خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی / کتاب « دوران مبارزه»
زمینه های تشکیل حزب جمهوری اسلامی
آقای هاشمی رفسنجانی درباره زمینه های تشکیل حزب جمهوری اسلامی در خاطرات خود چنین آورده است :
اولین چیزی که در آن شرایط به ذهن همه ما رسید، خلأ تشکیلات بود. همه دوستان احساس کرده بودند که اگر ما تشکیلات درستی داشتیم، دچار این آشفتگیها نمیشدیم.
پیشازاین ـ و در همان روزهای آزادیِ من از زندان ـ بحث حزب شده بود و تلاشی هم برای فراهم کردن مقدماتش کرده بودیم، اما با مخالفت امام روبهرو شده بود. امام از اول نسبت به حزب بدبینی خاصی داشتند و آن را موجب تفرقه میدانستند. امام که در عراق بودند، آقای طاهری خرمآبادی سفری به آنجا برای نظرخواهی از ایشان داشتند، که پاسخ امام منفی بود.
من رفتم خدمت امام و مطرح کردم که همه به این نتیجه رسیدهایم که نقص اساسیِ ما، نداشتن حزب است. امام گفتند: «بروید تشکیل بدهید.» در همان روزهای اول پیروزی، تشکیل حزب اعلام شد که محل اصلیِ ثبت نام کانون توحید بود و سپس در مساجد و مراکز دینیِ دیگر هم ثبت نام داوطلبان انجام شد.
با چنان احساس نیاز و ضرورتی، در آن روزهایی که به شدت دچار کمبود وقت و تراکم کار و مسؤولیت بودیم، ناگزیر بخشی از وقت خود را صرف حزب میکردیم.
منبع: کتاب « هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه» ، زیر نظر مهندس محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب، 1376