خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی / کتاب « دوران مبارزه»

آقای هاشمی رفسنجانی، در زندان کار بزرگ تدوین تفسیر راهنما را آغاز کرد. ایشان در خاطرات خود نحوه تدوین آن را چنین توصیف می کند :

بعد از نماز صبح،  که معمولا بلافاصله پس از طلوع فجر بود،  مشغول می‌شدم و تا نزدیک ظهر فقط به کار پژوهش قرآن می‌پرداختم؛  فقط برای صرف صبحانه و ورزش مختصرِ صبحگاهی و انجام نیازهای ضروری از کارم منفک می‌شدم.  (به جز روزهایی که مسؤول کار زندان بودم،  که نظافت و ظرفشویی و انداختن و چیدن سفره‌های صبحانه و ناهار و شام برای هم بندها و سایر کارها وقت می‌گرفت و در وقت دیگری جبران می‌کردم.) همه می‌دانستند که در این ساعات،  نباید مرا به کار دیگری مشغول کنند.  گاهی هم برای فهم مطلب،  نیاز به مذاکره و مباحثه با دیگران پیش می‌آمد که ـ بحمدالله‌ـ از این جهت در محیط زندان دست‌مان پر بود.

تا جزء هشتم،  فقط تفسیر مجمع‌البیان را در اختیار داشتم و از سوره انفال به بعد تفسیرالمیزان هم رسید.  غیر از قرآن و تفسیر،  ابزار کارم قلم و دفترچه دویست برگی بود. سرانجام بیست و دو دفتر کاملا پر شد از فیش‌های فشرده و مختصر و اشاره‌گونه. نه فایل داشتم و نه کلاسور،  و نه وسایل و دیگر ابزار تسهیل کننده  کار؛  ولی این‌ها هم کافی بود.

منبع: کتاب « هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه» ،  زیر نظر مهندس محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب، 1376