خاطرات روزانه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی/ سال 1367/ کتاب «پایان دفاع ، آغاز بازسازی»
سه‌شنبه 11 بهمن | 23 جمادی الثانی 1409 31 ژانویه 1989
صبح زود به مجلس رفتم در جلسه علنی خیلی نماندم و برای انجام کارها به دفترم آمدم. آقای [محمد صادق] خلخالی [رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس] آمد و برای تدارک هیأت عازم لیبی استمداد کرد؛ چون وزارت خارجه موافق نیست، همکاری نکردم. معمولاً لیبی افراد را مستقیماً دعوت می‌کند که در گذشته بدون کنترل می‌رفته‌اند.
آقایان [عبدالکریم] شرعی و [علی اکبر] پرورش آمدند. از انتقادی که در جلسه خصوصی نمایندگان نسبت به روزنامه رسالت به خاطر طرح جلسه سری مجلس نموده بودم، گله داشتند که قانعشان کردم. [روزنامه رسالت] عمل خلاف و غیر قابل دفاع و مستحق سرزنشی کرده است. مهدی آمد. عازم مازندران است؛ اجازه گرفت.
ظهر سه کارگر نمونه زن را آوردند که دو نفرشان مادر و همسر شهید بودند. تشویقشان کردم و به هر کدام یک سکه بهار آزادی دادم. عصر اعضای مجمع علمای [مسملین] لبنان آمدند. آنها خواستار توجه بیشتر جمهوری اسلامی به لبنان و علما هستند. از رفع فتنه میان امل و حزب‌الله راضی بودند و ضمن قبول تأثیر عتاب من در نماز جمعه به حزب الله و امل، می‌گفتند باید از حزب‌الله دلجویی شود.
با رادیو جبهه برای آزادگان مصاحبه کردم. آقای علی جنتی برای امور دفتر فرماندهی [کل قوا] آمد. آقای [مصطفی] ترابی برای امور حفاظت و مشکلاتش با وزارت اطلاعات آمد. دکتر ولایتی خبر موفقیت در آشتی حزب‌الله و امل را تلفنی داد. آقای محسن رضائی از محکومیت چند نفر از فرماندهان سپاه در دادگاه نظامی به خاطر تخلفات گله کرد.
آقای [اسدالله] بیات تلفنی خواست که برای تخفیف مجازات چند نفر از [کارکنان سازمان] صدا و سیما که به دستور امام، به خاطر مصاحبه‌ای که حضرت زهرا(س) را الگوی مناسب زنان امروز ندانسته‌اند و محکوم شده‌اند، اقدام شود. با اخوی محمد صحبت کردم. گفت از آقای موسوی اردبیلی خواسته است که تقاضای عفو کند. نظر اکثر این است که اینها بچه‌های خوبی‌اند و مستحق این وضع نبودند.
برای سخنرانی در کنفرانس اندیشه اسلامی به هتل استقلال رفتم. درباره ارکان تبلیغ موفق صحبت کردم و به سئوالات جواب دادم[6]. شام را همان جا خوردم و به خانه آمدم.
- آقای احمد توکلی سردبیر روزنامه رسالت که در گذشته وزیر کار و امور اجتماعی نیز بود، در مقاله‌ای نوشت که نمایندگان مجلس یک ماده اصلاحی محرمانه در لایحه بودجه گنجانیده‌اند. دولت مبلغی معادل 140 میلیارد دلار بدهی داخلی دارد و اکنون با تصویب یک ماده اصلاحیه محرمانه در مجلس، می‌خواهد بر میزان این بدهکاری بیفزاید و بدهی کلان دولت به مردم و بانک‌ها، یکی از علل اصلی تورم و کاهش ارزش ریال است. با انتشار این مقاله جنجالی، تعداد 137 نماینده با ارسال نامه‌ای به آقای هاشمی رئیس مجلس، از ایشان خواستند، مسئولین روزنامه رسالت را به اتهام افشای اسرار دولتی و جعل مطالب، مورد تعقیب قرار دهد. این نمایندگان در نامه خویش خاطرنشان ساختند که این گونه افشاگری‌ها خدمت به دشمنان انقلاب اسلامی می‌باشد. آقای عطاءالله مهاجرانی معاون حقوقی نخست وزیر در پاسخ به مقاله آقای توکلی، میزان بدهی دولت به منابع داخلی را یک امر سرّی و محرمانه ندانست و گفت که در طول جنگ تحمیلی، بارها لوایحی در مورد دریافت وام از منابع داخلی، در مجلس مورد بحث قرار گرفته است. روزنامه رسالت ارگان جناح راست که از اقتصاد آزاد جانبداری می‌کرد، پس از برقراری آتش بس و پایان جنگ، بر شدت انتقادات خود از دولت افزوده بود و درخواست انجام تغییرات اساسی در سیاست اقتصادی کشور را مطرح می‌کرد.
[2] - ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، مصاحبه‌های سال 1367،» دفتر نشر معارف انقلاب، 1389.
