خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی / کتاب « دوران مبارزه»

عفو آیت الله هاشمی رفسنجانی 10روز پیش از پایان محکومیت و آزادی از زندان

تاریخ : 3/8/1357

     درست ده روز مانده بود که مدت محکومیتِ من  ـ  که سه سال بود ـ  تمام بشود که مرا مورد عفو قرار دادند.  طبیعی بود که چنین عفوی را نباید پذیرفت و به زیان من بود که بعدها در پرونده منعکس شود که با عفو شاه آزاد شده‌ام.  اما دوستان به دو دلیل پذیرفتنِ آن را توصیه می‌کردند :

 1.  نیازهای مبارزه که موجی فزاینده داشت و از بیرون پی در پی تأکید می‌شد که شما برای کمک در اداره امور هرچه زودتر بیرون بیایید،  بهتر است.

 2.  احتمال این که سیر حوادث در هر لحظه وضع جدیدی پیش بیاورد و بار دیگر در موضع خشونت و سرکوبی،  حتی از آزادیِ کسانی که زندان‌شان تمام شده است، جلوگیری کند و بار دیگر آنچه در گذشته «ملی‌کُشی» اصطلاح شده بود پیش بیاید.

      با همین روحیه ـ که در زندان هم منطقِ ما پیروز شده بود ـ آمدیم بیرون.  در آن شرایط، برخلاف چند ماه پیش از آن،  دیگر کسی در مقابل نبود که بر مواضعِ گذشته اصرار کند. اختلافات فکری،  ایدئولوژیکی و تاکتیکی،  همه به نفع ما خاتمه پیدا کرده بود. تشکیلاتی هم در انتظار ما بود. آقایان مطهری،  بهشتی،  باهنر ...  همه آمده بودند میدان. در مقاطع قبل،  خیلی از آقایان،  هرچند پشت پرده با ما بودند،  اما با تقسیم کار علی‌الظاهر پرخاشگری علیه رژیم را به عهده نداشتند.  اما شرایط سال‌های 57-56  طوری بود که همه دوستان آشکارا در یک صف در صحنه مبارزه حضور داشتند.  همه چیز آماده بود که حتی یک روز هم فرصت استراحت به ما ندهد.

     رژیم هم در شرایط جدید تصمیم گرفته بود که به شکلی از روحانیت دلجویی کند،  با این طمع که از طریق دلجویی آرامش جایگزین شورش شود. برخورد آن‌ها به صورتی بود که در موقعِ آزادی از زندان اوین وسایلِ ما را هم بازرسی نکردند.  قبلا ما نگرانِ این بودیم که چیزهایی مثل دفترهای کار قرآن در بیرون بردن از زندان دچار مشکلاتی بشود و بخشی از آن را به شکلی از طریق ملاقاتی‌ها بیرون فرستاده بودیم.

منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، زیر نظر محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب