خاطرات روزانه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی/ سال۱۳۷۱ / کتاب «رونق سازندگی»
شنبه ۲۶ اردیبهشت ۱۳۷۱ | ۱۳ ذیقعده ۱۴۱۲ / ۱۶ می ۱۹۹۲
دیر بیدار شدم. نماز و زیارت وداع و حرکت به فرودگاه و پرواز به سوی طبس. در بین راه توضیحات و تصمیمات زیادی با آقایان [جلیل] بشارتی، [رئیس دفتر امور مناطق محروم ریاست جمهوری] و نماینده طبس و فردوس و [حمید] میرزاده دربارة عمران جنوب خراسان داشتیم.
استقبال عظیمی کردند؛ انگار همه مردم شهر در خیابان‌ها جمع شده بودند. فرماندار و امام جمعه و شهردار توضیحات کافی دربارة امکانات و نیازهای شهرستان دادند. در اجتماع بسیار عظیم مردم، پس از خیرمقدم امام جمعه صحبت کردم.[1]
چون هلی‌کوپترها مشغول سوخت‌گیری بودند، رفتیم مقبره امامزاده حسین بن کاظم، برادر امام رضا (ع) را زیارت کردیم. گفتند سندی وجود دارد. نامه‌ای به خط امام رضا (ع) که به رؤسای منطقه نوشته شده و از آنها خواسته که حسین را که مفقود شده است، جستجو کنند.
زلزله گذشته مقبره را منهدم کرده و با کمک آستان قدس بازسازی شده است. من هم ده میلیون تومان کمک کردم. به محل معادن ذغال سنگ پروده طبس پرواز کردیم. [آقای محلوجی]، وزیر معادن و فلزات هم آمده بود. تاکنون پنجاه میلیون دلار و شانزده میلیارد ریال هزینه اکتشاف شده است. در سخنان خود بر پیگیری و سرعت عمل و تلاش برای احداث راه آهن مشهد- بافق تأکید کردم.[2]
مهندسان توضیحات دادند و از تونل اکتشافی بازدید کردم. اکتشاف، با شیوه‌های مدرن است. به سوی فردوس پرواز کردیم. آقای [محمدرضا] توسلی، نماینده فردوس و طبس در راه توضیحات می‌داد؛ خیلی وارد است. ۵ هلی‌کوپتر که دو تای آن شنوک است، کاروان عظیمی، بیشتر خبرنگار و پاسدار، همراه هستند. در فردوس هم استقبال بی‌نظیری داشتیم. پاسداران از بی‌احتیاطی‌ام در میان مردم کلافه‌اند، اما درست نیست که در اینگونه استقبال‌ها با مردم فاصله داشته باشیم.
در فرمانداری توضیحات شنیدم. مثل طبس تعهدات زیادی برای کمک به عمران کردم. بعد از نماز و ناهار در اجتماع مردم در شبستان بسیار بزرگی که آقای [اسماعیل] فردوسی‌پور ساخته است، شرکت کردیم. فرماندار خیر مقدم گفت، دانش‌آموزان سرود خواندند و من صحبت کردم.[3] امام جمعه ندارند.
به سوی گناباد، با توضیحات آقای [مهدی] مهدی‌زاده، نماینده شهر در مسیر پرواز کردیم. مهار آب‌ها و جنگل‌ها که باعث رفع خشکسالی و تزریق آب به قنات‌های بسیار قدیمی و طولانی و عمیق که بعضی‌ها به‌قولی در دامنه‌های شهر تا ۳۰۰ متر عمق دارند، برایم جالب بود. بعد از استقبال و گشتی در شهر، در اجتماع مردم سخنرانی کردم و تأکید بر عمران و محرومیت زدایی و تعریف از مردم نمودم[4].
به طرف شهر قاین پرواز کردیم. بعد از استقبال و سخنرانی در جمع مردم[5]، تا غروب آفتاب، از کارخانه سیمان دو هزار تنی در حال ساخت قاین بازدید کردم. مدیران و [آقای محمدرضا نعمت زاده]، وزیر صنایع توضیحات دادند. بر سرعت تأکید نمودم. پس از مراجعت به فرمانداری و صرف شام و مذاکره با مسئولان و تعهد کمک‌های زیاد به منطقه، با خستگی مفرط خوابیدم.
