خاطرات روزانه آیت الله هاشمی رفسنجانی / سال ۱۳۷۵/ کتاب سردار سازندگی
یکشنبه 21 مرداد 1375 | 25 ربیع‌الاول 1417 11 آگوست 1996
دکتر [حسن] حبیبی آمد و گزارش مذاکرات با نخست‌وزیر ترکیه را داد. ساعت نُه صبح، آقای [نجم‌الدین] اربکان و جمعی از همراهان برای ملاقات آمدند. با ایشان گرم گرفتم. مطالب خوبی مطرح کرد، از قبیل تصمیم به همکاری مؤثر با ایران علی‌رغم مخالفت آمریکا و کارشکنی بعضی از عوامل آمریکا در ترکیه و تأکید بر محورهای امنیت و فرهنگ و تجارت و تکنولوژی و سیاسی کشور. من هم در همین زمینه‌ها تأکید کردم و تذکر دادم که عوامل اطلاعاتی و نظامی و تبلیغاتی در ترکیه کارشکنی می‌کنند؛ باید هوشیار باشیم.[1]
جلسه ستاد [پشتیبانی از برنامه] تنظیم بازار داشتیم، بدون مصوبه‌ای. برای ملاقات خصوصی با نخست‌وزیر ترکیه که آنها تقاضا کرده بودند، به سعدآباد رفتم. خودش تنها بود، من و دکتر حبیبی. پیشنهاد کرد که هفت کشور بزرگ اسلامی، ایران و ترکیه و پاکستان و اندونزی و مصر و نیجریه و مالزی، برای تشکیل سازمان ملل اسلامی پیشقدم شوند و I7 به جای G7 و یونسکو و ناتوی اسلامی تشکیل شود. ضمن توافق با اصل فکر، دربارة مشکلات کار تذکراتی دادم. در مورد مقدار پایداری دولت او سئوال کردم؛ با توجه به ائتلافی بودن دولتش و خطر جداشدن حزب خانم [تانسو] چیللر که باعث انحلال دولتش می‌شود و نیز مشکلاتی که دو سال آینده، با جانشین‌شدن خانم چیللر و نیز خطر مخالفت ارتش ترکیه پیش می‌آید. خوش‌بینانه، این مسائل را بی‌خطر و خودش را پایدار می‌داند.
در سر میز ناهار صحبت‌های مفصلی داشتیم. به سئوالات زیادی پاسخ داد؛ بعضی جواب‌ها دقیق و بعضی البته غیردقیق. در مورد بودجه و اضافه شدن 50 درصد حقوق کارکنان، خیلی خوش‌بینانه و غیرکارشناسانه جواب می‌داد. گفت 75 میلیارد دلار بدهی خارجی دارند و سالانه 12 میلیارد دلار هم اضافه می‌شود.
عصر درجلسه هیأت دولت، چند مصوبه داشتم. شب آیت‌الله خامنه‌ای میهمانم بودند. از سفر آقای اربکان راضی‌اند و تأکید بر جدی‌گرفتن همکاری‌ها دارند. دربارة انتخابات و آمادگی برای مقابله با آمریکا مذاکره کردیم.
[1] - آقای هاشمی، در این دیدار با تشکر از ایشان که در اولین سفر خارجی خود به ایران سفر کرده است، گفت: «پیوندهای عمیق دینی، تاریخی و فرهنگی، دو ملت ایران و ترکیه را به هم پیوند می‌دهد. حفظ و تقویت امنیت و آرامش در مرزهای مشترک دو کشور، منطبق بر منافع و مصالح ایران و ترکیه است. ایران اراده سیاسی و نظامی خود را برای مقابله با اخلال‌گران آرامش مرزهای مشترک دو کشور نشان داده است و به هیچ گروهی اجازه برهم زدن نظم و امنیت ترکیه از طریق مرزهای ایران را نمی‌دهد.» ایشان افزایش اعتماد و اطمینان استقلال رأی و حرکت براساس مصالح و منافع دو ملت مسلمان ایران و ترکیه را بستری مناسب برای همکاری‌ها و مناسبات دوجانبه دانست و گفت: «برخی عوامل و مراکز تبلیغاتی مایل به توسعه و تحکیم همکاری‌های دو کشور همسایه نیستند و با تعبیرهای مُغرضانه سعی در مخدوش کردن روابط صمیمی و برادرانه دو کشور دارند. مسئولان دو کشور باید با درایت و دوراندیشی ماهیت این‌گونه عوامل را آشکار و هدف‌های بدخواهانه آنها را خنثی کنند.» آقای هاشمی، امکانات فنی و صنعتی ایران و ترکیه را مکمل یکدیگر دانست و گفت: «همکاری صمیمانه دو کشور و استفاده از امکانات فنی و صنعتی متقابل علاوه بر رشد و شکوفایی اقتصاد منطقه و کشورهای آسیای‌میانه و قفقاز، راه دخالت بیگانگان در منطقه را محدود می‌کند و قیمت‌های سنگین پیمانکاران و شرکتهای بیگانه را کاهش می‌دهد.» ایشان به زمینه‌های خوب توسعه همکاری‌های دو کشور در چارچوب اکو اشاره کرد و گفت: «با کاهش تعرفه‌ها، ایجاد تسهیلات گمرکی، تأسیس بیمه و بانک‌های اکو و اسلامی، برقراری خطوط کشتیرانی و عملی کردن تصمیمات گذشته اکو، می‌تواند بازار پُررونقی را برای کشورهای منطقه ایجاد کند.»