خاطرات روزانه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی/ سال 1367/ کتاب «پایان دفاع ، آغاز بازسازی»
سه‌شنبه 21 تیر | 27 ذیقعده 1408 12 جولای 1988
برای نماز صبح بلند شدم و دیگر نخوابیدم؛ خسته‌ام، خستگی راه و مشکلات جنگ. به مطالب رادیوهای آمریکا و انگلیس گوش دادم. آمریکا تصمیم گرفته به خانواده‌های شهدای هواپیمای ایرباس ایرانی غرامت بدهد. بیشتر بحث‌ها درباره عواقب همین حادثه است و شورای امنیت که بنا است امروز به خواست ما جلسه تشکیل دهد؛ گرچه رادیو انگلیس گفت که دو روز به تأخیر افتاده و بعداً معلوم شد خبر بی بی سی، درست است.
آقای محسن رضائی آمد. وضع پدافند جزیره آبادان و خرمشهر و سایر نقاط را توضیح داد. خبر دادند که ساعت شش و نیم، دشمن به منطقه زبیدات و حمزین حمله کرده که ارتشی‌ها از آن دفاع می‌کنند. مطابق معمول خبرهای اولی می‌گفت حمله را دفع کرده‌اند ولی کم کم مطابق معمول گفتند در چند نقطه خط شکسته. از سلاح شیمیایی استفاده شده. بعداً معلوم شد که حدود ساعت یازده کار به کلی تمام شده است.
از شهرهای نزدیک منطقه نبرد خبر می‌رسد که نیروهای فراری به آنجا رسیده‌اند و دشمن در جاده دهلران حضور دارد و به عمق عقبه‌ها نفوذ کرده و قرارگاه لشکر را خالی کرده‌اند. آقای [حسین] علائی [فرمانده نیروی دریایی سپاه] اطلاع داد که قایق‌هایی، یک کشتی حامل نفت کویت را زده‌اند و با هلی‌کوپترهای آمریکا درگیر شده‌اند.
عصر هم آقایان محسن رضائی، [علی] شمخانی، [غلامعلی] رشید و [یحیی رحیم] صفوی آمدند و درباره جنگ و دفاع و سازمان نیروهای مسلح حرف زدیم. شب قرارگاه‌های کربلا و نجف آمدند و برنامه‌های خود برای دفاع از خرمشهر و آبادان را گفتند. مهندسی رزمی آمد و برنامه استحکامات و موانع برای حفاظت از اهواز و آبادان و خرمشهر را گفت.
آخر شب درباره برنامه ستاد کل و آینده نیروهای مسلح صحبت کردیم. با نخست وزیر و وزیر ارشاد درباره اعلامیه عقب‌نشینی از حلبچه صحبت کردیم و امروز اعلان شد. نخست وزیر نگران آثار منفی آن در اعزام نیروها است و از من خواست که مصاحبه کنم.