[1] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «انس من با مناطق کویری و مردم سخت‌کوش مناطق کویری، از دوران کودکی است. چهره‌ها و عواطف و رفتارهایی که از شما مردم اینجا می‌بینم، درست آن چیزی است که در مناطق وطن خودم که مثل این منطقه کویر و دور افتاده است، می‌بینم و این خاصیت اینگونه مناطق است که انسان‌ها را این طور بار می‌آورد. طبس شهر افتخار آمیزی برای تاریخ ملت ما و انقلاب ماست. شما با دو حادثه که در این اواخر اتفاق افتاده، شهرتی جهانی دارید. اولاً زلزله به خاطر صبر و استقامتی که کردید و به خاطر پشتکاری که در بازسازی طبس، خود مردم کردند که امروز شهر به این زیبایی و به این استحکام ساخته شده و مردم این چنین فعال و با نشاط‌اند و حادثه دوم که خداوند به کمک طبس آمد و طبس را در پیشانی حوادث روز دنیا قرار داد. حادثه شکست تهاجم ناجوانمردانه آمریکا در بیابان‌های طبس که آن موقع ما هم برای دیدن منظره‌ها آمدیم. خداوند همان‌گونه که ابرهه را در کنار مکه نابود کرد، مکر و توطئه آمریکا را در کنار طبس به شکست کشاند. البته این کاری بود که خدا کرد اما طبس را برای مدت‌ها و شاید برای همیشه در تاریخ جهانی و در مراکز اسناد جهانی ثبت کرد.» رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال 1371»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1393
[2] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «ما باید به روزی فکر کنیم که شما به تولید حداقل یک میلیون تُن می‌رسید که اگر هر تن صد دلار باشد، یعنی یک میلیون تنی که شما کنسانتره از اینجا می‌خواهید بگیرید، یعنی صد میلیون دلار؛ یعنی دو سال بهره برداری‌تان، سرمایه گذاری پروژه را تأمین می‌کند. حالا این فقط همین محاسبه که نیست، مسائل استقلال است که اهمیت معنوی بالایی دارد و این وابستگی معادن ما، وابستگی صنایع فولاد ما به ذغال سنگی که از آن طرف دنیا بخواهیم بیاوریم با شرایطی که همیشه در منطقه هست، خیلی چیزهای مهمی را دیکته می‌کند که این محاسبات را هم باید متوجه باشیم. ایجاد شغل در منطقه، آوردن تکنولوژی مدرن در منطقه که کنارش دانشگاه هست، هنرستان هست، رشد جنبی که مردم پیدا می‌کنند. مناطق کویری با آن روحیات سخت کوشی که هست، منبع استعدادهاست؛ بنابراین ما هم متشکریم از زحمات شما و هم از شما می‌خواهیم که مسأله را پیگیری کنید. یک ذره هم تردید نکنید که کار باید با سرعت بیشتری ادامه پیدا کند.» رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال 1371»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1393
[3] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «در مورد شهر فردوس، ما سابقه ذهنی خوبی داریم. از زمانی‌که برادر رزمنده و هم‌سنگرمان، مرحوم آیت‌الله ربانی املشی در شهر شما تبعید بود و حمایت‌ها و الطافی که شما در زمان رژیم ستم‌شاهی نسبت به یک روحانی تبعیدی داشتید، آن روز ما مردم فردوس را با روحیه‌های انقلابی و اسلامی‌شان می‌شناختیم و امروز ما شاهد حضور فکری آن مرحوم در میان شما هستیم. انفاس قدسیه ایشان، گروهی از جوانان را در آن زمان تربیت کرد که همان‌ها امروز سنگ بنای افکار انقلابی شهر هستند و خیلی از آنها از مسئوولان کشور و منطقه و نهادهای انقلابی و در خدمت انقلاب هستند. در دوران جنگ من در سمت فرماندهی که با نیروهای بسیجی و جهادگر آشنایی داشتم، حضور سنگین جوانان بسیجی شهرستان فردوس را همیشه شاهد بودم. تعداد قابل توجه شهدا و جانبازان و مفقودان و آزادگان شما، بهترین دلیل بر روحیات جهادگر و ایثارگر و حمایت از انقلاب از طرف شما مردم است و این مایه افتخار این شهرستان است. افتخاری که برای همیشه ماندنی است.» رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال 1371»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1393