[3] - در روز شنبه 8 بهمن 67 در یک برنامه رادیویی، مطالبی درباره الگوی زن مسلمان پخش شد. مجری این برنامه درباره الگو قراردادن «اوشین»، شخصیت زن سریال ژاپنی پرطرفدار « سال‌های دور از خانه» و یا حضرت فاطمه زهرا (س) مطلبی گفت که شائبه توهین را به ذهن متبادر می‌ساخت. امام خمینی (ره) در پی پخش این برنامه، در نامه‌ای خطاب به آقای محمد هاشمی مدیرعامل وقت سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی چنین مرقوم فرمود: «با کمال تأسف و تأثر روز گذشته از صدای جمهوری اسلامی مطلبی در مورد الگوی زن پخش گردیده است که انسان شرم دارد بازگو نماید. فردی که این مطلب را پخش کرده است تعزیر و اخراج می‌گردد، و دست اندرکاران آن تعزیر خواهند شد. در صورتی که ثابت شود قصد توهین در کار بوده است، بلاشک فرد توهین کننده محکوم به اعدام است. اگر بار دیگر از اینگونه قضایا تکرار گردد، موجب تنبیه و توبیخ و مجازات شدید و جدی مسئولین بالای صدا و سیما خواهد شد. البته در تمامی زمینه‌ها قوه قضائیه اقدام می‌نماید. 9/11/67 - روح الله الموسوی الخمینی» ← کتاب «صحیفه امام»، جلد بیست و یکم، صفحه 251، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
[4] - پس از ارسال نامه امام خمینی، تلفنگرامی از سوی آقای سید عبدالکریم موسوی اردبیلی رئیس دیوان عالی کشور، به این شرح مخابره شد: « بسمه تعالی. محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی - مدظله العالی. درباره محکومیت مسئولین چهارگانه پخش الگوی زن، من با قاضی محکمه صحبت کردم. جرم آنها تسامح و سهل‌انگاری در انجام وظیفه خطیری است که در عهده دارند و از نظر قضایی با توجه به حساسیت مسئولیت، مجازات نامتناسب نیست ولی گفته می‌شود این افراد خدمتگزاران خوبی هستند و قرینه‌ای بر سوءنیت موجود نیست و این ایام هم به وجود آنها نیاز است. به نظر می‌رسد این برخورد موجب تنبه آنان شود که دیگر این قبیل سهل‌انگاری‌ها تکرار نشود. بنده درخواست عفو آنها را از همه مجازات‌های تعیین شده در حکم از حضورتان دارم. 12/11/67 - عبدالکریم موسوی. [ بسمه تعالی. خدمت حضرت امام متن قرائت شد، فرمودند: عفو نمودم. 12/11/67 - انصاری]
[5] - مجازات چند تن از مسئولین صدای جمهوری اسلامی ایران در رادیوهای خارجی بازتاب زیادی داشت. رادیو مونت کارلو در بخش خبری سه شنبه خود گزارش داد: «امام خمینی به دنبال پخش یک برنامه رادیویی که ضداسلامی تشخیص داده شد، به مسئولین رادیو هشدار داد و بعد از پیگیری مسئله، چهارتن از مسئولین رادیو به تحمل شلاق و زندان محکوم شدند. برای مدیر رادیو تهران پنج سال زندان، مسئول برنامه نیز پنج سال، برای دو تن دیگر از مسئولین پخش برنامه نیز چهار سال زندان در نظر گرفته شد. هر متهم نیز به تحمل 50 ضربه شلاق محکوم شدند. این افراد از اعدام نجات یافتند. [امام] خمینی قبلاً اعلام کرده بود که اگر ثابت شود این افراد قصد توهین داشتند، اعدام می‌شوند. علت خشم رهبر مذهبی ایران، پخش یک برنامه به مناسبت سالروز تولد [حضرت] فاطمه(س) الگوی زن ایرانی است.»
[6] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: « اولین رکن تبلیغ موفق آن است که در آن پیام و محتوای صحیحی برای مخاطب وجود داشته باشد، زیرا اگر تبلیغات فاقد محتوا باشد، هر چند که به شیوه زیبا و خوب بیان شود، تأثیر جدی نخواهد داشت. دومین رکن، ابزار تبلیغات است که باید متناسب با محتوای تبلیغات در اختیار باشد و رکن سوم شیوه‌ها و متون تبلیغ است که آن هم باید با ابزار و محتوای پیام متناسب باشد. از نظر محتوا و پیام مسلمانان به طور خام دارای بهترین محتوا هستند، البته دنیا چنین برداشتی ندارد. عقیده ما این است که در تبلیغات دعوت به راه خدا می‌کنیم و پیام خالق را انتشار می‌دهیم و این تنها با حرف و صحبت انجام نمی‌شود و نیاز به موارد دیگری هم هست که از آن جمله اجتهاد است. اسلام بدون یک اجتهاد پویا و هماهنگ با نیازهای زمان و مکان، نمی‌تواند جاذبه داشته باشد. تحقیقاً الان به شکلی که در زمان پیامبر (ص) عمل می‌شده، عمل نمی‌شود و ما اگر بخواهیم اسلام را به دنیا معرفی کنیم، تا آن را شیوه زندگی خود قرار دهند، در سطح تمدن فعلی آنها، باید از اسلام برنامه ارائه بدهیم و این امر همراه با اجتهاد زنده امکان پذیر است. » در پایان این سخنرانی سئوالاتی درباره نقش ایران در لبنان، روابط با عربستان سعودی، روابط ایران و آمریکا و احتمال ادامه جنگ با عراق مطرح شد که آقای هاشمی به این پرسش‌ها پاسخ داد. ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال 1367،» دفتر نشر معارف انقلاب، 1389.