خاطرات روزانه آیت الله هاشمی رفسنجانی / سال ۱۳۷۶ / کتاب «سردار سازندگی»
سخنان تاریخی سید محمد خاتمی در باره دستاوردهای دوران سازندگی
چهارشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۷۶ // ۶ شوال ۱۴۱۸// ۴ فوریه ۱۹۹۸
صبح با دیگر اعضای [مجلس] خبرگان، به دفتر آیت‌الله خامنه‌ای رفتیم. آقای مشکینی، [رئیس مجلس خبرگان]، صحبت کوتاهی نمودند. آقای [ابراهیم] امینی، دبیر خبرگان هم گزارش برگزاری اجلاس را داد و ضمن تشکر، از صحبت‌های مؤثر من در اجلاس گفت که باعث تفاهم و کم‌شدن برخوردهای سلیقه‌ای شد. معمولاً بعد از آن، هرکدام‌که برای سخنرانی می‌آمدند، می‌گفتند با صحبت‌های آقای هاشمی، دیگر نیاز به توضیح نمی‌بینیم. آیت‌الله خامنه‌ای، صحبت‌های تندی نسبت به آمریکا کردند.[1]
نزدیک ظهر، برای ضیافت ناهار به‌دفتر آقای [سیدمحمد] خاتمی، [رئیس‌جمهور] رفتیم. آقای مشکینی، صحبت‌کوتاهی داشتند و انتقاد لطیفی نمودند، از صحبت‌هایی‌که آقای خاتمی، در مورد مظلوم بودن زنان کرده‌اند و خواستندکه موارد ظلم را نشان بدهند و نیز از تورم گفتند. آقای خاتمی هم صحبت‌کردند و توضیح دادندکه سازندگی و ایجاد اشتغال، مستلزم تورم است و برای جذب سرمایه‌های خارجی، نیاز به امنیت و تنش‌زدایی داریم و از کارهای زیربنایی و سازندگی من تجلیل‌کردند.
بعد از نماز و ناهار به دفترم رفتم. عصر آقای [محمدعلی] صدوقی آمد. اظهارنگرانی و چاره‌جویی نمود، در مورد مسئله آیت‌الله منتظری و مشکلات رکود و بیکاری‌که در دولت جدید به‌وجود آمده و نیز از اینکه استانداری اصفهان گفته‌که آب به یزد نمی‌دهند.
شب اعضای مجلس خبرگان، میهمان من بودند. آقای مشکینی صحبت‌کردند. من هم به درخواست آن‌ها، توضیحاتی درباره قلمروی‌مسئولیت‌ها و اختیارات مجمع‌تشخیص‌مصلحت نظام دادم و به آن‌ها از کتاب‌های خودم و یک جلد اطلس تاریخ اسلام هدیه کردم. آقایان حقی و حایری همدانی، از سخنرانی من در خبرگان و نیز خطبه‌های جمعه در روز قدس و مسئله آیت‌الله منتظری تقدیرکردند.
آقای [محمد] امامی‌کاشانی، از اینکه دکتر [علی‌اکبر] ولایتی، پیشنهاد نامزدی انتخابات [مجلس] را نپذیرفته و آقای ناطق [نوری]، پیگیری‌لازم را نکرده، ناراضی بود. آقایان [محمد] مؤمن و [سیدحسن] طاهری‌خرم‌آبادی گفتند، آیت‌الله خامنه‌ای در مورد مسئله آیت‌الله منتظری، موافق با گذشت هستند و از من استمداد کردند. آقای بنایی خواست که من بیشتر به حوزه قم برسم.
[1] - رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار، طی سخنانی نقش و جایگاه مردم را در نظام و حکومت مبتنی بر ولایت فقیه تبیین کردند و ولایت فقیه و نفی نفوذ و سلطه خارجی را به عنوان دو رکن اساسی در نظام حکومتی اسلام برشمردند.
آیت‌الله خامنه‌ای با تشریح مسأله نه شرقی و نه غربی به عنوان یک رکن اصلی در نظام اسلامی فرمودند: نه شرقی و نه غربی یک ایده، فکر و آرمان سیاسی محض و یک جهتگیری اساسی برای نظام است که روح و جوهره آن را تأثیر ناپذیری در برابر نفوذ سلطه‌گران، شکل می‌دهد.
رهبر انقلاب اسلامی، ضدیت با نظام سلطه و مقاومت و حساس بودن در مقابل سلطه را لازمه اسلامی بودن یک حکومت و جامعه دانستند و فرمودند: دنیای امروز به یک مجموعه سلطه‌طلب و یک مجموعه سلطه‌پذیر و به تعبیری به کشورهای مقتدر و برخوردار از علم، ثروت و امکانات گوناگون اقتصادی و سیاسی از یک سو و کشورهای ضعیف از سوی دیگر تبدیل شده است، بنا بر این در صورتی که میان این دو بخش، ارتباط و تعامل وجود داشته باشد، نفوذ کشورهای قوی بر کشورهای ضعیف قطعی است.
مقام معظم رهبری پرداختن بهای مبادله و تعامل سیاسی با قدرتی مانند آمریکا را بسیار سخت و سنگین توصیف کردند و فرمودند: جوانان ما باید کشور خود را از لحاظ علمی به اوج برسانند و آن را از لحاظ تبلیغاتی و ابزار روز و نیز از لحاظ امکانات نظامی مجهز کنند و در این وضعیت است که می‌توانیم با آمریکا حرف بزنیم، زیرا او دیگر قدرت پنجه زدن به صورت ما را نخواهد داشت.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مذاکره سیاسی با آمریکا را برای جمهوری اسلامی ایران از جهات گوناگون زیان‌آور دانستند و در پایان سخنانشان فرمودند: مذاکره با سلطه‌گری مانند آمریکا از رابطه بدتر است. ضرر رابطه سیاسی در مجموع به اندازه ضرر مذاکره نیست و اگر در رابطه اندک فایده‌ای نیز وجود داشته باشد، به قدر مذاکره نیست، اما مضار رابطه در مذاکره هست.
مذاکره سیاسی با آمریکا برای سیاست، فرهنگ، روحیه مردم و عمق استراتژیک نظام در خارج از کشور مضر است و برای تداوم این راه ضرر دارد؛ بنا بر این ما مذاکره را از آغاز نفی کرده و اکنون نیز آن را نفی می‌کنیم.
پیش از سخنان مقام معظم رهبری آیت‌الله مشکینی رئیس مجلس خبرگان در سخنان کوتاهی دهه فجر انقلاب کبیر اسلامی را به رهبر معظم انقلاب تبریک گفت و از تولیت استان مقدس علی بن موسی الرضا (ع) در برگزاری اجلاسیه هشتم مجلس خبرگان تقدیر و تشکر کرد.
سپس آیت‌الله امینی نایب رئیس مجلس خبرگان گزارشی از مباحث مطروحه و نیز مصوبات این اجلاس در ارتباط با آیین نامه داخلی مجلس خبرگان ارائه داد.