[4] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «این همه مهر و محبتی که ما از شما در این لحظاتی که در شهر شما هستیم می‌بینیم مایه نشاط و امید و مایه دلگرمی و تحرک بیشتر در جهت خدمت کردن به شما مردم شایسته و صالح است. جنوب خراسان از مناطقی است که متأسفانه دارای بیشترین بخش محروم در کشور است، به خاطر وسعتی که دارد و به خاطر مناطق کویری وسیعی که دارد و به خاطر پراکندگی شهرها، روستاها، دهستان‌ها و بخش‌هایش، به همین جهت در اثر پراکندگی و وسعت خاک و کمی نزولات آسمانی، از جهاتی دچار محرومیت است. ولی نقطه قوت این منطقه، داشتن انسان‌های صالح و با استعداد و متعهد، انقلابی و علاقه‌مند به میهن و اسلام است. مخصوصاً شهر گناباد از سابقه فرهنگی طولانی برخوردار است و روحانیت و نیروهای مذهبی اصیل فراوانی در این منطقه وجود داشته و دارد و در دوران اخیر چهره‌های دانشگاهی تحصیل کرده و دانشمندی را شما تحویل جامعه دادید که می‌تواند بنیه علمی، اقتصادی، مادی و فرهنگی شهرستان شما را تقویت بکند. یکی از کارهای بسیار مثبت شما که می‌تواند برای سایر بخش‌های کشور ما مفید باشد، تلاشی است که شما به طور خودجوش در جهت مهار آب‌های سطحی منطقه کردید. این بندهای فراوانی که در مسیل‌ها و در دشت‌ها، توسط مردم و جهاد سازندگی و مسئوولان دیگر ایجاد شده، نمایانگر هوش و ابتکار شما مردم است که آب فراوانی را مهار می‌کنید و هم جلوی خسارت سیل را می‌گیرید. هم زمین را از این آب سیر می‌کنید، هم قنات‌های قدیمی و با ارزش را با تزریق آب پُرآب‌تر می‌کنید. مسأله دیگر که باز قابل ستایش است، درختکاری وسیع در دشت‌هاست که طبق آمار مقدار زیادی توانسته‌اید بر وضع هوا و آب منطقه تأثیر بگذارید و عوض کنید که ادامه و توسعه این کار به بقیه بخش‌ها، می‌تواند مشکل اساسی جنوب خراسان را حل بکند». رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال 1371»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1393
[5] - در بخشی از این سخنرانی آمده است: «ما برای امسال، علاوه بر بودجه‌های عمومی، ملی و استانی که به همه جا به نسبت تحقق یافته و تعلق گرفته، برای قائنات، یکصد و ده میلیون تومان برای سال 1371 در نظر گرفتیم که سهم محرومیت‌زدایی شما در بخش‌های آموزش، بهداشت، راه، بهسازی روستاها و سایر بخش‌های مورد نیاز تعلق خواهد گرفت. در محرومیت‌زدایی، باز جنوب خراسان مورد توجه ویژه نظام جمهوری اسلامی است. به خاطر شرایطی که مخصوص خود شماست. جنوب خراسان به خاطر اوضاع طبیعی و شرایطی که با همسایگان داشته و به خاطر بن‌بستی که از لحاظ جغرافیایی در رابطه با کشورهای هم جوار در نظام سابق شوروی وجود داشته و به خاطر مشکلاتی که وضع افغانستان بر این منطقه تحمیل کرده و بیشتر به خاطر بی‌توجهی‌های دوران طاغوت، از محرومیت مضاعف برخوردار است؛ ضمن اینکه دارای استعدادهای قابل توجهی است. ما در این حرکت محرومیت‌زدایی به معادن این منطقه اولویت دادیم، چون می‌دانیم استخراج معادن ایجاد اشتغال می‌کند و هم راه‌ها و ارتباطات را تحت تأثیر قرار می‌دهد.» رجوع کنید ← کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌های سال 1371»، دفتر نشر معارف انقلاب، 1393