برای امور آموزشی استفاده نماییم و بدین لحاظ استفاده از امکانات وزارتخانه‌ها مانند وزارت امورخارجه در امر آموزش و تربیت نیروی متخصص را تشویق می‌کنیم. سیاست ما بر این است که دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا را گسترش دهیم، هر تعداد که بتوانیم از افراد با توانایی بالاتر استفاده کنیم، بازده بیشتری (Äخواهیم داشت. تسلط داشتن به زبان‌های دیگر، علاوه بر زبان فارسی، برای کار در حیطه سیاست خارجی مهم است. ما برای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی نیاز به افرادی داریم که هرکدام با یک و یا چند زبان رایج دنیا آشنا باشند و همچنین آموزش افراد مسلط بر یک زبان نادر دنیا، از وظایف دانشکده روابط بین‌الملل است. ما نیاز به پختگی داریم و با پشتوانه عقیدتی و انقلابی که در میان شما وجود دارد و با پتانسیل خوبی که کشور ما در دنیا دارد آینده نویدبخش است؛ و من امیدوارم که ثمرات تأسیس این دانشکده را در دیپلماسی وزارت خارجه در آینده بیشتر شاهد باشیم.» رجوع‌کنید ← کتاب «هاشمی‌رفسنجانی، سخنرانی‌های‌سال 1370»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1392.